Buiten de Muren van het Nieuwe Jeruzalem

Wie de laatste hoofdstukken van het boek Openbaring heeft gelezen, zal ongetwijfeld bemoedigd geraakt zijn door de prachtige woorden die Johannes erover opschreef. Jezus laat hem in een visioen onze toekomst zien, en woorden lijken tekort te schieten om de enorme pracht ervan te omschrijven. Toch roepen sommige verzen in de laatste twee hoofdstukken soms vragen op. Vragen als: "Waarom zijn er muren nodig? Is dat om de zonde buiten te houden?" of "Waarom moeten de heidenvolken genezen worden? Is er dan nog steeds zonde buiten de muren van het Nieuwe Jeruzalem? En waarom zijn die mensen dan niet in de hel?" In dit artikel willen we onder andere die vragen proberen te beantwoorden.

"Zij had een grote en hoge muur met twaalf poorten, en bij die poorten twaalf engelen. Ook waren er namen op geschreven, namelijk van de twaalf stammen van de Israëlieten. (...) Al wat onrein is, zal er niet inkomen, en ook niemand die zich bezighoudt met gruwelen en leugens, maar alleen zij die geschreven zijn in het boek des levens van het Lam." (Openbaring 21:12, 27, HSV)

Muren
We hebben als protestantse christenen vaak het idee dat er in de eeuwigheid enkel een hemel en een hel zijn. Als we deze verzen echter lezen, lijkt het wel alsof er buiten de muren van het Nieuwe Jeruzalem tóch zonde kan bestaan, maar dat dit niet de hel is. De hoge muren zouden het idee kunnen geven dat die bedoeld zijn om de zonde en zondaren uit de heilige stad te houden. Hoe kan dit? Belangrijk is ook hier echter weer om goed de context te lezen. De poorten van de stad zijn immers altijd open, vertelt vers 25. De hoge muren communiceren dus iets anders dan het buitenhouden van de zonde, want de poorten zijn gewoon open. Merk ook op dat de stad niet enkel vierkant, maar zelfs kubusvormig is (vers 16). Omgerekend is de muur dus 2100 kilometer hoog, volgens de vertalers van Het Boek. Dat is wel een beetje overdreven om zondaren buiten te houden, nietwaar? Wat is hier precies aan de hand? Wanneer we 1 Koningen 6:20 lezen, wordt ons wellicht meer duidelijk. Het heilige der heiligen, de meest heilige plaats in de tempel, is ook kubusvormig. Johannes lijkt dus vooral te willen communiceren dat wie ín het Nieuwe Jeruzalem is, op de meest intieme en heilige plek is waar we maar kunnen zijn: dicht bij Jezus.

"In het midden van haar straat en aan de ene en de andere zijde van de rivier bevond zich de Boom des levens, die twaalf vruchten voortbrengt – van maand tot maand geeft Hij Zijn vrucht. En de bladeren van de boom zijn tot genezing van de heidenvolken." (Op. 22:2, HSV)

Genezing
Wanneer we verder lezen in hoofdstuk 22, lezen we over bladeren van de Boom des Levens, die de heidenvolken kunnen genezen. Ook dat roept bij sommige lezers wellicht vragen op. "Waarvan moeten die heidenvolken dan genezen? Ik dacht dat er geen zonde of pijn meer was?" De indruk zou kunnen ontstaan dat de heidenvolken die buiten de muren leven, dus toch nog zonden hebben. Maar waarom gaan die dan niet naar de hel? Of is er toch nog een soort vagevuur? Een buitenste duisternis wellicht? Dat laatste hebben we in dit artikel al eens weerlegd. Maar dat geeft nog steeds geen antwoord op de kwestie. Wat is hier aan de hand? Laten we eens dieper in de tekst duiken. Wat zegt de grondtekst bijvoorbeeld? Waar we in het Nederlands het woord "genezen" lezen, vinden we in de grondtekst het Griekse woord therapeian. Dit heeft echter een ruimere semantiek dan enkel "genezing". Het kan ook service of dienst betekenen. Dat maakt het verloop van de zin toch wel duidelijk anders. Young's Literal Translation vertaalt dit dan ook als "service".

Heidenvolken
Verder zien we in dit vers het woord "heidenvolken". Dat is een ongelukkige vertaling, want het woord "heiden" heeft een heel negatieve connotatie. In principe is een heiden eenieder die niet-Joods is. De toevoeging "heiden" had wat mij betreft weggelaten kunnen worden. Het woord "volken" volstaat in principe, of "mensen". Zo is het in de meeste vertalingen dan ook vertaald. De HSV is één van de weinige vertalingen die deze toevoeging erbij plaatst. ​

"Maar buiten bevinden zich de honden, de tovenaars, de ontuchtplegers, de moordenaars, de afgodendienaars en ieder die de leugen liefheeft en doet." (Openbaring 22:15, HSV)

Buiten
Ten slotte komen we het bovenstaande vers nog tegen in hoofdstuk 22. Ook hier kan het idee weer gemakkelijk ontstaan dat er direct buiten de muren van het Nieuwe Jeruzalem een plek is, die niet de hel is, maar waar allerlei typen zondaars gewoon vrij rond kunnen lopen. Dat staat er echter niet. Er is geen plek tussen de hemel en de hel in. Er is geen vagevuur. Wanneer er staat dat deze zondaars buiten zijn, bedoelt Johannes dat zij in de buitenste duisternis, ofwel de hel zijn, waar gehuil en tandengeknars is. Neem immers ook het vorige vers in overweging, waar staat wie binnen zijn. Dat zijn zij die Zijn geboden doen. En wat zijn die "geboden" dan precies, vraagt u zich wellicht af. Fijn dat u het vraagt. Ik zal het u vertellen. Diezelfde Johannes schrijft in in zijn eerste zendbrief namelijk het volgende: 

"En dit is Zijn gebod: dat wij geloven in de Naam van Zijn Zoon, Jezus Christus, en dat wij elkaar liefhebben, zoals Hij ons een gebod gegeven heeft." (1 Johannes 3:23, HSV)

Tempel
Wat Johannes dus in feite doet, is met andere woordbeelden duidelijk maken wie binnen in de "stad" is, en wie buiten deze "stad" is. Weet dat Openbaring een boek is dat van voor tot achter barst van de symboliek. Als Jezus zegt dat hij de overwinnaars tot een zuil zal maken in de tempel van Zijn God (Op. 3:12), bedoelt Hij dat dan létterlijk? Natuurlijk niet. Wij zullen niet veranderen in een stenen pilaar. Maar het doet niets af aan de belofte die verstopt zit áchter deze symboliek! Een zuil heeft een ondersteunende en belangrijke functie! Ook het Nieuwe Jeruzalem doet sterk aan de tempel denken, als we aandacht geven aan de woordbeelden die we tegenkomen in de laatste twee hoofdstukken van de Bijbel. We zagen al dat het de vorm heeft van het heilige der heiligen. Ook lazen we dat er geen tempel nodig was, omdat God en het Lam de tempel is (Op. 21:22). Tegelijk wordt aan ons beloofd dat wij weer een zuil zullen zijn ín die tempel. Paulus schrijft dan ook dat wij een tempel zijn van de Heilige Geest. Wij zijn ook het Lichaam van Christus. Ziet u dat dit allemaal woordbeelden zijn om onze intimiteit met Christus te omschrijven? Ook de relatie met de hof op de berg in Eden wordt duidelijk, als we Openbaring 22 vergelijken met Ezechiël 28. Ook daar lezen we immers dat er diverse edelstenen waren in Eden, grotendeels dezelfde. Daar wordt echter verteld hoe het mis ging. In Openbaring 22 zien we hoe het weer hersteld wordt. Johannes gebruikt dus symbolische taal om in vers 14 eigenlijk duidelijk te maken dat degenen die in Jezus geloven, naar de hemel op aarde zullen gaan, en en in vers 15 dat degenen die níet in Hem geloven, in de hel worden geworpen. Dit soort rijtjes met zonden zien we vaker in de Bijbel, bijvoorbeeld hier:

" 10. Dwaal niet! Ontuchtplegers, afgodendienaars, overspelers, schandknapen, mannen die met mannen slapen, dieven, hebzuchtigen, dronkaards, lasteraars en rovers zullen het Koninkrijk van God niet beërven. 11. Sommigen van u zijn dat wel geweest, maar u bent schoongewassen, maar u bent geheiligd, maar u bent gerechtvaardigd, in de Naam van de Heere Jezus en door de Geest van onze God." (1 Korinthe 6:10-11, HSV)

Conclusie
In principe verdienen alle zondaars de hel. Wie sterft zonder in Jezus te geloven en daardoor schoongewassen te zijn van al zijn zonden, zal onherroepelijk naar de hel, de buitenste duisternis gaan. Merk in de tekst hierboven op dat de Corinthiërs dit wél geweest zijn, maar nu niet meer, omdat zij schoongewassen, geheiligd en gerechtvaardigd zijn door het bloed van Christus. Dit terwijl als we de brief aan deze gemeente lezen, het er vaak niet op lijkt dat zij gerechtvaardigd, geheiligd en schoon zijn, als we naar hun gedrag kijken. Het is dan ook een juridische positie, geen meritorische (i.e. waar je iets moet verdienen). Samengevat is het dus belangrijk dat we geen eigen gedachten of constructies ín de tekst leggen, maar de tekst gewoon lezen zoals het er origineel staat. Wie in Jezus gelooft, gaat naar de hemel. Wie niet in Hem gelooft, naar de hel. Laten we het niet moeilijker maken dan het is :) God bless!

"Wie in Hem gelooft, wordt niet veroordeeld, maar wie niet gelooft, is al veroordeeld, omdat hij niet geloofd heeft in de Naam van de eniggeboren Zoon van God." (Joh. 3:18, HSV)