Opname in Mattheüs 24?

Onlangs kreeg ik een vraag over een potentiële opname in Mattheüs 24, naar aanleiding van het vorige artikel waarin ik de doctrine van de pretribulationaire opname verdedigde. Veel christenen menen die in dit hoofdstuk te vinden, maar toch denk ik dat dit niet het geval is. Het zorgt allereerst voor allerlei chronologische problemen die dan kunstmatig weer opgelost moeten worden door aan de tekst te gaan trekken, maar ook de Griekse grondtekst geeft geen redenen om hier een opname te lezen. Hoe zit het dan wel met de tekst hieronder? Daar gaan we in dit artikel eens uitgebreid naar kijken.

"Dán zullen er twee op de akker zijn; de één zal aangenomen en de ander zal achtergelaten worden. Er zullen twee vrouwen malen met de molen; de één zal aangenomen en de ander zal achtergelaten worden." (Mattheüs 24:40-41, HSV)

Paralambano
In de tekst hierboven zien we inderdaad heel duidelijk dat er één aangenomen en een ander achtergelaten zal worden. Dit lijkt oppervlakkig gezien, zonder de context daarin mee te nemen, inderdaad op een opname te wijzen. Daar zit verder geen waardeoordeel in, want ik heb dit ook lang geloofd. Wanneer we echter consequent zijn, zullen we ook de context van dit vers moeten meenemen. Er wordt in de eerdere verzen (vers 36-39) immers gesproken over een wegname, en hoewel die met een ander woord wordt omschreven (airo), maakt het woord "dan" toch wel heel duidelijk dat deze verzen zich in dezelfde tijd afspelen. Critici menen echter toch dat, omdat het Griekse paralambano (wegnemen, aannemen) ook in Johannes 14:3 wordt gebruikt, dit een verwijzing naar de opname is. En inderdaad, in Johannes 14:3 is het heel duidelijk dat Jezus Zijn discipelen alvast begint te instrueren over Zijn vertrek en waar zij naar uit dienen te kijken: de opname. Toch is dit geen technische term (een term die áltijd hetzelfde betekent), maar kan deze afhankelijk van de context op diverse manieren gebruikt worden. Zo wordt het in Mattheüs 4:5 en 4:8 gebruikt om te beschrijven hoe satan Jezus "meeneemt", in Mattheüs 12:45 gebruikt voor hoe een boze geest 7 veel ergere geesten met zich meeneemt en in Mattheüs 27:27 gebruikt voor de soldaten die Jezus "meenemen". Met andere woorden: het refereert dus niet áltijd naar dé opname (dat meestal in de grondtekst aangeduid wordt met het Griekse harpazo)

" 37. Zoals de dagen van Noach waren, zo zal ook de komst van de Zoon des mensen zijn. 38. Want zoals ze bezig waren in de dagen voor de zondvloed met eten, drinken, trouwen en ten huwelijk geven, tot op de dag waarop Noach de ark binnenging, 39. en het niet merkten, totdat de zondvloed kwam en hen allen wegnam, zo zal ook de komst van de Zoon des mensen zijn." (Mattheüs 24:37-39, HSV)

Wegname
Waarom is het dan zo'n probleem om hier een opname te lezen, vraagt u zich af? Wel, de wegname waarover hier gesproken wordt, staat in een heel andere context. Lees de tekst hierboven eens goed door, en kijk eens nauwkeurig naar het vergelijk dat Jezus maakt. Deze wegname is te vergelijken met de dagen van Noach, waarin het juist de slechten waren die weggenomen werden door de vloed. Het woord "dan" in vers 40 koppelt deze verzen vervolgens in tijd aan elkaar. Het gaat hier dus duidelijk over dezelfde gebeurtenis, maar dan nader omschreven. Wat is dit dan precies voor "wegname", vraagt u zich af? Nou, ook hier is het vergelijk met de dagen van Noach weer heel gepast en logisch. De mensen werden in die tijd ook niet létterlijk opgenomen, maar "weggenomen" door een ramp die hen plotsklaps overviel. Zo zullen ook in deze tijd (van de grote verdrukking, zoals omschreven in vers 21) weer allerlei rampen over de aarde komen als gevolg van Gods oordeel over de slechte daden van de mensen, maar sommigen zullen beschermd worden en daardoor niet overlijden. Het zijn hier juist de goeien die achterblijven, als we schrift met schrift vergelijken. God merkt 144.000 Joden (het publiek van deze toespraak in Mattheüs 24 zijn immers Joden - de kerk bestond nog niet eens), bij wie geen schade toegebracht wordt (zie Openbaring 7). Zij worden op bovennatuurlijke wijze beschermd, door de grote verdrukking heen. Een groot deel van de Joden zal echter overlijden (Zach. 13:8-9) en een ander deel zal vluchten (Matth. 24:15-21, Openbaring 12:6). Het overblijfsel zal echter volledig worden gered (Rom. 11:5, 25-26).

Vijver
Als we doctrines voor de opname zoeken, moeten we wel in de juiste vijver vissen. Johannes 14 gaat bijvoorbeeld over de opname, omdat Jezus Zijn discipelen alvast instrueert over Zijn aanstaande vertrek. De setting is ook persoonlijker, omdat het zich afspeelt in de bovenkamer waar de voetwassing en de paasmaaltijd plaatsvond (Joh. 13). Omdat ook Judas inmiddels weggegaan was, kon Hij mooi met de overgebleven 11 alvast enkele waarheden over de toekomst van de kerk introduceren, die later door met name Paulus verder uitgelegd zouden worden in  het Nieuwe Testament. Één van de eerste dingen die Jezus hen verklapt, is dat er een plaats in het Vaderhuis wordt bereid voor hen (Joh. 14:1-3). Maar ook belooft Hij hen dat de Heilige Geest zal komen (14:15-31), hoewel Hij hen ook waarschuwt voor verdrukking (Joh. 15:18-27), en later ook vertelt over het precieze werk dat de Heilige Geest zal doen (Joh. 16:5-15).  De setting in Mattheüs 24 is echter anders van aard. Judas was er nog bij, en Jezus praatte specifiek over de toekomst van Israël. Hij begint met de toekomst van de gebouwen rondom het tempelcomplex te bespreken, maar vertelt ook over wat er in later tijd met de heilige plaats zal gaan gebeuren (Matth. 24:15-21). Het gaat hier met name over Judea (vers 16) en ook de sabbat is voor dit publiek blijkbaar erg belangrijk (vers 20). Jezus focust met name specifiek op de grote verdrukking (vers 21) en de wederkomst die daarop volgt. Dat vóór dit alles nog een opname zit, was een mysterie waar Hij in Johannes 14:1-3 op hint, maar Paulus pas volledig zou gaan onthullen in de eerste zendbrief aan Korinthe:

"Zie, ik vertel u een geheimenis [Grieks: mysterion]: Wij zullen wel niet allen ontslapen, maar wij zullen allen veranderd worden, in een ondeelbaar ogenblik, in een oogwenk, bij de laatste bazuin. Immers, de bazuin zal klinken en de doden zullen als onvergankelijke mensen opgewekt worden, en ook wij zullen veranderd worden." (​1 Korinthe 15:51-52, HSV)

Geheimenis
Het woord geheimenis is in de Griekse grondtekst mysterion, en betekent dat iets eigenlijk nog geheim is. Paulus zegt hier dus eigenlijk: Ik ga jullie een geheimpje verklappen. Ook het hele concept van de gemeente was in Jezus' tijd nog behoorlijk verhuld, hoewel Hij er al wel op hintte in Mattheüs 16:18 (wat Petrus overigens nog niet begreep, zie vers 21-23). Paulus zou het mysterie van de gemeente pas in later tijd vollediger geopenbaard krijgen, om de implicaties ervan te delen met de heidenen, zoals we lezen in Efeze 3. We hebben vaak het idee dat de hele Bijbel aan ons is geschreven, maar dat is niet het geval. Ja, de hele Bijbel is vóór ons geschreven, om te lezen, te bestuderen, van te leren en opgebouwd te worden, maar we zijn niet overal het primaire publiek. Mattheüs 24 is overduidelijk gericht aan de Joden en wijst op de toekomst van de natie Israël, waar Johannes 14 duidelijk veel meer gericht is op de toekomst van de kerk. Het woord "aangenomen" in Mattheüs 24:40-41 is dus een beetje een vertaling die ons op een verkeerd spoor zet, en kan beter vertaald worden als "wegname", zoals dat ook op vele andere plaatsen als zodanig vertaald is. Dat het in vers 40 en 41 niet over de opname gaat, is echter niet erg, want er zijn nog talloze andere teksten waaruit we deze doctrine kunnen halen, zoals 1 Thessalonicenzen 4, 2 Thessalonicenzen 2 en 1 Korinthe 15. Laat dit artikel dus niet uw hoop op de opname wegroven, want dat is geenszins de bedoeling (: God bless!