Waar Komen de Volken ná de Verdrukking Vandaan?

Een vraag die mij (en velen met mij) al lang bezig heeft gehouden, is de vraag hoe het kan dat er ná de grote verdrukking nog steeds andere volken zijn, buiten de heilige stad. Zacharia 14 spreekt bijvoorbeeld over heidenvolken die zijn overgebleven na Armageddon. Wanneer we Openbaring 13 echter lezen, zien we een heel ander verhaal. Het lijkt hier wel alsof niemand die grote verdrukking kan overleven, tenzij ze het teken van het beest nemen en/of hem aanbidden. En als we vervolgens naar Openbaring 14 gaan, zien we dat ook dat zal leiden tot een onherroepelijke eeuwige dood. Hoe kunnen we al deze verzen dan met elkaar verzoenen? Ik denk dat een studie van de term "bewoners van de aarde" verhelderend kan zijn in dit verband.

"Het zal geschieden dat al de overgeblevenen van alle heidenvolken die tegen Jeruzalem zijn opgerukt, van jaar tot jaar zullen opgaan om zich neer te buigen voor de Koning, de HEERE van de legermachten, en om het Loofhuttenfeest te vieren." (Zacharia 14:16, HSV)

Aardbewoners
In het boek Openbaring wordt maar liefst elf keer op verschillende manieren gerefereerd aan "zij die op de aarde wonen" (3:10, 6:10, 8:13, 11:10, 12:12, 13:8, 12, 14, 14:6, 17:2, 8). Laten we hen voor het gemak vanaf nu even "aardbewoners" noemen. De bekende pretribber dr. Thomas Ice merkt in zijn paper The Meaning of 'Earth Dwellers' and the Book of Revelation op dat de term "aardbewoners" niet zomaar gekozen is in het boek Openbaring. In zowel het Oude als het Nieuwe Testament wordt deze term gebruikt, in diverse varianten. Het Hebreeuwse eretz kan aarde betekenen, maar ook het land (van Israël). Ook het Griekse gé heeft een dergelijke semantiek. In de meeste gevallen wordt vanuit de context duidelijk dat het in Oudtestamentische teksten om inwoners van het land (Israël) gaat, maar er zijn ook een aantal gevallen waar het vanuit de context logischer is om aan een globale interpretatie te denken; aardbewoners dus. Dr. Ice vindt het opvallend dat ál die referenties a. altijd in een context van oordeel en b. altijd toekomstig zijn. Hij noemt de volgende teksten: Psalm 33:8, 14, Jesaja 18:3, 24:6, 17, 26:9, 18, 21, Jer. 25:30, Klaagl. 4:12, Joël 2:1 en Zef. 1:18. Hij stelt verder dat het gebruik van de term "aardbewoners" niet zozeer geografisch bedoeld is, maar meer een morele uitspraak is (p. 8). Het gaat vooral om de hartsgesteldheid van deze "aardbewoners"; waar is hun hart op gericht? Op de hemel, of op de aarde? God wil hen daarom testen, zo lezen we al meteen aan het begin van het boek Openbaring.

"Omdat u het woord van Mijn volharding hebt bewaard, zal Ik ook u bewaren voor het uur van de verzoeking, die over heel de wereld komen zal, om hen die op de aarde wonen te verzoeken." (Openbaring 3:10, HSV)

Synecdoche
Dr. Ice vertelt ook dat het hier waarschijnlijk om een zogeheten synecdoche gaat. Dit is een typisch Hebreeuwse stijlfiguur waarin een kleiner deel wordt aangesproken om het grotere geheel aan te duiden, of juist andersom. Ook in onze samenleving is dat niet ongebruikelijk. Denk bijvoorbeeld aan een reportage waarin gesproken wordt over "Den Haag vindt dat de belasting omhoog moet", terwijl enkel de coalitie bedoeld wordt. Zijn er in de grotere verdrukking dan meerdere groepen? Daar lijkt het wel op. Ik zal dat in de volgende alinea uitleggen. Laten we eerst eens een beter beeld van het karakter van deze aardbewoners krijgen. Zij kenmerken zich door het boek heen door het feit dat zij zich telkens niet bekeren. Openbaring 8:13 vertelt bijvoorbeeld dat het komende oordeel zich richt tegen deze aardbewoners, en in het volgende hoofdstuk zien we dat zij zich niet bekeren (Op. 9:20-21). Het is dus ook geen verrassing dat 100% van deze aardbewoners het teken zal nemen (Op. 13:8). Ook in Openbaring 16 zien we hetzelfde (vers 9, 11 en 21). 

"En alle bewoners van de aarde zullen hem [de antichrist, red.] aanbidden, al diegenen van wie de naam niet is geschreven, vanaf de schepping van de wereld, in het boek van de levenden, het boek van het Lam dat geslacht is." (Openbaring 13:8, GNB)

Voorkennis
Zoals eerder gezegd, zullen alle aardbewoners het eerste beest (de antichrist) aanbidden. De schrijver maakt vervolgens nog eens duidelijk dat hun namen al van tevoren niet zijn opgenomen in het boek van het Lam. Niet gewist, alsof je je redding zou kunnen verliezen, nee.. Ze hebben er nooit in gestaan. Het Lam wist al van tevoren dat zij nooit in Hem zouden gaan geloven, en Hij zal het nu gaan bewijzen. Er is geen enkele aardbewoner bij die wél in Hem gaat geloven. En toch.. Toch zijn er ook andere reacties. Lees de tekst hieronder maar eens.

"En op datzelfde uur vond er een grote aardbeving plaats, en het tiende deel van de stad stortte in. En bij die aardbeving werden zevenduizend met name bekende personen gedood. En de overigen werden zeer bevreesd, en gaven eer aan de God van de hemel." (Openbaring 11:13, HSV)

Overigen
In Openbaring 6:10 zien we dat deze "aardbewoners" onderdrukkers en vervolgers zijn. Ook in het elfde hoofdstuk van Openbaring wordt dit bevestigd. Vers 10 vertelt immers dat zij blij zijn als de 2 getuigen vermoord worden door het beest uit de afgrond. Vergelijk dit clubje een beetje met de nazi's in de tweede wereldoorlog. Niet alle Duitsers waren vóór de oorlog; er was een fanatieke kerngroep maar ook een grote zwijgende meerderheid. De aardbewoners zijn ook zo'n kerngroep. Zij delen de lakens uit in de grote verdrukking. Zij bepalen wat er gebeurt, net zoals tijdens de coronacrisis. Wie niet meewerkt, is een wappie en moet aangepakt worden. Ik denk dat er ook in de grote verdrukking weer zo'n grote zwijgende meerderheid zal zijn. Van die meerderheid zullen er velen gered worden, maar sommigen zullen misschien een wat meer neutrale positie innemen. Ze zullen niet per se vóór het beest zijn, maar ook niet meteen voor Jezus. Ze zullen niet meedoen met Armageddon, en daarom de grote verdrukking kunnen overleven. Hoe kan dat dan? Iedereen die het beest niet aanbidt, wordt toch gedood? Nou, misschien geeft het volgende vers wel een belangrijke clou.

"Wie gevangenschap moet verduren, zal in gevangenschap gaan. En wie door het zwaard moet sterven, zal sterven door het zwaard. Hier komt het aan op de standvastigheid en trouw van de heiligen." (Openbaring 13:10, NBV'21)

Gevangenis
Het lijkt er hier op dat er nog een derde optie is. Niet alle vertalingen hebben dit vers goed vertaald overigens, daarom heb ik hier voor de NBV '21 gekozen. Johannes geeft echter niet voor niets aan dat we goed op moeten letten: "Wie oren heeft, moet horen" vertelt vers 9 na vers 8, waarin we zojuist ontdekten dat álle aardbewoners de antichrist zullen aanbidden. Ja, vele heiligen zullen onthoofd worden (Op. 20:4), maar sommige mensen zullen blijkbaar ook gevangen genomen worden. Bovenstaande tekst lijkt primair te gaan over de heiligen, maar zou natuurlijk ook over enkele van die overigen kunnen gaan. Ook van die groep zal vast niet iedereen het met het beest eens zijn, ook al geloven ze niet automatisch meteen in Jezus. Dat kan nog wel komen natuurlijk. Daniël 12:10 meldt bijvoorbeeld dat velen gezift, gezuiverd en gelouterd zullen worden in die periode. 

"Hij zei: Het is te gering dat U voor Mij een Knecht zou zijn om op te richten de stammen van Jakob en om hen die van Israël gespaard werden, terug te brengen. Ik heb U ook gegeven tot een Licht voor de heidenvolken, om Mijn heil te zijn tot aan het einde der aarde." (Jesaja 49:6, HSV)

Licht
In Jesaja 49 lezen we dat Israël weer teruggebracht wordt (vers 5), maar een vers later zien we dat Jezus ook een Licht zal zijn voor de heidenvolken. Ook hun koningen zullen Hem aanbidden, vertelt vers 7 vervolgens. Theoloog dr. Arnold G. Fruchtenbaum plaatst dit in zijn boek "De Voetstappen van de Messias" in een context van een vernieuwde wereld, het komende 1000-jarige vredesrijk (2023, 2e editie, p. 474). Jesaja 66:18-20 geeft aan wat er daarna gebeurt. Er worden mensen gezonden "naar de overige volkeren, die Zijn roem nog niet hebben gehoord en Zijn heerlijkheid nog niet hebben gezien." Ook hieruit zouden we op kunnen maken dat er tijdens de grote verdrukking toch nog mensen waren die niet meteen naar het beest luisterden, maar ook niet automatisch gelijk voor Jezus kozen. De uitvalsbasis van het beest was natuurlijk primair Israël (Dan. 11:45), en daar was dan ook het centrum van zijn macht. Dit beest is niet alomtegenwoordig, en ook technologische hulpmiddelen hebben hun beperkingen. Het is niet uit te sluiten dat sommigen aan hem zijn ontsnapt. Zijn focus ligt natuurlijk vooral op Israël; hij haat de Joden en natuurlijk ook de mensen die in Jezus geloven, net als zijn "vader" de draak (Op. 12:13, 17).

"In het midden van haar straat en aan de ene en de andere zijde van de rivier bevond zich de Boom des levens, die twaalf vruchten voortbrengt – van maand tot maand geeft Hij Zijn vrucht. En de bladeren van de boom zijn tot genezing van de heidenvolken." (Openbaring 22:2, HSV)

Heidenvolken
De heidenen zullen allen hun knieën buigen voor Jezus, maar aan het einde van het 1000-jarige vredesrijk zullen sommigen toch weer misleid worden door satan. We lezen daarover in Openbaring 20. Mogelijk zijn hier veel kinderen, kleinkinderen of achterkleinkinderen bij van deze heidenvolkeren. Ze hebben geen direct beeld voor ogen van hoe erg het oordeel van God geweest was, en zullen daarom menen dat ze wel tegen Hem en de heilige stad kunnen optrekken. De les die hier mogelijk achter zit, is dat zelfs als de omstandigheden perfect zijn en de duivel opgesloten zit, de mens nog steeds een rebelse natuur heeft. Men zal niemand de schuld kunnen geven dan zichzelf. Uiteindelijk zal het laatste oordeel volgen en daarna de eeuwigheid. Ik zie enorm uit naar dat moment, waarin God alles in allen zal zijn (1 Kor. 15:28). U ook?

Meer lezen?

Het Nieuwe Jeruzalem (deel 1): Cruciale Nieuwe Informatie
Het Nieuwe Jeruzalem (deel 2): Vervulling van Patronen
Het Nieuwe Jeruzalem (deel 3): De Troonkamer