De staat van de kerk is zélf een teken van de tijd

We naderen het einde van het 70e jaar ná de stichting van de moderne staat Israël. Over een week is het zover. Dan is het 4 Iyyar, de laatste dag vóór de 71e Hebreeuwse verjaardag van Israël. Wanneer we de Gregoriaanse kalender aanhouden, kunnen we misschien nog iets langer aan dat 70e jaar trekken tot 13 mei, wat iets minder dan twee weken duurt. Er komt een Amerikaans vredesverdrag voor Israël en Palestina aan in juni, dat de Palestijnen van de Saudi's moeten gaan ondertekenen. Ook de Joden worden weer enthousiast nu Kushner lijkt aan te geven dat een tweestatenoplossing van de baan is. Daarnaast wordt er gespeculeerd over de Israëlische annexatie van "gebied C", wat bestaat uit Joodse nederzettingen die 60% van Judea-Samaria (ook wel de West Bank genoemd) uit maken. Het gaat allemaal razendsnel. Maar deze week viel me ook iets anders op. Ook de kerk vervalt in rap tempo naar nieuwe diepten.

Abortus
De kerk zou een veilige haven moeten zijn voor het ongeboren leven. Maar niets is minder waar in de Verenigde Staten, waar nu een groep predikanten van diverse denominaties een document ondertekende met het pleidooi om toch vooral abortus mogelijk te houden, als reactie op de mogelijke invoering van een wet die de abortuswetgeving probeert te beperken (zou leuk zijn als de CU ook eens zoiets zou doen trouwens, nu ze invloed hebben in de coalitie, het kán dus blijkbaar wél - helaas zijn ze ook in déze coalitie weer compleet onzichtbaar).

Dragqueens en LHBTQ
Een ander teken aan de wand is het optreden van dragqueens in een kerk in Durham, in de VS. In een evenement dat "Drag me to Church" werd genoemd, werd gepleit voor meer inclusie voor ook déze groep. Schokkend vond ik ook om te leren dat Hillsong recentelijk een statement online zette die specifiek de inclusie van LHBTQ aanstipt en vertelt dat iedereen welkom is, ongeacht zijn of haar seksuele voorkeur. Nu snap ik dat Jezus naar iedereen toe ging; tollenaars, prosituees, noem maar op. Maar dat is maar de helft van het verhaal. Het is de bedoeling dat die mensen zich bekeren. Dat zij veranderen. Zacheüs gaf al zijn gestolen geld viervoudig terug aan de mensen (Lukas 19:1-10). De overspelige vrouw mocht niet meer zondigen van Jezus (Joh. 8:11). En dát mist in dit verhaal. Dat geeft te denken. Waarom zou Hillsong de mensen daar niet op willen wijzen? Misschien omdat er een aantal praktiserende homoseksuelen deel uitmaakt van haar kerkkoor?

Atheïstische theologe
Het kan bijna niet gekker. We hadden in Nederland natuurlijk al de beruchte atheïstische "dominee" Klaas Hendrikse, die jaren geleden veel stof deed opwaaien in kerkelijk Nederland. Maar men zou nog kunnen beweren dat dit een uitzondering is, een exces. Onlangs werd duidelijk dat ook deze ontwikkeling naar nieuwe diepten is gezonken. De president van het Union Theological Seminarium in New York, Serene Jones, gaf in een interview met de New York Times aan dat zij niet gelooft in de wederopstanding van Jezus, in een hemel, wonderen of de kracht van het gebed. Dit is de president, de vóórzitter van dat seminarium! "Wat blijft er dan nog over?" kunnen we ons hierbij afvragen. Hoe bizar dit ook is, het is in feite de formalisering van wat veel christenen in de praktijk allang geloven. Ik ken veel christenen die geloven in een bovennatuurlijke God, maar dit op de een of andere manier maar moeilijk kunnen accepteren in het dagelijks leven. Wonderen worden weggeschreven als placebo's, ook al is er gewoon een duidelijke verandering te zien op een röntgenfoto. Bovennatuurlijke verschijnselen zoals bezetenheid worden weggeredeneerd met diagnoses uit de DSM-V. Best knap dat die diagnose zomaar overging op 2000 varkens in Mattheüs 8:32, maar dat even terzijde.

7 gemeenten
We hebben op Unravelations al vaker over een dubbellaagse vervulling van de 7 brieven uit Openbaring gesproken. Natuurlijk waren deze 7 brieven geschreven aan 7 specifieke gemeenten in Turkije (toen nog Klein-Azië geheten), die golden voor díe specifieke kerken in díe tijd. Maar tegelijk staan deze brieven boordevol met hints dat er meer aan de hand is. Allereerst kunnen we ons afvragen waarom Jezus juist déze 7 gemeenten uitkiest. Waarom allemaal kerken in hedendaags Turkijke? Waarom niet de kerk van Jeruzalem, of die van Antiochië, een héél belangrijke gemeente voor de eerste kerken. Natuurlijk weten we niet precies waarom Jezus dit zo gedaan heeft, maar wellicht heeft Hij deze kerken mede uitgekozen omdat ze tezamen een perfect model vormen voor hoe de kerk er de komende 2000 jaar uit zou gaan zien, in chronologische volgorde. 

Efeze
Veel theologen erkennen deze gelaagdheid, door de talloze hints in de tekst. Zo eindigt elke brief met de frase: "Wie oren heeft, laat hij horen wat de Geest tegen de gemeenten zegt." In deze zin lezen we belangrijke dingen. Allereerst is hij aan iedereen als individu geschreven, want als u oren hebt, is deze tekst ook voor u. Op een bepaalde manier is deze tekst dus voor ons bedoeld. Daarnaast zien we dat elke brief zich niet beperkt tot één gemeente, maar tot meerdere gemeenten. Het staat in het meervoud. Ten slotte kunnen we enkele overduidelijke kenmerken van de eindtijd in elke brief herkennen. Zo lezen we in d brief aan Efeze dat Jezus spoedig bij hen zal komen (Openb. 2:5). Dit terwijl deze gemeente allang niet meer bestaat, omdat de stad zelf een ruïne is. Is dat een hint dat Jezus binnenkort naar een type gemeente zal toekomen die líjkt op Efeze? Een kerk die haar eerste liefde heeft verlaten. De meeste theologen zien dit als de periode van ongeveer 33-100 AD. Tegelijk is dit ook een type kerk die we vandaag de dag tegen kunnen komen. Waar mensen met zwarte kousen vooral bezig zijn met het warmhouden van stoelen op zondagochtend. Waar complexe calvinistische dogma's de liefde hebben verstikt en de kandelaar allang is weggenomen. De gelaagdheid is dus zelfs drieledig, als we heel eerlijk zijn.

Smyrna & Pergamum
Jezus vertelt ook de gemeente van Pergamum dat Hij spoedig zal komen en zelfs dat Hij oorlog zal voeren tegen de Nikolaïeten met het zwaard van Zijn mond (Openb. 2:15). Daar zit enorm veel in verborgen. Want we weten dat Jezus pas komt om oorlog te voeren met het zwaard uit Zijn omd in Openbaring 19:11-15. Blijkbaar zijn er in de eindtijd dus ook mensen die typologisch voldoen aan het profiel van Nikolaïeten. In een eerder artikel ontdekten we al eens dat deze term vermoedelijk hint naar mensen die graag een vorm van democratie bedrijven in de kerk. Laos betekent in het Grieks mensen en nikos betekent heerser. De mensen aan de macht dus, niet God. We hebben in bovenstaande artikelen een aantal heel duidelijke kenmerken daarvan gezien. Smyrna staat symbool voor de vervolgde kerk, die ook nu aanwezig is. 

Jezus heeft niets dan lof en bemoediging voor de kerk van Smyrna, die een tijdsspanne van ongeveer 67 AD  tot 312 AD beslaat, typologisch gezien. Dat is anders bij de kerk van Pergamum, soms ook wel Pergamus genoemd. Dr. Missler beschrijft in zijn studie van deze 7 brieven de samenstelling Pergamus in typologische zin als Per-Gamos, waarbij de prefix per afkomstig is van pervers en gamos de extensie gamie, ofwel huwelijk communiceert. Denk bijvoorbeeld aan monogamie, bigamie, polygamie, etc. Volgens Missler is deze kerk een type van wat er gebeurt als de kerk en de staat 'trouwen'. Het wordt een pervers huwelijk. We zien daar dat de Nikolaïeten uiteindelijk voet aan de grond krijgen in de kerk, terwijl dat in een eerdere periode nog niet lukte (Openb. 2:6) Ook vinden we Bileam opeens weer terug in de kerk. Was die niet allang dood? Natuurlijk, maar zijn leer is in dat type kerk nog springlevend. Hij leerde dat de mensen best afgodenoffers mochten eten en hoererij (dragqueens, homoseksualiteit, etc.) bedrijven. Ik noem bewust even die voorbeelden. De dominante periode van die kerk was in 312 AD tot 616 AD. Maar ziet u dat dit type kerk ook vertegenwoordigd is anno 2019? 

Thyatira & Sardis
Net zoals we oude schurken zoals Bileam tegenkwamen in deze 7 (typen) kerken, komen we de oude occultista Izebel weer tegen. Ze was een dochter van Ethbaäl, de koning van Sidon,  een hogepriester van Astarte, de godin van de vruchtbaarheid, vertelt Fausset's Bible Dictionary. Dat beeld zien we ook duidelijk terug in Openbaring 2:20-24. Afgoderij en hoererij hebben een duidelijke korrelatie in Gods ogen. We zien dat heel sterk in bijvoorbeeld het Bijbelboek Hosea, maar ook hier. Denk dus niet dat de hele LHBTQ-beweging zomaar ongestraft de kerk binnen kan komen. Dit is niet alleen letterlijk hoererij, maar ook geestelijk. Van Thyatira wordt ook gezegd dat zij in grote verdrukking wordt geworpen (Openb. 2:22). Waar hebben we dat eerder gehoord? Oh ja, in Matth. 24:15, als Jezus over de eindtijd spreekt.

Ook hier zien we dus weer een flinke hint naar het feit dat dit type kerk in de eindtijd aanwezig zal zijn en dat een bepaald deel door die grote verdrukking heen zal moeten. Niet iedereen die in dat stenen gebouw van de kerk zit op zondagochtend, is namelijk een christen. Men kan zich zo noemen, maar als men eigenlijk helemaal niet in Jezus gelooft als Verlosser, Die is gestorven en opgestaan voor onze zonden, zodat wij eeuwig leven kunnen ontvangen (zoals die voorzitter van dat seminarium uit New York), dan kunt u zich afvragen of dat wel een echte christen is. Dít deel van de "kerk" spreekt Jezus hier streng aan. Unravelations benadrukt hier graag dat indien u dit evangelie écht gelooft, u zich geen zorgen hoeft te maken. Maar zorg dan in elk geval wél dat u het juíste evangelie gelooft (Gal. 1:6-9, 1 Kor. 15:1-4, Ef. 2:8-9)! En ook aan Sardis wordt verteld dat zij opeens door Jezus kunnen worden bezocht als een dief in de nacht. Dit is een duidelijke verwijzing naar de opname, die ook als een verrassing zal komen voor degenen die slapen. Zo zitten al die brieven vol met dit soort aanwijzingen dat er niet alleen over een historische kerk gesproken wordt, maar tegelijk ook over een typologie van latere kerken. De dominante periode van Thyatira is van 606-1648, toen de Rooms-Katholieke Kerk enorm veel macht had. We kunnen die kerk dan ook rustig als een (negatief) model zien voor de RK-kerk. Sardis is typologisch gezien herkenbaar als de reformatie. Die periode was dominant in 1648 tot 1750. En ondanks dat veel protestanten zich op de borst kloppen vanwege de 'bevrijding' van de Papen en de herontdekking van het evangelie dat zij formaliseerden in de 5 sola's, is Jezus zéér vermanend naar dit type kerk. Hij heeft niets goeds over hen te zeggen. Alléén dat zij de schijn hebben dat zij goed zijn. Dat zij leven (Openb. 3:1). Maar in feite zijn zij dood. We kunnen dus als protestanten wel wijzen naar de Rooms-Katholieke Kerk, maar zij brengen het er misschien nog wel beter af omdat van hen wél iets goeds gezegd kan worden, ondanks haar hoererij en afgoderij (Openb. 2:19). Wat herkennen we van dit type kerk in onszelf? En in Nederland? Hebben we alleen de naam dat we levend zijn? Of zijn we ook écht levend?

Filadelfia & Laodicea
We kunnen een enorme geestelijke les leren van de gemeente Filadelfia. Zij hadden dan misschien weinig kracht (Openb. 3:8), maar krijgen eigenlijk alléén maar complimenten. Hoe kijken we naar onszelf? Denken we heel wat te zijn met onze megakerk? Of zijn we maar een bescheiden kerkje met een aantal leden, die wel allen een warm hart voor Jezus hebben en vasthouden aan álles wat Hij heeft gezegd? Want natuurlijk zal bijna elke christen van zichzelf vinden dat hij een warm hart voor Jezus heeft. Maar volharden wij ook? Of verloochenen we Zijn Naam in het dagelijks leven? Hebben wij Zijn complete woord in acht genomen? Of zijn we meer van die hapsnap-christenen die alleen de lekkere stukjes van de Bijbel opeten en de korstjes laten liggen? Die het met LHBTQ- en abortuskwesties niet zo nauw nemen?

Nu hangt uw zaligheid niet af van de manier waarop u vorm geeft aan uw geloof. Maar wél uw loon. We hebben dit lastige vers uit Openbaring 3:10 al eens eerder besproken in dit artikel. We hebben toen vooral gefocust op de troost die we als christenen kunnen putten uit het reddende werk van Jezus. Dat we eenmaal gered, altijd gered zijn. Maar dat ontslaat ons er niet van om gehoorzaam te zijn. Dat hadden de christenen van Filadelfia goed begrepen. Iedereen vindt zichzelf denk ik wel een christen uit Filadelfia. Maar wees eens heel eerlijk tegen uzelf. Kijk eens heel diep in uw hart. Vindt u zichzelf een goed christen? Dan is de kans aanwezig dat juist de tekst over Laodicea, uit Openbaring 3:17 op u slaat. Vindt u zichzelf krachteloos? Net zoals Filadelfia? Let op uw mindset. Hoogmoed komt voor de val. Beter zijn we nederig. Hebben we een lage dunk van onszelf (Lukas 14:7-11). Geen valse bescheidenheid. Nee. Wees gewoon eerlijk tegen Jezus. Tegen anderen. Zet geen façade van happy-clappy of zwartekousenrechtschapenheid neer. Wie houdt u voor de gek? En wees gehoorzaam in álles! We kunnen niet op woensdagavond een discipelschapstrainingscursus volgen en op vrijdagavond naar een horrorfilm gaan. Dat rijmt niet. Dat is natuurlijk maar een voorbeeld. Onderzoek uzelf. Ook bij Filadelfia zien we weer een aanwijzing dat er meer aan de hand is dan énkel een brief die aan die gemeente in de eerste eeuw is geschreven. Het is een type kerk, aan wie nota bene beloofd wordt dat zij niet door het uur van de verzoeking (de grote verdrukking - nogmaals; zie ook het laatstgenoemde artikel) heen hoeven, die over de hele wereld zal komen.

Waar het type kerk van Filadelfia vooral dominant was in de periode van 1750-1945, is de kerk van Laodicea sinds de tweede wereldoorlog vooral in opkomst, en domineert nu eigenlijk een groot deel van de wereld. Het is een kerk die zichzelf héél wat vindt en niets nodig heeft. Er zijn momenteel veel kerken die aan die beschrijving kunnen voldoen. Wat vooral kenmerkend is, is dat Jezus nog liever had dat deze kerk koud was dan lauw. Dat komt veel christenen vreemd voor, maar zij snappen de boodschap die hiermee wordt gecommuniceerd dan ook vaak niet. Het gaat niet over de warmte van liefde, maar het gaat over bruikbaarheid. Zijn we bruikbaar? Met koud water kunt u dingen koel houden. Met warm water kunt u dingen verwarmen. Maar lauw water dient nergens voor. Het is een bron van bacteriën en u kunt er zelfs ziek van worden. Misschien is dat dan ook wel de reden dat Jezus ervan moet spugen (Openb. 3:16). We hebben misschien allerlei taakgroepen en bedieningen in onze kerk, met allerlei programma's en projecten, maar merk op wat Jezus als geneesmiddel noemt. Ogenzalf (men mankeert iets aan de ogen, men ziet zichzelf verkeerd), witte kleren (rechtvaardig leven, gehoorzaam zijn) en gelouterd goud (een proces van heiliging, leren leven naar Zijn wil). Hij kent hun werken, zegt Hij in vers 15. Maar Hij zegt niet dat Hij die werken goed vindt. Het gaat dan ook niet om al die werken die wij doen (Ef. 2:8-9), al die programma's, activiteiten, projecten, etc. Nee, het gaat om zuiverheid (witte kleren, goud, ogenzalf). Hoe zuiver zijn wij?

Daarenboven zit ook hier weer een dikke hint verstopt in de naam van deze kerk. Laodicea is een samenstelling van het Griekse laos (mensen) en dikao (rechtspreken, oordelen). Dit is een kerk waar de mensen zélf wel menen te weten wat goed is. Een democratische kerk dus eigenlijk. En dat is ook wat we momenteel zien. We zien een kerk waar steeds meer wolven in schaapskleren binnenkomen, simpelweg omdat de deur zó breed is dát er ook daadwerkelijk van alles binnenkomt. Men kan in een megakerk zo doordringen in de gelederen als men het jargon een beetje spreekt, en met kleine afwijkingen in de toch al amper aanwezige theologie in de kerk is er zo een nieuw evangelie ontstaan. Wanneer hebt ú voor het laatst een preek gehoord waarin systematische theologie werd gepredikt? Voor mij is dat al jaren geleden. Het zijn momenteel vooral feelgood-preekjes. Een verhaaltje. Een gelijkenis. Noem maar op. Het is MacDonald's-voedsel geworden. Waar zijn de hagenpreken gebleven? Natuurlijk moeten we niet de fout maken als de Efeziërs onze eerste liefde te verliezen, maar wat is er mis met een zuivere dogmatiek? De hele calvinistische zwartekousentrend heeft een heel negatieve connotatie meegegeven aan de term 'zuivere theologie', maar wees eerlijk: wat is er mis mee? Niets! Jezus, Paulus, Petrus, Johannes, Judas, Jakobus, íedereen in het Nieuwe Testament roept daartoe op! En dat houdt in dat we geen concessies maken naar de wereld (2 Kor. 6:15). Naar LHBTQ. Naar abortus. Enzovoorts. Liefde betekent niet dat we maar tolerant moeten zijn! Nee, liefde is soms júíst iemand de waarheid vertellen. In liefde. Ik noem graag het voorbeeld van 1 Kor. 13, waar Paulus een ode aan de liefde schrijft. 8 hoofdstukken eerder was hij echter zéér vermanend naar een broeder die overspel pleegde met zijn stiefmoeder. Hij wilde hem excommuniceren. Hoe kán dat? Hoe valt dat te rijmen? Dat kan alleen als we onze wereldse definitie van liefde (tolerantie, respect, gedogen) aan de kant zetten en de ogenzalf van Bijbelse liefde op onze ogen smeren. Liefde en waarheid kán samengaan! We hoeven niet te gaan schelden, zoals een Westboro Baptist Church, die homo's letterlijk haat. Nee, we moeten de kwestie onderscheiden van de persoon. Iedereen is welkom, maar Jezus vráágt wel iets van ons. En dat moeten we niet gedogen. Dat mógen we niet gedogen. Lees de zendbrieven. Allemaal vertellen ze dezelfde boodschap. Maar zou het nog baten? De kerk is ziek. Héél ziek. Het wordt tijd dat Jezus terugkomt om orde op zaken te stellen. Zijn bruid is er slecht aan toe. Maranatha!