Wanneer viel het derde deel van de engelen?

In Openbaring 12 vinden we de bekende passage waar vermeld wordt dat Satan een derde van de engelen met zich mee zal brengen als hij uit de hemel gegooid wordt, en traditioneel wordt dit vaak aan het begin van Genesis geplaatst. Mondo Gonzalez van Prophecy Watchers plaatst hier in deze video terecht een aantal goede vraagtekens bij, maar komt naar mijn idee toch niet helemaal tot de juiste conclusie. We hebben dit al eens kort aangestipt, maar laten we er nu eens een volledig artikel aan wijden.

Is het gevecht tussen Satan en Michaël al deel van de geschiedenis, of is dit nog iets toekomstigs?

"En er verscheen een groot teken in de hemel: een vrouw, bekleed met de zon, en de maan was onder haar voeten en op haar hoofd een kroon van twaalf sterren. En zij was zwanger en schreeuwde het uit in barensnood en in haar pijn om te baren. En er verscheen een ander teken in de hemel. En zie: een grote vuurrode draak met zeven koppen en tien hoorns. En op zijn koppen zeven diademen. En zijn staart veegde het derde deel van de sterren van de hemel en wierp die op de aarde. En de draak stond voor de vrouw, die op het punt stond te baren, om haar Kind te verslinden, zodra zij Het gebaard zou hebben. En zij baarde een Zoon, een mannelijk Kind, dat alle heidenvolken zal hoeden met een ijzeren staf. En haar Kind werd weggerukt naar God en naar Zijn troon. En de vrouw vluchtte naar de woestijn, waar zij een plaats had, die door God voor haar gereedgemaakt was, opdat men haar daar zou voeden twaalfhonderdzestig dagen. Toen brak er oorlog uit in de hemel: Michaël en zijn engelen voerden oorlog tegen de draak, ook de draak en zijn engelen voerden oorlog. Maar zij waren niet sterk genoeg, en hun plaats werd in de hemel niet meer gevonden. En de grote draak werd neergeworpen, namelijk de oude slang, die duivel en satan genoemd wordt, die de hele wereld misleidt. Hij werd neergeworpen op de aarde en zijn engelen werden met hem neergeworpen." (Openbaring 12:1-9, HSV)

Genesis
Alvorens we naar de interpretatie zullen gaan, moeten we enkele hermeneutische principes gebruiken om te bepalen in welke tijd dit zich precies afspeelt. Zoals Mondo al aangeeft, is het niet logisch dat dit aan het begin van de menselijke geschiedenis al is gebeurd. Ja, Satan is al vroeg gevallen, want we lezen in Genesis 3 al dat hij in de vorm van een slang Eva verleidt tot zonde. Er staat echter nergens in de Bijbel enige vermelding van dat daar andere engelen bij betrokken waren. Wat Mondo niet vermeldt, maar wat ik ook al eens in een eerder blog heb aangegeven, is dat ook Genesis 6 geen logische kandidaat is voor de val van het derde deel van de engelen. Ten eerste gebeurt dit pas eeuwen na de zondeval (het is dus niet gelijktijdig, zoals in Openbaring 12 wel het geval lijkt te zijn), maar ook vertelt het apocriefe boek van Henoch (hoofdstuk 6:6) dat het hier om 200 engelen ging. De indruk die we vanuit de Bijbel krijgen is echter niet dat er slechts 600 engelen zijn. Eerder tienduizenden maal tienduizenden (Openbaring 5:11). Voorts moet opgemerkt worden dat het boek Openbaring een openbaring betreft; aan Johannes wordt iets nieuws geopenbaard, niet iets wat al gebeurd is. Anders zou het geen openbaring zijn. In hoofdstuk 1 lezen we dan ook:

"Schrijf nu op wat u hebt gezien, en wat is, en wat hierna zal geschieden." (Openbaring 1:19, HSV)

Meta tauta
Hier vinden we drie tijdsbepalingen: ten eerste wat Johannes tot dat moment had gezien, daarna wat hij ziet over wat op dat moment gaande is, en ten slotte wat er daarna zal geschieden. Simpel gezegd; het verleden, het heden en de toekomst. Het is logisch dat er in dit boek weinig aandacht geschonken wordt aan het verleden (hoofdstuk 1). De lezer wordt verondersteld al veel te weten over de Bijbel, en de eventuele informatie die daarover wordt gedeeld te koppelen aan toekomstige gebeurtenissen. Over het heden (het moment van schrijven van Johannes) wordt al meer verteld, en ook dat wordt meteen gelinkt aan toekomstige beloften of waarschuwingen (hoofdstuk 2 en 3). Hoofdstuk 4 opent echter met een heel belangrijke Griekse frase: Meta tauta. "Hierna", betekent dat. Dit is precies hetzelfde begrip dat ook letterlijk in vers 19 van hoofdstuk 1 genoemd wordt; het geeft dus aan dat we naar het laatste en tevens grootste deel van het boek Openbaring gaan; de toekomst. Bijzonder detail is overigens dat Johannes het hier over een soort opname-achtige ervaring lijkt te hebben. Er wordt een deur geopend, hij hoort een stem als van een bazuin en wordt omhooggetrokken naar de hemel.

"Hierna zag ik, en zie, er was een deur geopend in de hemel. En de 1e stem die ik als van een bazuin met mij had horen spreken, zei: Kom hier, omhoog, en Ik zal u laten zien wat hierna moet geschieden. En meteen raakte ik in geestvervoering. En zie, er stond een troon in de hemel, en op de troon zat Iemand." 
​(Openbaring 4:1, HSV)

Harpazo
Het is dus overduidelijk dat alles ná Openbaring 4 over de toekomst gaat; óók Openbaring 12. "Maar," zult u wellicht zeggen, "dat gaat toch over Jezus, Die geboren wordt uit een vrouw (de maagd Maria) en daarna ten hemel vaart, nadat Herodes probeerde hem te doden?" Hoewel dit beeld (want dat is het, dit hoofdstuk zit vol met symboliek) er in grote lijnen inderdaad veel op lijkt, moeten een aantal belangrijke discrepanties worden opgemerkt. Zoals Mondo al aangeeft, is het meer precies om de vrouw aan te duiden als Israël. Genesis 37:9-10 geeft precies hetzelfde beeld, waar de zon, maan en 12 sterren tezamen het beeld van Israël vormen; Jakob interpreteert het immers als zodanig en wordt er zelfs boos om op Jozef! Hoewel dit een dubbele profetische laag kan zijn, wordt het lastiger wanneer we kijken naar de precieze identiteit van de draak. Áls dit Herodes moet voorstellen, dan is het vreemd dat wordt gemeld dat het kind naar de hemel wordt weggerukt, omdat Jozef met het kind Jezus in die tijd juist naar Egypte vluchtte. Als dit Satan in de eerste eeuw moet voorstellen, stuiten we weer op een ander probleem; deze opname is overduidelijk een reddingsactie (de draak probeerde het kind te verslinden) en hierbij te denken aan de hemelvaart van Jezus is dan onlogisch. Immers; Jezus had op dat moment niets te vrezen van Satan; Hij had hem juist overwonnen! Bovendien ging deze hemelvaart heel rustig en sereen, terwijl de opname met het Griekse woord harpazo eerder als iets kort en heftigs wordt beschreven. Dit woord vinden we niet alleen in Openbaring 12:5, maar ook in 1 Thessalonicenzen 4:17, als het over de doctrine van de opname van de gemeente gaat! De hemelvaart van Jezus wordt met een heel ander Grieks woord beschreven; epairo. Van het Griekse harpazo is bijvoorbeeld ook het woord harpoen afgeleid; een projectiel dat in een oogwenk afgeschoten wordt, en waarmee vissen gevangen worden. Ook gebeurde deze hemelvaart veel later dan de geboorte, terwijl het tempo van Openbaring 12 zo'n interpretatie totaal niet lijkt toe te laten. Het wordt immers al meteen weggerukt nadat zij het gebaard had! Nee, hoewel er duidelijk veel gelijkenis is tussen wat er in de eerste eeuw gebeurde, zit hier een diepere laag onder die Johannes nog niet was geopenbaard tot dan toe. Anders zou het voor hem toch geen openbaring zijn, nietwaar?

"En wie overwint en wie Mijn werken tot het einde toe in acht neemt, hem zal Ik macht geven over de heidenvolken. En hij zal hen hoeden met een ijzeren staf – zij zullen als kruiken van een pottenbakker verbrijzeld worden – zoals ook Ik die macht van Mijn Vader heb ontvangen. En Ik zal hem de morgenster geven." (Openbaring 2:26-28, HSV)

Rhabdo sidera
Één van de eerste argumenten waarmee iemand u om de oren zal slaan, als u zoiets durft te beweren, is: "Maar er staat toch duidelijk dat dit Kind een ijzeren staf heeft waarmee het de heidenvolken zal regeren? Dat kan dan toch niet iemand anders dan Jezus zijn?" Niet per sé, als u Openbaring 2 hebt gelezen. Ook hier wordt gesproken over een ijzeren staf (rhabdo sidera, in het Grieks), maar hier heeft het overduidelijk betrekking op wat de overwinnaars uit de gemeenten wordt beloofd. We zullen het volgende moeten overwegen; dat de eerste laag van dit beeld inderdaad betrekking heeft op Jezus Christus, die geboren werd als Kind, bedreigd werd door Herodes, maar veel later opvoer ten hemel om nu als Hoofd van de kerk te regeren vanuit de hemel. Een preciezere uitleg van dit beeld vinden we echter in een tweede laag, waar de kerk als het lichaam van Christus een nog toekomstige rol zal gaan vervullen als co-regent (vergelijk ook Openbaring 20:4), waar zij tevens met een ijzeren staf zullen meeregeren, duizend jaar lang. Tegelijk vinden we in dit hoofdstuk zoals gezegd het woord harpazo, wat in mijn mening een overduidelijke verwijzing is naar de opname van de gemeente! Merk hierbij op dat Satan dus niet eens de kans krijgt om de kerk te verslinden; zij wordt al opgenomen naar de hemel vóórdat hij ook maar íets kan doen!

"En Hij is het hoofd van het lichaam, namelijk van de gemeente, Hij, Die het begin is, de Eerstgeborene uit de doden, opdat Hij in allen de Eerste zou zijn." (Kolossenzen 1:18, HSV)

Bozrah
"Maar, Satan is toch allang uit de hemel gevallen?" zegt u wellicht. We moeten ervoor uitkijken niet twee zaken door elkaar te halen; de val van Satan en het moment waarop hem de toegang tot de hemel werd ontzegd. Hoewel Satan al aan het begin van Genesis is gevallen, had hij in Job 1 en 2 nog gewoon toegang tot de hemel. Hij komt daar samen met de "zonen Gods" immers voor Gods troon. In Openbaring 12 is ook dat voor hem een afgesloten hoofdstuk. Hij is niet meer welkom in de hemel en wordt nu op aarde gesmeten, samen met een derde van de engelen. Voor de precieze tijdsbepaling van dit moment is vers 13 absoluut essentieel een kernvers om te begrijpen. Er staat dat zodra de draak (Satan) zag dat hij was neergeworpen, hij de vrouw die het kind gebaard hád, begon te vervolgen. Dit is een heel compact zinnetje dat enorm veel belangrijke details bevat. Ten eerste zien we dat het moment dat Satan op de aarde wordt neergegooid, samenvalt met het moment dat hij Israël (de vrouw) begint te vervolgen. Ook hieruit blijkt overigens al dat dit nooit Maria kan zijn, want waar lezen we hierover in de Bijbel dan? Op dat moment is het kind al gebaard (en dus opgenomen)! De val van Satan en zijn engelen (1/3e van het totaal) is dus vrijwel gelijktijdig met de opname van de kerk, of relatief kort daarna. Aan de vrouw wordt echter een stel vleugels gegeven, zodat zij kan vluchten naar de woestijn rond Bozrah (Js. 63:1-6, Mic. 2:12-13, Mt. 24:16, Op. 14:18-20, 19:15), waar zij 3,5 jaar veilig is. 

Conclusie
Wanneer we al deze feiten naast elkaar leggen, kunnen we simpelweg niet anders dan concluderen dat hoewel Satan al heel lang is gevallen, hij momenteel nog niet uit de hemel is gegooid, alsmede het derde deel van de engelen. Daarom is er vermoedelijk niet alleen een nieuwe aarde, maar ook een nieuwe hemel nodig (Op. 21:1). Laat u niet beangstigen door alles wat er momenteel om u heen gebeurt. Het is vreselijk, begrijp me goed. Maar het is nog niets vergeleken met wat de mensen in de grote verdrukking te wachten staat. Daar wilt u niet bij zijn, geloof me. Kies er daarom vandaag nog voor om in Jezus te geloven (vertrouwen) voor de verzoening van uw persoonlijke zonden, dan zult u niet alleen daarvan worden gered, maar ook eeuwig leven ontvangen en de Heilige Geest. God bless! :)