De tekst van dit interview is ingekort. De redenen hiervoor zijn bij Unravelations bekend. Kun je zeggen dat jullie nu geëxcommuniceerd zijn? Joel: Ja. Ik mag niet meer terug. (Inge vult aan: “Mijn jongste dochter en haar man mogen oppervlakkig praten, maar niet over het geloof.”) Ik en mijn vrouw hebben eigenlijk het beste contact met mijn jongste zus. Dat komt denk ik doordat we hen meteen niet hebben gezegd dat ze de kerk uit moesten stappen. We laten elkaar daarin vrij. Jullie kritiek werd niet serieus genomen. Is dat uniek voor Zwolle, of is dat overal zo? Joel: Dit is hoe het werkt in de hele fellowship. Als je kritiek hebt, dan heb je een “kritische geest”. Een kritische geest is ook weer een rebelse geest, en rebellie staat gelijk met hekserij. Dennis vult aan: "Ze geven ook eigenlijk altijd de vrouw de schuld." "Als je kritiek hebt, dan heb je een 'kritische geest'. Een kritische geest is ook weer een rebelse geest, en rebellie staat gelijk met hekserij." Inge: De man wordt in ere hersteld, maar de vrouw verdwijnt op de achtergrond. Weg. Op de Facebookgroep van Escaping The Potter’s House staan dagelijks dit soort verhalen. Die verhalen komen vanuit Amerika, Australië, Nieuw-Zeeland, noem maar op. Er is ook een Nederlandse groep: Sluit De Deur. Daar wordt niet heel vaak op gepost. Mensen zijn ook wel een beetje gesloten. Joel: Maar de weerstand groeit wel. Inge: Dit boek is voornamelijk bedoeld om mensen te waarschuwen. Kijk, iedereen weet van de Jehovah’s Getuigen en de Mormonen. Iedereen weet dat dat sektes zijn. Maar veel mensen weten dat niet van De Deur. Heb je geestelijke hulp op het moment? Joel: Nee, ik sta op de wachtlijst. Ik heb wel goeie connecties met Israël van Dorsten. Dat is die kerel uit de sekte in Ruinerwold. Ik hoop dat ik via hem en Jan van der Winden in contact kan komen met een meer specialistische hulpverlener. Ik heb af en toe gesprekken met Van der Winden, die slachtoffer werd van een antroposofische sekte en nu als sektespecialist bij de politie werkt.
Iedereen in de Facebookgroep wilde dat er iets zou gebeuren, maar niemand deed wat. Daarom kreeg ik het idee dat ik misschien maar wat moest gaan doen. Dat werd dus een boek. Ik had al connecties om een boek te publiceren, dus dat was een logische stap. In november 2022 heb ik de oproep geplaatst in de Facebookgroep om hun verhalen te delen voor het boek. Ik heb er bewust voor gekozen om me niet alleen te focussen op het zoeken naar de ergste verhalen, want ik wilde een eerlijk boek maken. Op 1 mei dit jaar is het boek uitgegeven. Je kunt hem in het Engels op bijvoorbeeld Amazon kopen. Zijn er ook ándere verhalen bekend? Positieve verhalen, van mensen die wel naar hun leiders toe zijn gegaan en waar hun klachten wel serieus werden genomen, waarna bekering en verandering kwam? Joel: Geen idee. Die mensen zitten er natuurlijk nog steeds in. (Inge vult aan: “Je kan niet naar het leiderschap met kritiek. Dat is de goddelijke autoriteit.”) Je kan de kerk van binnenuit niet veranderen. Ik heb het geprobeerd. Mijn schoonzus en zwager proberen het nu ook, maar het gaat ze niet lukken. Inge: Er zijn wel mensen die wat meer aan de buitenkant staan. De inner circle houdt zich aan alle regels. Die gaat naar alle diensten toe. Je bent betrokken. Je hebt een bediening. Je doet mee aan van alles en nog wat. Er wordt dan veel van je verwacht en gevraagd. Als je er iets buiten staat, zoals mijn jongste dochter, dan kun je wat losser leven. Dan kom je eens een keer niet in de dienst, of je gaat een keertje naar de bioscoop, maar dan hoor je niet bij de kern. Als je daar wel in zit, heb je een hogere status. Je kan dus wel wat losser leven, maar dan heb je een andere positie binnen die kerk. Is er ook een exemplaar van het boek naar het leiderschap van De Deur gegaan? Joel: Nee. Waarom zou ik dat doen? Als ik mijn boek zou promoten onder mensen die dit heel erg zouden vinden, dan schiet ik er niks mee op. Deze mensen zijn er toch niet in geïnteresseerd en zouden het nooit lezen, tenzij ze al een beetje rebels zijn of worden. Uiteindelijk gaan ze er vanzelf achter komen, en op het moment dat ze er achter komen, komen ze ook wel uit bij dit boek. We hebben dus nog geen respons vanuit die hoek gekregen. De respons vanuit de verlaters was echter heel positief. Bij de Jehovah’s Getuigen is er een lijst van verboden boeken. Is dat bij De Deur ook zo? Joel: Nee, er is alleen een lijst van boeken die je wél moet lezen. Inge: Daarbuiten lezen mensen eigenlijk weinig. Maar er is wel een lijst van andere dingen die niet mogen. Je mag geen tv hebben bijvoorbeeld, je mag niet naar de bioscoop. Joel vult aan: “Je moet daar een contract voor ondertekenen; dat je geen tv in huis hebt, en een computer met een internetfilter, dat je niet naar de bioscoop gaat, niet rookt, niet drinkt.” “Je moet daar een contract voor ondertekenen; dat je geen tv in huis hebt, en een computer met een internetfilter, dat je niet naar de bioscoop gaat, niet rookt, niet drinkt.” Ik begreep dat kinderen erg belangrijk zijn voor het voortbestaan van De Deur. Maar kinderen gaan ook naar school in Nederland. Er zijn geen speciale De Deur-scholen, toch? Hoe houden ze toch een beetje zicht op die kinderen? Joel: Die kinderen worden bij voorkeur vaak op christelijke of gereformeerde scholen geplaatst. Deze kinderen zijn echter van jongs af aan al bekend gemaakt met het idee dat zij “anders” zijn. Zij zijn namelijk christenen van De Deur. In dat opzicht zijn ze “beter”. Ik had toch denk ik wel vroeg door dat bepaalde dingen niet klopten. Zo had ik vroeger eens een keer een vriendinnetje op school, die niet van De Deur was. Mijn moeder was gelukkig heel positief, maar ik voelde wel dat dat binnen de kerk eigenlijk niet echt geaccepteerd werd. Ik weet ook nog dat ik samen met mijn zussen in de auto zat bij mijn opa, en dat mijn zus over een andere kerk zei: “Kijk opa, dat is een slechte kerk hè?” Zo geïndoctrineerd ben je dan. Kinderen van 4, 5 of 6 heb ik het dan over. Die horen daar eigenlijk nog helemaal niet op die manier mee bezig te zijn. Inge: En toen jij op het Greijdanuscollege hier in Zwolle kwam, zei je nog tegen mij: “Dit zijn allemaal nepchristenen hier.” Was dat dan jouw eigen realisatie? Of wordt dat echt heel expliciet uitgesproken? Inge: Het is wel subtiel, maar er wordt vanaf de preekstoel ook wel gepredikt dat we beter niet naar bijvoorbeeld Opwekking kunnen toegaan. Dat wordt ontmoedigd. Er wordt met naam en toenaam over bijvoorbeeld de Laatste Reformatie of andere organisaties gesproken. Met andere woorden: alleen wij deugen. Zien ze zichzelf als dé ware kerk? Komen andere christenen wel in de hemel volgens hen? Inge: Ja, maar tweederangs. Joel: Bij De Deur is het zéker; Als je daarnaar toegaat, ga je naar de hemel. Bij andere kerken hangt het er een beetje vanaf. Misschien wel, misschien niet. Inge: Je mag ook alleen maar trouwen met iemand van De Deur. Een vriendin van mij heeft een dochter van in de 20, die was op een datingsite gegaan en had zo een vriendje gekregen. Daar was de pastor achtergekomen, en die had gezegd: Je maakt het uit, of je hoeft niet meer naar de kerk te komen. Toen is ze eruit gestapt. "Een vriendin van mij heeft een dochter van in de 20, en die was op een datingsite gegaan. Daar was de pastor achter gekomen, en die had gezegd: 'Je maakt het uit, of je hoeft niet meer naar de kerk te komen.'" Is er ook een prikkel om heel actief te zijn in de kerk? Dat je bijvoorbeeld een hogere beloning krijgt in de hemel? Joel: Ja, voor de pastors is er sowieso een hogere beloning. Inge: Als er iemand binnenkomt, is er eerst de love bombing, dan veel preken luisteren, en na een tijdje horen mensen dan toch wel: “Tja, je zit hier nu al wel 6 maanden, maar het zou ook goed zijn als je iets zou gaan doen. Misschien kun je wel een keertje gaan koffiezetten of zo.” En als je niks doet? Krijg je dan een reprimande? Joel: Het hangt ervan af hoe groot de kerk is. In Zwolle is de kerk groot genoeg om “niks te doen”. Dan word je met rust gelaten. Ze worden ook niet genegeerd. Ze zijn er om tienden te betalen en dat is het. Inge: Dat is dus ook weer het verschil tussen de inner circle en de buitencirkel. Joel: In het boek staat een mooi citaat over hoe dat precies werkt. Nathan legt in hoofdstuk 3 uit dat er in de praktijk eigenlijk drie niveaus zijn: de buitencirkel (the fringe), de binnencirkel (regular attenders) en de leiders. Nathan was zelf zo’n leider.
Dennis: Op donderdagavond. Ze staan soms ook op het station. Evangelisatie is echt een speerpunt bij De Deur. Tentcampagnes doen ze ook. Dan zetten ze een grote circustent op een plein neer. Of genezingscampagnes. Dat doen ze vaak in een week vlak voor een conferentie. Is evangelisatie dan ook de belangrijkste manier om mensen te werven? Is er veel nieuwe inflow? Of blijft het toch een beetje rondom de families hangen die er al in zitten? Inge: Tja, ik ben er al zeven jaar niet meer geweest, dus ik kan niets over de huidige groei zeggen. Dennis: Er kwamen in onze tijd veel mensen binnen, maar bleven niet. Door de jaren heen bleven er wel wat mensen, maar veel haakten ook weer af. Er was echter altijd een kern van mensen die anderen van buiten naar binnen probeerden te trekken. "De meeste mensen worden er eigenlijk in geboren, en gaan er nooit meer uit. We groeien dus vaak van binnenuit." Inge: De meeste mensen worden er eigenlijk in geboren, en gaan er nooit meer uit. We groeien dus vaak van binnenuit. Je gaat ook niet als je in De Deur zit, zomaar even naar een andere kerkdienst. Ik hoorde een keer iemand zeggen: “Ik ga toch ook niet naar een andere vrouw toe?” Ik dacht: Wat een vergelijking, zeg! Joel: Ik ging vroeger naar het Menso Alting College in Zwolle, en daar had ik een vak dat ethiek heette. Daarvoor moest ik een andere kerk bezoeken en er een verslag over schrijven. Ik heb dat toen echt geweigerd. Toen zei mijn leraar: “Dan haal je je opleiding niet.” Ik antwoordde hem daarop: “Dan niet.” Uiteindelijk heb ik toch een uitzondering gekregen. Zo diep zat dat er bij mij in. Ik wilde niet naar een andere kerk. "Je gaat ook niet als je in De Deur zit, zomaar even naar een andere kerkdienst. Ik hoorde een keer iemand zeggen: “Ik ga toch ook niet naar een andere vrouw toe?” Ik dacht: Wat een vergelijking, zeg!" En je had geen vrienden buiten de kerk, toch? Joel: Nee. Ik had nooit vrienden. Ook niet op het werk, want dan was er iemand jarig en werd ik misschien uitgenodigd. Dan moest je naar een feestje en dan gingen ze misschien roken of bier drinken. Nu ik eruit ben, heb ik soms nog steeds weleens het idee dat ik mezelf moet verantwoorden bij mensen als ze het hebben over mijn tv. Dan zeg ik bijvoorbeeld: “Ik heb wel een beeldscherm, maar geen tv-aansluiting.” Eigenlijk boeit dat niet. Inge: Toen wij eruit stapten, hebben we hulp gezocht bij Eleos. Maar het was heel moeilijk voor ons om erover te praten. Je had namelijk echt het gevoel alsof je uit de school klapte. We hadden daar helaas geen goeie klik. Dat kan ook aan ons liggen, omdat wij gewoon moeite hadden om erover te praten. In De Deur was dat trouwens ook not done; dat je naar een psycholoog ging. Ik begon daarna gelukkig mensen te ontmoeten die er ook uit waren gestapt. Daar begon ik mee te praten, en doordat we dezelfde dingen herkenden, had ik meer het gevoel daar steun bij te vinden. Ik voelde me daar begrepen. Bij Eleos werd ik niet echt begrepen. Je kreeg daar bijvoorbeeld vragen als: “Waarom ben je er dan 30 jaar in gebleven?” Dan denk ik: “Oké, dan snap je iets niet.” Joel: Er is in Nederland geen goede hulp voor sekte-verlaters. Vanaf januari volgend jaar wel. Stichting Fier gaat dit in 2025 opstarten. Dennis: De wekelijkse Bijbelstudies helpen ook. Daar heb ik veel van geleerd. Welk advies hebben jullie voor familieleden en vrienden van De Deur-leden? Joel: Het enige wat je kunt doen, is gewoon contact onderhouden. Als mensen in een sekte zitten, en je teveel probeert te pushen of te vaak over bepaalde onderwerpen begint waar zij het niet over willen hebben, dan zullen ze het contact met je verbreken. Zorg ervoor dat ze altijd een veilige plek hebben om naartoe te gaan, als ze met dingen zitten. En voor mensen die er zelf in zitten: lees het boek. En probeer het verhaal altijd van twee kanten te bekijken. Bid ervoor. Ga niet op verhalen af over kerkverlaters, maar ga naar die persoon toe en vraag het hem of haar. Maar kijk bijvoorbeeld ook eens naar het BITE-model van Steven Hassan. Daarmee kun je je kerk beoordelen op eventuele sektarische kenmerken. Er is in een sekte altijd manipulatie of controle bij de volgende onderdelen:
Zijn er nog andere opmerkingen die jullie willen maken m.b.t. De Deur of het boek? Dennis: Wat ik veel zag, is dat ze best dom gehouden zijn. De pastors, bedoel ik dan. Ze weten praktisch niks. Je kan ze zo in verwarring brengen. Met teksten waar ze nooit over na hebben gedacht. Dat komt doordat er bijna alleen maar indoctrinatie plaatsvindt. Ik ben drie maanden naar een studie geweest over de Bergrede, maar het ging alleen maar over de autoriteit van de pastor. Toen ben ik gestopt en ben ik begonnen met andere Bijbelstudies, elders. Ze zijn allergisch voor het woord exegese. Joel: Dat woord kennen ze niet. Ik wil graag afsluiten met een citaat van een pastor uit De Deur. “Soms willen we niet alle mensen op een persoonlijk niveau bedienen. We willen gewoon de grote jongen zijn. We willen staan en mededelingen doen. We willen hen manipuleren om onze wil te doen en we willen commando’s en orders geven.” Dit is een quote van Ron Simpkins, van toen hij nog in de organisatie zat. “Soms willen we niet alle mensen op een persoonlijk niveau bedienen. We willen gewoon de grote jongen zijn. We willen staan en mededelingen doen. We willen hen manipuleren om onze wil te doen en we willen commando’s en orders geven.” Dank jullie wel voor jullie eerlijkheid, openheid en dat jullie dit interview wilden doen.
Zit u in een De Deur-gemeente of een andere kerk die sektarische trekken vertoont? Er is altijd een oplossing, ook al ziet u die niet meteen. Zoek hulp bij iemand buiten de kerk, die u vertrouwt en u dichter bij Jezus brengt. Realiseer u ook dat herstel tijd kost. Jezus' juk is zacht, en Zijn last is licht (Matth. 11:28-30). Laat u niet in de war brengen. Kent u iemand die in deze of een andere sekte zit? Blijf in contact, bid voor hem of haar en wees liefdevol. God bless!
0 Comments
Your comment will be posted after it is approved.
Leave a Reply. |
