Wat er mis is met The Shack

Vorig jaar kwam de film The Shack uit, die is gebaseerd op het gelijknamige boek (in het Nederlands 'De Uitnodiging' geheten). Het verhaal gaat over Mack, die een trauma te verwerken kreeg en mede hierdoor een heel verkeerd beeld van God had gekregen. In het verhaal manifesteert 'god' zich als een donkere vrouw om dat beeld 'recht te zetten'. In het voorwoord doet schrijver Paul William Young het voorkomen alsof het een waargebeurd verhaal is, maar in latere interviews wordt duidelijk dat dit niet het geval is. Behalve 'jezus' krijgt ook de 'heilige geest' in The Shack een gezicht. Natuurlijk is een gelijkenis een gelijkenis en ook in de Bijbel manifesteert God Zich op meerdere manieren. Maar wáárom is The Shack dan precies zo gevaarlijk voor uw geloof? Vanwege de theologie die het met zich meebrengt.

Straf en zonde
De donkere vrouw die zichzelf 'god' noemt (die ik in dit artikel verder met kleine letters aan zal duiden) vertelt Mack dat het helemaal niet gods bedoeling is om zonde te bestraffen. De zonde bestraft zichzelf, volgens god (pagina 135, 4e druk). De vraag die Mack stelt over een eeuwig brandende hel wordt verder ook vakkundig ontweken. Dit is totaal in tegenspraak met de Bijbel. De Bijbel leert welzéker een eeuwige hel en bestraffing van zonden. Als dat niet zo was, stierf Jezus namelijk voor niets (2 Kor. 5:21, 1 Petrus 2:24). Bovendien zien we keer op keer dat God de zonden in de Bijbel bestraft. In het Oude Testament zien we dat in het verhaal van de zondvloed en het verhaal van Sodom en Gomorra, natuurlijk heel beeldend. In het Nieuwe Testament zien we dat echter ook. Jezus Zélf schrijft nota bene in 7 brieven aan 7 gemeenten hoe tevreden Hij is met de goede dingen die zij doen en hoe ontevreden Hij is met hun zonden. In de brief aan Thyatira (Openbaring 2:18-29) valt te lezen dat God zéér verbolgen is over de diverse zonden en dat Hij die dan ook zal bestraffen. Aan het einde van Openbaring 20 lezen we over het oordeel dat uitgesproken wordt door God op de grote witte troon, en waar alle mensen die zonde hebben gedaan en níet in Jezus hebben geloofd als hun Verlosser, in de hel worden geworpen.

Regels en principes
Op pagina 227 van het boek is te lezen dat de god van Paul Young regels en principes niet belangrijk vindt. Dat is bij de God van de Bijbel wel anders. In het Oude Testament zien we duidelijk in de 10 geboden en de andere 600 regels dat God daar juist wél waarde aan hecht. Ook in het Nieuwe Testament zien we dat Jezus bevestigt dat de regels uit het Oude Testament niet vervallen zijn, maar nog even geldig als altijd, tot er een nieuwe hemel en een nieuwe aarde zal zijn (Matth. 5:17-18). En ook al heeft Jezus de wet vervuld voor ons, ontslaat ons dat niet van de oproep om gehoorzaam te zijn aan bepaalde regels. En ja, liefde staat hierbij bovenaan. In de eerste plaats voor God en in de tweede plaats voor onze medemens. In die volgorde. En daaruit vloeit logischerwijs de hele wet voort. Maar liefde is tegenwoordig nogal een uitgehold begrip geworden. Het is bijna een synoniem voor tolerantie en respect geworden. Liefde is echter het innig houden van iets of iemand. Respect is het waardering op kunnen brengen voor iets of iemand. Tolerantie is het gedogen van iets wat in zichzelf eigenlijk fout is. Dát is het verschil. In de bouw gebruiken bouwvakkers het begrip tolerantie om aan te geven hoeveel iets afwijkt. Als eerste moet dus vastgesteld worden dat het afwijkt. Daarvoor hebben we dus regels nodig. En daar mogen we elkaar op wijzen. In liefde. In 1 Korinthe 13 schrijft Paulus één van de prachtigste hoofdstukken van de Bijbel, een ode aan de liefde. 8 hoofdstukken eerder schrijft diezelfde Paulus echter een zeer vermanend hoofdstuk waar hij oproept om iemand te excommuniceren. Hoe dit valt te rijmen? Simpel. Liefde en waarheid dienen hand in hand te gaan. De persoon van de kwestie te onderscheiden. Maar dat valt vandaag de dag niet meer mee. Veel millennials hebben al een heel verkeerde vooronderstelling van de semantiek van het begrip liefde. Door de Bijbel te bestuderen en te bidden voor leiding van de Heilige Geest, kan dit gelukkig weer hersteld worden. Maar niet door het boek van Young.

"Liefde is het innig houden van iets of iemand. Respect is het waardering op kunnen brengen voor iets of iemand. Tolerantie is het gedogen van iets wat in zichzelf eigenlijk fout is. Dát is het verschil."

Meerdere wegen naar de hemel?
Maar afijn. Laten we eens zien wat de god van Young nog meer leert. Op pagina 207 vertelt god dat niet alle wegen naar hem leiden. Dat is weer een voorbeeld van de zweem van vaagheid waarmee de theologie van Young gepaard gaat en feitelijk gewoon gezegd wordt dat er meerdere wegen zijn naar god. Jezus maakt in Joh. 14:6 echter héél duidelijk dat er maar één Weg is naar de God van de Bijbel, en dat is Hijzelf! In dit boek komt de theologie van Young amper boven de oppervlakte, maar we kunnen wel duidelijk de gevolgen ervan herkennen in de gesprekken tussen Mack en god. Nergens wordt Mack op zijn schuld gewezen. Hij is primair slachtoffer. In de Bijbel zien we dat dat tweeledig is. We zijn niet alleen slachtoffer, we zijn ook dader. Die rol wordt vakkundig gemeden in het boek van Young. In zijn andere boeken God is goed en ik niet (en andere leugens waar we wel in geloven) of Eva is die theologie veel duidelijker te herkennen.

Conclusie
Alléén al uit deze drie dwaalleren kunnen we concluderen dat het boek van Young ons een andere god voorspiegelt dan die van de Bijbel. En dan heb ik het nog niet eens over het gebrek aan respect voor Gods heiligheid. Over inconsistenties zoals dat de god van Young zélf aan het kruis hing samen met Jezus, terwijl Jezus héél duidelijk aangaf dat Hij was verlaten (Matth. 27:46). Wil Young beweren dat Jezus toen loog of onwetend was over de feitelijke situatie? Het hele feit dat Hij op dat moment verlaten werd door de Vader wás juist omdat Hij in onze schoenen stond. Omdát Hij op dat moment zonde wérd (2 Kor. 5:21). Er kan geen zonde in de aanwezigheid van God bestaan en daarom dient die bestraft te worden. Dát is wat er gebeurde op Golgotha. De positie van Young is daarom totaal onhoudbaar en strijdig met de kern van het evangelie. Er is zóveel mis met de theologie van dit boek. Het is niet alleen een afrader, maar naar mijn mening zelfs schadelijk om te lezen. We kunnen niet zomaar een oorlog in lopen en verwachten dat de kogels ons niets doen als we ze negeren. De geestelijke oorlogsvoering is reëel (Efeze 6:12)! We zijn er middenin, of we het nu willen of niet. Of we het nu negeren of niet. Die pijlen van satan raken ons. Door dit soort boeken casual te lezen, kan ons paradigma veranderen. Zéker als u niet goed thuis bent in Zijn woord. De meeste christenen van nu zijn 'songtekstchristenen'. "Staat dat niet in de Bijbel ergens?" vragen zij zich af. Nee. Het staat waarschijnlijk in een songtekst van een modern lied dat eerder een appél doet op ons gevoel dan op de waarheid van de Bijbel. Het boek van Young appelleert daarom ook stevig aan ons gevoel. Geloof is echter géén gevoel! Ons gevoel kan ons bedriegen (Jeremia 17:9)! Juist om die reden hebben wij een toetssteen buiten onszelf nodig. Een juiste vertaling!

The Shack leert:
1. Meerdere wegen naar god
2. Geen hel en straf op de zonde
3. Regels en principes zijn niet belangrijk

De reden dat ik dit boek en de gelijknamige film bespreek is vanwege de populariteit onder christenen. Het merendeel van de christenen, ongeacht de kerk waar zij heen gaan, vindt dit boek geweldig. En daarmee wordt een zaadje in hun hersenen geplant. Hun referentiekader is veranderd. Ze lezen de Bijbel nu door een andere bril. En gaan daardoor misschien voor eeuwig verloren. En dat wil ik graag voorkomen. Of rechtzetten. Er zijn veel besprekingen van dit boek en deze film online beschikbaar. Heel veel positieve, die vaak ondersteunende Bijbelteksten ontberen. Maar ook veel negatieve, waarbij telkens de Bijbel aangehaald wordt om aan te tonen waar Young mank gaat. Waar laat u uzelf door leiden? Door uw gevoel? Of door de waarheid van Gods onfeilbare woord? De ontwerper van de omslag van de film kreeg later enorm veel spijt dat hij hieraan had meegewerkt. Er is gelukkig nog een weg terug. Herstel uw beeld van God, die inderdaad liefde is, maar ook rechtvaardig. Breng het weer in balans. Lees Zijn woord, ongefilterd. Niet al die "onderhoudende romannetjes" die dat beeld vertroebelen. Lees de Bijbel boek voor boek. Hoofdstuk voor hoofdstuk. Vers voor vers. Woord voor woord. Zo voorkomt u tunnelvisie. Zo ontstaat er een volledig en géén selectief beeld. Gods zegen! :-)