Kent u die uitdrukking? Als iets koren op iemands molen is, dan heeft die iemand profijt van wat u doet. In het sterk gepolariseerde debat rondom het hele coronagebeuren zien we dat de "normies" (mensen die zich conformeren aan welke norm ook maar wordt opgelegd) samen met de politiek en de media graag veel oprechte kritiek afwimpelen met "complotdenken" of "wappie-gereutel". In de media worden bepaalde kritische geluiden zo regelmatig "gefactchecked", waarin men door allerlei brandende hoepels springt en definities oprekt of juist inperkt om het label "onwaar" maar te kunnen gebruiken in de titel. Veel mensen lezen immers vaak niet verder dan een titel, en denken dan dat zij inderdaad gelijk hebben. Hierdoor blijven zij in hun bubbel hangen. Een voorbeeld daarvan hebben we vorig jaar uitgebreid besproken op dit blog. Veelal zien we ook dat er een vorm van framing plaatsvindt door kritische geluiden in verband te brengen met complotdenken en vervolgens daar weer een bepaald stigma aan te hangen. Dat onderzoek zogenaamd uit heeft gewezen dat complotdenkers bijvoorbeeld vaak lager opgeleid zijn. Soms worden er ook bewust neptheorieën de wereld in geholpen door de tegenpartij, zodat de factcheckers weer iets hebben om te framen (hierover later in dit artikel meer). Aan beide kanten van het hardnekkige debat zitten echter mensen uit alle lagen van de bevolking, die helaas allebei gevoelig zijn voor dezelfde fouten. Soms hapt een "wappie" namelijk op die bewust valselijk verspreide informatie, en dat is dan weer koren op de molen van de "normies". Hieronder een voorbeeld.

In het postm​oderne, verwarrende tijdperk van sociale media, misinformatie, desinformatie, complotdenken, nepnieuws, maar anderzijds ook censuur, framing en propaganda is het soms lastig om te achterhalen wat de waarheid precies is. Deze week postte iemand op Twitter een screenshot van het World Economic Forum, een vreemd elitair clubje waar we al eens vaker bij stil gestaan hebben op dit blog. Op dit screenshot was het volgende te lezen, vertaald naar het Nederlands: "Als nieuw onderzoek suggereert dat het bloed van prepuberale jonge mensen significante anti-ouderdomseigenschappen bezit, vragen wij ons af: waarom is er zo'n stigma rondom het oogsten van kinderbloed?" Dit lijkt te bizar om waar te kunnen zijn, maar anderzijds zijn we inmiddels wel gewend dat het WEF wel vaker shoquerende dingen zegt. Dit kan zijn om de "bodem te testen". Als er weinig ophef komt, kunnen ze weer een stapje verder. Als er veel ophef komt, wordt het weer verwijderd. En dat het WEF dit actief doet, hebben we in dit artikel (zie kopje: slavernij) al eens aangetoond. Hieronder de bewuste tweet overigens. Is dit écht? Of is het gefotoshopt? 

Stropopredenatie
Zoals we al vaker vaststelden, zijn veel mensen in de media er een kei in om een soort stropop, een vogelverschrikker-versie te maken van de feiten. Er werd ook gisteravond bij Lubach een sfeer gecreëerd waarin het leek alsof alle kritische vragenstellers ook meteen in graancirkels geloven. En die vogelverschrikker wordt dan vervolgens keihard aangevallen. 

Guilt-by-association
Een goed voorbeeld hiervan was zichtbaar in de fragmenten die getoond werden van Lange Frans. Bij hem schoven de meest markante gasten aan. Van Janet Ossebaard, die samen met Frans ooit graancirkels ging spotten in Groot-Brittannië, tot Sven Hulleman en ten slotte ook de politicus Wybren van Haga. Hoewel Van Haga op geen enkele feitelijke onjuistheid betrapt werd door Lubach, werd hij tóch door Lubach weggezet als "complotdenker", puur omdat hij 1. kritische vragen durfde te stellen bij bijvoorbeeld de PCR-test en 2. een keer beschikbaar was voor een interview door Lange Frans. Als Lubach aanschuift bij Tijs van den Brink, is hij toch ook niet meteen christen? Nee, zoals hij zelf in het voorgaande fragment al aangeeft, kun je prima bij iemand aan tafel zitten die je totaal niet serieus neemt. Ook werd zonder tekst uitleg een krantenkop getoond waarin vermeld stond dat stemmers van de FVD, PVV en 50+ vaak geloofden in complottheorieën. We noemen dat guilt-by-association. Het in verband brengen van niet noodzakelijkerwijs gerelateerde zaken. Niet elke kritische denker is meteen een complotdenker, omdat hij bijvoorbeeld aan de zin van dit coronabeleid twijfelt.

Afwezig
Maar wat misschien nog wel het meest opviel, was het feit dat de anders altijd zeer scherpe Lubach amper tijd besteedde aan waar bepaalde beweringen van de "complotdenkers" vandaan komen. Hoe kan het dat mensen in Nederland denken dat we geregeerd worden door pedofielen? Wel, die gedachte is niet helemaal onverklaarbaar als we van kamerlid Gidi Markuszower vernemen dat de schijn gewekt wordt dat pedofiele leden van het openbaar ministerie door Ferd Grapperhaus de hand boven het hoofd gehouden wordt. Hier is zeer veel over te vinden; collega's van de VPRO hebben bijvoorbeeld al een flink dossier aangelegd over het feit dat ritueel georganiseerd misbruik bestaat. Waarom zoekt Lubach dat niet verder uit? Misschien omdat dat geen "tv" is, het mensen afschrikt en er niet lacherig over gedaan kan worden. Of waarom zoekt Lubach niet uit hoe het dan toch écht met die PCR-test zit? Of de belangen van farmaceuten in het huidige coronabeleid? En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Nee, Lubach schittert vooral door afwezigheid bij al deze kansen om toch een beetje onderzoeksjournalistiek te bedrijven.

Salomonszegel
De traditie van de Salomonszegel (niet te verwarren met de gelijknamige plant) komt dan wel vanuit het islamitisch occultisme dan wel het kabbalisme. Het zegel ziet er inderdaad bijna hetzelfde uit als de Davidsster, maar heeft een cirkel om de 6 punten heen en in de restvlakken 6 stippen. Het werd naar verluidt door Salomo, in de periode dat hij 'van God los was', gebruikt om boze geesten op te roepen of te verjagen. Wat hiervan waar is, kan natuurlijk ernstig betwist worden, omdat we daar in de Bijbel niets over lezen. Ook in de vrijmetselarij vinden we een variant van dit zegel. Er zijn een aantal teksten die gebruikt worden door de 'believers' om 'aan te tonen' dat de Joden in het verleden dit symbool al aanbaden.

Ster
Joel maakt echter duidelijk dat hoewel het hele pakket op zichzelf 'verdacht' lijkt, er nog niet direct iets staat over hoe die ster er dan precies uit zag. Had die ster bijvoorbeeld 5, 6, 7 of 8 punten? En ook dan is nog maar de vraag of de oorsprong van zo'n symbool ook malafide was. Satan houdt er immers van om de dingen van God te perverteren. Denk bijvoorbeeld aan het omgekeerde kruis dat in het satanisme veelvuldig gebruikt wordt. Betekent dit dan dat het origineel, het kruis van Jezus, óók "besmet" is? Natuurlijk niet. Het is een pervers aftreksel. Ook zien we dat met de 6-kleurige regenboogvlag die momenteel alle LHBTQ-communities siert, wat een corruptie is van de originele 7-kleurige regenboog die het verbond van God met de mens aanduidde. Feit is dat iets best een bonafide oorsprong kan hebben, maar op den duur misbruikt werd door Satan. Om dit punt met betrekking tot de Davidsster te illustreren, laat Joel een zeer interessant en relevant vers zien.

Conclusie
Dit is natuurlijk nog geen definitieve ontkrachting, maar wel een ijzersterk pleidooi voor het vermoedelijk legitieme en bonafide gebruik van dit symbool, kort voordat de Israëlieten 38 jaar lang in de woestijn zouden moeten ronddwalen. Aan het einde laat Richardson in zijn video dan ook een gevonden artefact zien uit de periode van Salomo's tempel. Dat is overduidelijk een granaatappelbloesem, hoewel het er wat gehavend uitziet. Joel maakt ook nog een ander sterk punt. "Hadden de oprichters van de staat Israël een beter symbool kunnen bedenken?" Ja, misschien de menorah, wat eigenlijk meer verweven is met de identiteit van Israël. Maar is het niet een geweldig symbool van hoe een staat tot bloei is gekomen sinds 1948? God bless! :)

1973
In het artikel wordt gelukkig nog wel uitgelegd en vastgesteld hoe dit verhaal de wereld in is gekomen. Het is een publiek geheim dat menselijke cellen in diverse vaccins worden gebruikt, veelal afkomstig van geaborteerde embryo's. Ook bij het door Hugo de Jonge aangekochte nog-niet-helemaal-goed geteste vaccin van AstraZeneca is dat niet anders. Er zitten cellen in die gekweekt zijn op de stam van een geaborteerde embryo uit Nederland, in 1973. Deze vervelende waarheid zit het RIVM natuurlijk gigantisch in de weg, en daarom hoopt men dat de meeste mensen gewoon even koppen snellen of enkel de synopsis lezen waar afgesloten wordt met het woord 'onjuist'. De factbenders, ofwel feitenverdraaiers, denken de waarheid te kunnen omzeilen door een klein kunstje. Men redeneert als volgt:

Kweek
Dit is natuurlijk nog steeds zeer luguber. Er is dus ooit een baby vermoord, wiens cellen op de kweek zijn gezet en waarvan wij nu reeds 47 jaar "oogsten". Dus puur omdat er celdeling plaats heeft gevonden en de oorspronkelijke cellen niet meer bestaan, zou dit dus moreel zijn? Ik ben benieuwd hoe de factbenders erover zouden denken als het over hun moeder ging, die was vermoord toen zij jong waren, waarvan stamcellen op de kweek zijn gezet, en internationaal in vaccins werd gedaan door een stel geldlustige farmaceuten.

Schandalen
Nu we het toch over het door Bill Gates gesponsorde AstraZeneca hebben; wist u dat zij een rijke geschiedenis van schandalen op haar naam heeft staan? In 2003, 2006, 2010, 2011 en in 2016, maar ook hier en hier staat nog een hele rij met andere schandalen genoemd. Normaal worden dit soort vaccins jaren getest voordat zeker is dat zij veilig zijn (en dan nog zijn er de nodige twijfels), maar nu moet dat opeens binnen een paar maanden. De geschiedenis leert dat te vroeg vrijgegeven vaccins vaak grote risico's met zich meebrengen. Men probeert al jaren een vaccin te ontwikkelen tegen dit type virussen, maar zonder succes. Waarom zou het nu opeens veilig lukken? En waarom eigenlijk? Zoals we laatst al vaststelden, is er een mortaliteit van ongeveer 0,04%, waarbij de meeste mensen die overleden ook nog vaak onderliggende problemen hebben.

Agenda
Het wordt steeds duidelijker dat hier een bepaalde agenda achter schuilgaat. Ik zie politici, media en zelfs christenen op mijn Facebook steeds gekkere sprongen maken om hun ongelijk maar niet te hoeven toegeven. Men blijft maar doorgaan met de bangmakerij, met de zogenaamde "factcheck-artikelen" en het gedwee gehoorzamen van de overheid. Vraagje: hadden de Duitse christenen haar overheid 80 jaar geleden ook moeten gehoorzamen? U hebt een geweten. Kijk wat een schade de lockdown wereldwijd heeft aangericht. Er dreigen hongersnoden, mensen gaan failliet, zelfmoorden nemen toe, oude mensen kwijnen weg. En ga zo maar door. Voor wat? Is dit nu echt proportioneel? Gelukkig groeit de groep mensen en ook christenen die zich hiertegen durft uit te spreken. Onrecht is onrecht. Is het tij nog te keren? We hebben het boek gelezen. Jezus komt spoedig (Openb. 22:12), maar daarvoor staat de aarde nog een hoop ellende te wachten. De chaos die we momenteel zien lijkt ons die periode in te slingeren. Of dat zo is? De tijd zal het uitwijzen. Wat we in elk geval kunnen doen is bidden, maar ook werken. We hebben als christen ook een mond gekregen. We hoeven geen makke, stille schapen te zijn die naar de slachtbank gebracht worden. Spreek u uit. Ook dat hoort bij christen-zijn. God bless! :)

Stropopredenering
Spreek uit: stro-pop. Het idee bij deze drogredenering is dat er van een bepaalde situatie een extreme karikatuur geschetst wordt, een situatie die veel erger lijkt dan die in werkelijkheid is. In de afgelopen weken zagen we dat in veel factcheck-artikelen één specifiek voorbeeld van een écht slechte complottheorie model moest staan voor het complete arsenaal aan complottheorieën. Zij werden als het ware op de grote hoop werden gegooid. Op deze manier wordt er dus als het ware een stropop, een karikatuur gemaakt van het complot. Het geeft geen eerlijk beeld van de rest van de theorie. Het is alsof we alléén de neus van Adrien Brody tekenen of alléén het haar van Hans Klok. In dit artikel van HLN wordt bijvoorbeeld één theorie ontkracht, het feit dat de firma PirBright geld ontvangen heeft van de Bill & Melinda Gates Foundation en dat zij al lang geleden een patent aanvroegen voor een coronavirus. Dit bleek later een coronavirus te zijn dat enkel en alleen overdraagbaar is tussen pluimvee, en daarom misinformatief. Wat opvalt is dat deze misser in het artikel model staat voor de complete batterij van alvast door HLN aangemerkte 'hoaxes'. Op de rest van de theorieën wordt eigenlijk nergens echt inhoudelijk ingegaan, maar wel wordt de term nepnieuws vaak genoeg herhaald, zodat u vermoedelijk gaat denken dat u een idioot bent als u ook maar iets van het complot gelooft.

Guilt-by-association
In heel veel artikelen valt me op dat namen van veel alternatieve media op de grote hoop gegooid worden. In dit artikel van Nu.nl worden Ninefornews, Xandernieuws, JDreport en Wanttoknow bijvoorbeeld in één adem genoemd. Dit lijkt niet veel voor te stellen, maar bedenk eens wat er in het hoofd van een lezer gebeurt. Er wordt een koppeling gemaakt die hen veelal op een gelijk niveau zal stellen. Wie zegt mij immers of de journalistieke kwaliteiten van Xandernieuws vergelijkbaar zijn als die van Ninefornews? Wie zegt mij of een vriendschap met een rechts persoon automatisch betekent dat zij dezelfde gedachten delen? We moeten elk artikel en elk persoon individueel beoordelen. Wanneer Jezus samen eet met een tollenaar, betekent dit dan dat Hij achter diens ideeën staat? Een associatie met een persoon maakt iemand nog niet automatisch schuldig.

Ad hominem
Daarnaast is het niet zo dat wanneer we er één keer naast zitten, meteen álle informatie van die bron als onjuist bestempeld moet worden. Als u vroeger één som fout had, kon u nog steeds uw proefwerk halen, toch? We zijn immers mens en mensen maken nu eenmaal fouten. Zelfs de reguliere media verspreiden soms nepnieuws, maar dat betekent toch niet dat een artikel over een brand bij een zendmast in Groningen door hetzelfde medium fake news is? Onafhankelijk journalist Arnold Karskens maakte maar liefst 15 logboeken van hoe het achtuurjournaal misinformatie verspreidde, maar dat betekent niet dat élk item dat zij 's avonds op televisie melden automatisch onwaar is. Op dezelfde manier betekent dat dus ook niet dat élk item van de alternatieve media per definitie onwaar is. Men suggereert dit soms wel door een factcheck-artikel op een bepaalde manier op te zetten. We noemen dit in de retorica dan een drogreden die heel mooi ad hominem genoemd wordt. Populair gezegd: op de persoon spelen. Iemands imago belachelijk maken, in de hoop dat niemand die persoon nog serieus neemt. In dit artikel van de KRO/NCRV wordt Ninefornews bijvoorbeeld door het slijk gehaald omdat het schijnbaar ooit eens nepnieuws verspreidde, maar als we die logica consequent toepassen, kunnen we datzelfde argument óók aanhalen voor het achtuurjournaal, zoals Arnold Karskens met zijn zwartboek al liet zien.

Operatie Mockingbird
Er zijn vele tientallen manieren waarop men iemand kan bespelen met foutieve argumenten. Het kan lonend voor u zijn u eens te verdiepen in de wereld van drogredeneringen en te kijken hoe journalisten deze fouten bewust of onbewust maken in hun artikelen. Ik zal de laatste zijn die ontkent dat ik die fouten zelf ook weleens heb gemaakt. Het gebeurt iedereen wel een keer. Maar het wordt een ander verhaal wanneer men dit bewust doet. Als er een agenda achter schuilgaat. En daarmee komen we bij het sluitstuk van dit artikel. Operatie Mockingbird. In de jaren '50 werd een grootschalige operatie opgezet door de CIA waarmee men bewust de mainstream media wilden beïnvloeden om zo een bepaald paradigma te creëren. In feite is dit een vorm van propaganda. Een bekende tactiek in operatie Mockingbird was het ridiculiseren van de oppositie. Dit is iets wat we vandaag de dag ook nog steeds vaak zien. Hoewel er steeds meer kritiek kwam op deze manier van werken in de Verenigde Staten en er bepaalde limiterende wetgeving volgde evenals ontslagen van betrokken personen, kan men natuurlijk nooit met 100% zekerheid vaststellen dat deze krachtige manier van manipulatie in het Westen ooit daadwerkelijk is gestopt, of dat dit wellicht nog via achterkamertjes zijn weg vindt naar de mainstream media.

Slot
Gebruikt Unravelations dan nu zelf een drogredenering door zo'n suggestieve niet-feitelijke gedachte te planten? Dat is niet mijn punt. Het doel van dit artikel is u tools te geven om objectiever naar de berichtgeving te kijken en u te stimuleren uw eigen mening te vormen. Unravelations pretendeert dan ook niet 'neutraal' te zijn, iets wat veel media wél claimen. Ik heb een bepaalde bril op. Een bril die Bijbel heet. En laat het laatste boek van die Bijbel nu toevallig héél veel gelijkenissen vertonen met de situatie zoals die zich nu laat aanzien. We zien dat de tekenen van de tijden zich vormen tot één groot complot dat wel héél erg aan Openbaring 13 doet denken. We hebben hier in de afgelopen weken al veel over geschreven. Wij christenen hebben een voorsprong op de factcheckers en de mainstream media. We weten het einde al. En we zien de contouren nu al vorm krijgen. Hoeveel meer bewijs heeft u nog nodig? Gelooft u het pas écht als men u een vaccinatie mét digitaal certificaat in de vorm van een quantum dot, mét CrispR/Cas9 middels biosensing (zie dit en dit artikel) wil toedienen? Ik hoop dat u tegen die tijd al wakker bent geworden. God bless! :)

Factcheckers
Opvallend is dat er momenteel een grote lijn door Nederland te trekken is. En ook door de wereld. Er lijken wel 2 werkelijkheden. De wereld zoals die u gepresenteerd wordt door de media en politici, met hun brave volgelingen overal. En de wereld zoals die geïnterpreteerd wordt door mensen die zélf op onderzoek uitgaan en die tot hun eigen conclusies komen. Maar daar hebben de media en politici wat op bedacht. Factcheckers. Zogenaamde onafhankelijke stichtingen (ook zij hebben donateurs) die voor jou wel even gaan checken of iets klopt of niet. Je hoeft het dan alleen maar te lezen en op hen te vertrouwen. Er zitten wel (voorgeselecteerde) hyperlinks in die je kunt checken, maar wie leest dat nu? De hier op Unravelations vaak genoemde theorieën over nanochips in vaccinaties zijn ook op Nu.nl niet onopgemerkt gebleven. Diverse alternatieve websites worden genoemd als bronnen van nepnieuws, maar wat wordt er nu eigenlijk precies feitelijk weerlegd door Nu.nl? Het gaat in essentie maar om welgeteld één vals bericht over een Pirbright-patent, wat een coronavirus was dat enkel besmettelijk is bij pluimvee. Verder wordt er een hoop gesmeten met woorden als 'nepnieuws' en 'complottheorieën' in de hoop dat de lezer zo het idee krijgt dat zij zelf idioten zijn als ze dit geloven. Het valse bericht over Pirbright wordt gebruikt als een koevoet om de rest van de theorieën ook maar gelijk te kraken zonder ze eigenlijk te beoordelen op feitelijkheden. Door het noemen van de andere theorieën en websites nadat er welgeteld één theorie is gekraakt, worden zij in een kwaad daglicht gesteld.

Gates
Ten slotte wordt er aan het einde van het bericht van NU.nl nog even kort genoemd dat de theorie van microchips in de vaccinaties van Bill Gates ongefundeerd is, maar dit wordt niet uitgelegd. Er wordt enkel een hyperlink geplaatst naar Snopes, een zeer dubieuze factchecker uit de Verenigde Staten. Wat opvalt aan het artikel dat Snopes plaatste om deze theorie te ontkrachten, is dat zij alle delen als compleet los van elkaar staand presenteren. Er wordt gestoeid met definities zodat een quantum dot opeens geen microchip meer is (kwanta zijn de kleinst deelbare eenheden en microchips kunnen we nog met het blote oog waarnemen). Op deze manier kunnen zij technisch gezien de claim dat Bill Gates vaccinaties met microchips willen verrijken, naar de prullenbak verwijzen omdat het niet helemaal aan de definitie voldoet. Als we zouden zeggen dat Gates de vaccinaties met quantum dots wil verrijken, wordt het verhaal al anders. Als we echter beseffen dat Gates zélf zegt dat hij iedereen een digitaal immuniteitsbewijs wil geven en hij tegelijk het onderzoek naar quantum dots financiert dat precies die potentie heeft, dan kunnen we misschien zeggen dat dit "ongefundeerd" is, maar dat is natuurlijk wel héél makkelijk. De term "ongefundeerd" is erg geliefd bij factcheckers. Het is namelijk een manier om onduidelijke verbanden meteen naar de prullenbak te kunnen verwijzen. Er bestaat ook geen direct verband tussen Baudet en racisme, maar toch zien we dat de links-georiënteerde media met twee maten meet en die verbanden wél probeert te trekken. Ongefundeerd is eigenlijk de meer negatieve versie van het woord 'plausibel'. Dit woord gebruiken de factcheckers echter bijna nooit. Vreemd, toch?

WHO
​Het is dan ook geen geheim dat we vermoedelijk niet meer terug zullen keren naar hoe het was. Dít wordt het nieuwe normaal, blijkt uit een onderzoek van Harvard. We hebben het dan in essentie over een nieuwe wereldorde. Een wereldorde die wordt geleid door heel vreemde mensen, zoals de Ethiopische misdadiger dr. Tedros van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO, die ook de uitbraak van cholera in eigen land heel lang stilhield. Vóór zijn aanstelling, stuurden een aantal Ethiopische professionals een brief met hun zorgen hierover, maar deze werd genegeerd. Ook werd de laatste tijd duidelijk dat YouTube content die strijdig is met wat de Wereldgezondheidsorganisatie voorschrijft, verwijdert. U kunt het de CEO van YouTube zelf horen zeggen in de video onderaan dit artikel. We moeten dus allemaal luisteren naar een Ethiopische crimineel, die de god van vernietiging shiva dient en China prees vanwege haar inspanningen voor het coronavirus. Arjen Lubach maakte onlangs ook al op zijn geheel eigen ludieke wijze duidelijk dat het China was die een sleutelrol speelde in Tedros' aanstelling als nieuwe WHO-baas, dus is het gek dat Tedros geen enkel kritisch woord durft te zeggen? Geen enkel slecht woord over het twee maanden ontkennen van een corona-uitbraak. Vreemd, toch? Als Tedros eind 2019 adequater was opgetreden, had de schade veel beperkter kunnen zijn. Het lijkt bijna alsof men wílde dat het virus 2 maanden de tijd kreeg om zich via vliegverkeer overal op de wereld te verspreiden. Maar dat is natuurlijk complotdenken, toch?

Conclusie
Het is een enorm moeras van fake news, moddergooien, complotten en wat al niet meer. Uit dit bericht van the Wall Street Journal blijkt bijvoorbeeld dat het coronavirus eigenlijk niet eens dodelijker is dan een normale influenzagriep. Is er een agenda achter dit alles? Wat is nu de waarheid? Nogmaals, toets alle actualiteiten aan de waarheid van de Bijbel en blijf uw eigen hersencellen gebruiken. Als een "factchecker" u vertelt dat iets onzin is, geloof het dan niet direct maar onderzoek het voor uzelf. Leg de Bijbel ernaast. En dat geldt ook voor alle complotdenkers. Want misschien klopt hun verhaal voor 90%. Maar als zij u vertellen dat New Age de weg is die wij moeten gaan, dan hoop ik dat u de video of het artikel heel snel afsluit. Laten we ons in deze tijd juist focussen op Jezus, Híj is de oplossing! Híj zal korte metten maken met de listige leiders van die nieuwe wereldorde. Niet Donald Trump. Of Q. Of wie dan ook. Gelooft u al in Hem? En dan bedoel ik niet geloven dat Hij bestaat. Daarmee gaat u het niet redden (Jakobus 2:19). Nee, ik bedoel dat u in Hem gaat vertrouwen. Dat alleen Hij uw zonden kan verzoenen, dankzij het offer aan het kruis dat Hij 2000 jaar geleden had gebracht. Als u daarin gelooft, vertrouwt, hebt u eeuwig leven, vertelt het o zo bekende Johannes 3:16. En iedereen die bij Hem hoort, zal niet door die zogenaamde "grote verdrukking" hoeven te gaan, vertellen bijv. 1 Thess. 1:10 en 5:9. Nee, wij zullen van tevoren worden opgenomen. Alléén Hij is de Weg, de Waarheid en het Leven, vertelt Jezus zelf in Joh. 14:6. New Age heeft daarin dus niet het antwoord voor ons, want zij presenteert ons meerdere wegen naar de waarheid en het leven. Kies daarom vandaag voor Jezus. God bless! :)

Veren
Het geval wil echter dat er in de charismatische wereld regelmatig van die verhalen opduiken van 'engelenveren' die van boven naar beneden vallen. Engelen hebben dus niet alleen vleugels, volgens sommige christenen, maar zelfs veren. Zo vertelt Bill Johnson van Bethel Church Redding in deze overdenking dat het verschijnen van engelenveren meer dan eens gebeurde, maar ook in andere kerken schijnt dit te voor te komen. Wat moeten we met zulke verhalen? Is dit écht? En veel belangrijker nog: is dit Bijbels?

Malach
Het zal u wellicht verbazen, maar het antwoord op de vraag of engelen vleugels hebben, luidt 'nee'.  Hierbij moeten we wel aantekenen dat er flink veel spraakverwarring is in het begrip van engelen. In het Hebreeuws wordt een engel aangeduid met het woord malach. Dit betekent 'boodschapper' en kan in sommige gevallen zelfs op mensen slaan. Jozua stuurde bijvoorbeeld boodschappers in Jozua 7:22 , net als Gideon in Richteren 7:24 of Jefta in Richteren 11:12. In de profetie over Johannes de Doper, uit Maleachi 3, wordt ook hij omschreven als een boodschapper (malach). Het is dus vooral een functieomschrijving. Geen omschrijving van soortelijkheid. 

Angelos
Overal waar we in het Oude Testament een engel zien verschijnen, zijn zij ofwel zo menselijk in uiterlijk dat ze letterlijk voor mensen aangezien worden, óf zij zijn juist héél overweldigend in pracht. Maar nergens zien we dat zij vleugels hebben. Check hier maar in de concordantie. In het Nieuwe Testament worden engelen in het Grieks angelos genoemd, waar wij ook het woord engel vandaan hebben. Ook hier zien we weer die dualiteit; het woord angelos betekent primair boodschapper, net als het Hebreeuwse woord malach. Of het dan om mensen of bovennatuurlijke wezens gaat, moet uit de context gefiltreerd worden. In Mattheüs 11:10 zien we bijvoorbeeld weer dat Johannes de Doper een angelos genoemd wordt, waarbij ook weer teruggekoppeld wordt naar Maleachi 3:1. Ook in Lukas 7:24 zien we dat de vertwijfelde boodschappers van Johannes de Doper angelos genoemd worden.

Cherubs
Maar een malach / angelos is niet het énige bovennatuurlijke wezen dat we tegenkomen in de Bijbel. Het staat er vol mee. Zo zijn er ook de bekende cherubijnen of in moderner Nederlands cherubs genoemd. Dit is een ander bovennatuurlijk wezen. Cherubs worden dan ook nergens engelen genoemd. Check hier voor enkelvoud en meervoud in de concordantie. Het is een inferentie om te zeggen dat cherubs engelen zijn. Het staat simpelweg nergens. Ja, ze zijn beiden bovennatuurlijk. Maar de enige reden om cherubs engelen te noemen, is vanwege een sterke traditie. Een beetje een traditie van het kaliber 'Adam en Eva aten een appel' of 'Maria zat op een ezeltje'. Beide tradities zijn bedacht en niet uit de Bijbel te halen. ​Cherubs hebben echter wél vleugels. Op diverse plekken in de Bijbel worden zij met vleugels beschreven, zoals in 1 Koningen 6:27.

Satan
Ook satan wordt een cherub genoemd in Ezechiël 28:14-16. Cherubs zijn zeer machtige bovennatuurlijke wezens. En ja, hij kán zich voordoen als een engel van het licht (2 Korinthe 11:14), maar dat betekent niet dat hij ook daadwerkelijk een engel is. Hij kan zich immers ook voordoen als een slang (Genesis 3). Ook in het voorbeeld van 2 Korinthe 11 kunnen we weer denken aan 'boodschapper' van het licht en misschien past die beschrijving dan nog wel beter, aangezien de rest van de context het ook heeft over apostelen van Christus die in werkelijkheid valse apostelen zijn (vers 13). Ook een apostel is een soort boodschapper, vinden we in de concordantie. Paulus trekt hier dus vooral een parallel. Te zeggen dat we een boodschapper van iemand of iets zijn, betekent nog niet dat we dat ook écht zijn.

Serafs
Dan zijn er ook nog serafs. Zij hebben zelfs 6 vleugels. Ze worden alleen bij naam in Jesaja 6 genoemd, maar hun beschrijving met 6 vleugels vinden we tevens terug in Openbaring 4. In vers 8 zien we dat vier heel apart uitziende wezens óók 6 vleugels hebben. Dit hoofdstuk lijkt een zelfde soort gebeurtenis te beschrijven, in de troonkamer van God. Ziet u dat dit weer héél andere bovennatuurlijke wezens zijn? Ze worden beschreven met gezichten als van dieren. Dit zijn geen engelen in de nauwe betekenis van het woord. Ik kan de lijst van bovennatuurlijke wezens nodeloos lang maken. Dr. Michael Heiser en dr. Ken Johnson schrijven hier zeer uitgebreid over in hun respectievelijke werken The Unseen Realm en Fallen Angels, maar het dient nu geen enkel doel om daarop in te zoomen. Het belangrijkste is om te beseffen dat niet elk bovennatuurlijk wezen een engel is.

Efa
Natuurlijk zijn er van die teksten die mensen proberen te gebruiken om tóch hun punt te maken. In Zacharia 5 wordt bijvoorbeeld een visioen omschreven van twee vrouwen met vleugels die een efa (een oude inhoudsmaat) droegen met daarin een goddeloze vrouw. Deze tekst wordt door velen gebruikt om 'aan te tonen' dat er 1. vrouwelijke engelen bestaan en 2. dat engelen dus vleugels hebben. Maar dat is wel heel kort door de bocht geredeneerd. Het is immers A. een visioen. Er wordt geen letterlijke feitelijkheid beschreven, maar een allegorische feitelijkheid. En B. worden deze vrouwen niet eens engelen genoemd. Het zijn gewoon vrouwen. Dat zij vleugels hebben als ooievaars duidt niet zozeer op hun soortelijkheid, maar meer op hun onreinheid. Een ooievaar is immers een onrein dier (Lev. 11:19). 

Zweven
Ten slotte zullen sommige christenen beweren dat engelen wel vleugels móeten hebben, omdat zij in de lucht zweven. Hoe moeten zij anders zweven? Als we Jezus zien verschijnen in Openbaring 19, met alle heiligen die Hem volgen op paarden, heeft Jezus dan ook vleugels? En de paarden? Bovendien wordt vaak aangenomen dat de engelen zweven, maar dat is lang niet in alle teksten zo. Neem nu het bekende Lukas 2, waar het verhaal van de herders uit Efratha verteld wordt. In vers 9 lezen we dat er eerst een engel bij hen staat. In vers 13 zien we dat er plotselingen nog meer engelen bij die engel waren. Niet vlogen, niet zweven. Dat staat er niet. Bijzonder is ook dat we hier ook niet lezen dat de engelen zongen. Weer zo'n andere mythe. Ze praten gewoon. Lofprijs is niet per sé zingen, iets wat tegenwoordig nogal eens door elkaar gehaald wordt. Engelen zingen nergens in de Bijbel. Job 38:7 heeft het in de grondtekst over de bnei Elohim, ofwel de zonen van God. Ook dat zijn weer ander soort bovennatuurlijke wezens waarover dr. Michael Heiser uitvoerig schrijft in zijn boek The Unseen Realm. Maar ik dwaal af.

Onderscheiding
Waarom maak ik hier nu zo'n punt van? Omdat we ons met deze Bijbelstudie hebben kunnen bewapenen met allerlei informatie uit Gods woord, zodat we in staat zijn een goede beoordeling te kunnen maken over dit fenomeen 'engelenveren'. Is het Bijbels te onderbouwen? Nauwelijks. Zoals we al ontdekten, verschijnen engelen dan wel in menselijke vorm of juist in volle glorie, maar nooit met vleugels. Is het fenomeen dan écht? Of is het weer een goedkope truc van charlatans? Dat kan ik niet beoordelen, maar ik weet wel dat ook satan échte dingen kan doen die er net zo uitzien als het echte spul. Kijk naar Jannes en Jambres (2 Tim. 3:8), die in Exodus 7:11 hetzelfde doen als Mozes en Aäron. Het kan dus best écht zijn, maar de vraag is of dit dan ook goed is. Niet alles wat bovennatuurlijk is, is ook goed. Daarom hebben we onderscheiding van geesten nodig, vertellen zowel Paulus (1 Kor. 12:10) als Johannes.

Conclusie
Mijn vraag is bij dit alles dan ook wat de context is van zo'n ervaring als bijvoorbeeld Bill Johnson noemt in het eerste filmpje. Want die ervaring van engelenveren of wat voor engelenverschijning of gloriewolken dan ook staan niet op zichzelf. Ze gebeuren onder een bepaalde omstandigheid. In een bepaalde kerk. Die een bepaalde leer leert. We onderzochten die leer een aantal weken geleden al. En het zag er niet best uit voor Bethel Church uit Redding, Californië. Wat in dat artikel nog niet eens naar voren kwam, was dat Johnson in zijn boek leert dat Jezus Zijn Goddelijkheid aan de kant heeft gelegd op aarde en hier dus eigenlijk alleen mens was. We noemen dit ook wel de zgn. kenosis-dwaalleer. U kunt dit terugvinden in Johnson's boek When Heaven Invades Earth, op pagina 29 en 79. Het is overduidelijk dat Jezus hier op aarde God was, waarom zouden de farizeeën Hem anders continu beschuldigen van Godslastering? In Joh. 8:58-59 sprak Jezus bijvoorbeeld de beroemde woorden: "Voordat Abraham was, ben ik." Dat lijkt een rare zinsconstructie, maar dat zegt Hij met opzet zo. Want de Naam Ik Ben is immers de naam waarmee God Zichzelf introduceert aan Mozes. In het Engels is deze connectie nóg beter zichtbaar, omdat de vertalers daar het onderwerp vóór het werkwoord plaatsen en niet andersom zoals in de HSV. De farizeeën begrijpen die boodschap maar al te goed. Ze rapen stenen op om te stenigen, wat ook de straf was die bij Godslastering hoorde, ook al was dat in dit geval niet zo omdat Jezus écht God was en natuurlijk nog steeds is. We zien dus een kerk waar een andere Jezus gepresenteerd wordt (2 Kor. 11:4), een ander evangelie (Gal. 1:6-9) en vreemde tekenen en wonderen gebeuren (Lev. 10:1, 2 Thess. 2:9). Het komt mij vreemd voor dat God Zich in zo'n kerk wil manifesteren in glorie. Hoe kan het dan dat Mozes en de priesters in bijv. Exodus 40:35 en 2 Kronieken 5:14 niet eens de tempel binnen konden door de heilige glorie van God die haar vulde, maar deze kerk in al haar onreinheid de mensen blijkbaar wel kunnen blijven staan en juichen? Nee, ik beweer niet dat er vandaag de dag geen wonderen meer kunnen gebeuren. Absoluut niet! Maar ik wil u wel aanmoedigen om alles te blijven onderzoeken, want niet elke geest is uit God. Laten we ons niet blindstaren op allerlei wonderen en tekenen, maar richten op de God van alle wonderen en tekenen. Laten we onze prioriteiten in het oog houden en geen kerk worden waar men alleen maar kickt op sensatie en ervaring, maar op het lofprijzen van Hem dankzij Wie wij zijn gered en het leven naar Zijn wil. God bless! :-)

Publiek
Het betreffende vers uit Johannes 10 is echter een citaat uit de Psalmen. En een citaat wordt natuurlijk bij voorkeur létterlijk overgenomen, niet geparafraseerd. En dat is dan ook wat Jezus hier letterlijk doet. U denkt toch niet serieus dat Hij het woord 'u' hier spreekt tegen de ongelovige en rebelse Joden in dit hoofdstuk? Want dát zou de eerste logische gedachte moeten zijn, als u het citaat consequent op Jezus' publiek wil betrekken. Niet de vreemde gedachtensprong die bovenstaande televangelists maken. Zij vullen het 'u' hier in met de kerk. Maar Jezus praat hier helemaal niet tegen de kerk! Juist niet! Eerder het tegenovergestelde! Het publiek zijn schriftgeleerden, Farizeeërs en andere rebelse Joden. In welk parallel universum zijn dat 'goden'? Nee, er is een reden dat Jezus dit vers aanhaalt en het exact zo letterlijk citeert. Hij wordt beschuldigd van godslastering en daarom wil Hij een punt maken, dat Hij langzaam opbouwt. Dit citaat maakt daar een onderdeel van uit. We moeten het dus niet zomaar uit die context gaan trekken en daar een complete theologie op gaan bouwen. Om te ontdekken wie deze 'goden' zijn, moeten we daarom terug naar het precieze citaat.

Elohim
De identiteit van deze "goden" ligt verborgen in de rest van deze psalm. Merk bijvoorbeeld het volgende vers (vers 7) op: "Toch zult u sterven als een mens." Daarin vinden we al een enorme clou. Blijkbaar zijn dit dus géén mensen. Misschien twijfelt u nog steeds. En daar bent u niet de enige in. Het merendeel van de theologen, vertalers en andere Bijbelgeleerden denken bij deze elohim aan gewone mensen. Het woord Elohim kennen de meeste christenen denk ik inmiddels al wel als zijnde het Hebreeuwse woord voor God. Maar technisch gezien is dat een onvolledige assertatie. Alle uitgangen die eindigen op -im in het Hebreeuws wijzen op een meervoud. Elohim betekent dus primair Goden. Het feit dat dit woord voor God in het Oude Testament veelvuldig als een enkelvoud wordt vertaald, komt omdat het werkwoord dat bij Elohim hoort, in het enkelvoud is. Eigenlijk is het taalkundig dus een inconsistentie, maar tegelijk heel bijzonder omdat hierin al meteen een dikke hint zit naar de Drieëenheid. Toch zijn er náást het gebruik van dit woord voor God, nog een aantal andere overwegingen die theologen maken. Zo is er bijvoorbeeld de theorie dat elohim (met een kleine letter) verwijst naar de stamoudsten van Israël. Maar die uitleg zorgt wel voor een hoop problemen, zo legt dr. Michaël Heiser in onderstaande seminar uit. Deze uitleg is namelijk voortgekomen uit een eisegese van bovenstaande Bijbeltekst uit Johannes 10, en dat houdt dus in dat zij eerder geforceerd is op de tekst dan dat zij daadwerkelijk voortgekomen is uit een exegese (contextueel geëxtraheerd).

Kleine letter
Er blijft dus eigenlijk maar één geldige uitleg over. En dat is dat het hier gaat over zeer machtige bovennatuurlijke wezens. Ja, dat leest u goed. Maar bedenk u tegelijk dat dit wel geschapen wezens zijn. Zij zijn natuurlijk nooit gelijk aan God Zélf. Hij is immers de God der goden (Deut. 10:17). We noemen dit daarom ook wel 'goden' met een kleine letter. In het Oude Testament wordt er regelmatig vermelding gemaakt van andere 'goden'. We hebben de neiging daar snel overheen te lezen en af te doen als 'gekke verzinsels van mensen'. Dingen die zij zelf van hout of metaal maken en gaan aanbidden. Maar besef u wel dat hier létterlijke entiteiten achter schuilgaan. Paulus zinspeelt hierop in 1 Korinthe 8:4-5. Ook zien we in de 10 geboden dat wij geen 'andere goden' voor Zijn aangezicht mogen hebben (Ex. 20:3). Het zou gek zijn als God dit zo expliciet noemt en het eigenlijk maar "onschuldige" beeldjes zijn die op zichzelf niks kunnen. Zoiets als: "Kijk uit voor die niet-bestaande gnomen als u door de woestijn reist." Zie het als een no-fly zone. God waarschuwt Zijn volk bij wijze van spreken door te zeggen dat zij dat gebied niet moeten betreden, omdat het daar gevaarlijk is. Ik weet niet of u weleens een bezeten persoon hebt gezien, maar geloof me.. Het occulte is inderdaad geen gebied dat u wilt betreden!

Vergadering van de goden
Dr. Heiser legt in zijn boek The Unseen Realm uit hoe dit allemaal zo is gekomen. Want heeft God die afgoden dan geschapen? Dat is toch gek? Nee. Heiser legt uit dat deze wezens ooit goed geschapen waren. In Job 38:7 lezen we bijvoorbeeld dat de 'kinderen van God' juichten  toen de aarde gegrondvest werd. We kunnen hier onmogelijk mensen lezen, omdat de mens pas werd geschapen toen de aarde al gegrondvest wás, op dag 6. De wezens die hier genoemd worden, moeten wel een soort engelachtige entiteit zijn. Bovennatuurlijke wezens, van een heel hoge orde. Maar het ging mis. In Genesis 6 lezen we daar bijvoorbeeld over. Deze 'zonen van God' gingen zich seksueel te buiten aan de dochters van mensen en in de brief van Judas staat bijvoorbeeld in vers 6 dat die engelen daarom ook geboeid in de duisternis opgesloten zitten. Heiser maakt in zijn boek daarom een zeer krachtig en buitengewoon goed onderbouwd pleidooi voor iets wat we de 'vergadering van de goden' kunnen noemen. We zien dit idee al in Psalm 82, hoewel de HSV dat niet goed gevat heeft. "Elohim staat in de vergadering van elohim", staat er eigenlijk. God heeft volgens Heiser een groep van 70 elohim om Zichzelf heen aangesteld, niet omdat Hij advies nodig heeft, maar omdat God een God van liefde is en blijkbaar dingen samen wil doen, tot op zekere hoogte. Vergelijk het met onze eigen behoefte om familie om ons heen te hebben. Gewoon, omdat het fijn is. Een grondslag hiervoor vindt Heiser in Deuteronomium 32:8, waar de Septuagint een alternatieve lezing geeft van een sleutelvers.

Babel
Om te ontdekken hoeveel van deze engelen of 'zonen van God' er zijn, kunnen we simpelweg de volken tellen die in Genesis 10 genoemd worden, vlak na de zondvloed. Dit zijn er 70. In die tijd bestond Israël nog niet, dus het zou een gekke lezing van Deuteronomium 32:8 zijn om te infereren dat God toen al het erfelijk bezit uitdeelde aan de hand van het aantal Israëlieten, zoals de Herziene Statenvertaling en eigenlijk de meeste vertalingen vertellen. In Genesis 11 gaat het echter wéér mis. Nimrod stichtte de stad Babel (Gen. 10:10) maar had daar een poort gevonden naar God (Bab-El betekent in het Akkadisch dan ook 'poort naar God') en om die reden is God er dan ook zo gebrand op om dit proces te stoppen (Genesis 11:6-7). Nimrod werd een geweldenaar (Genesis 10:8). Een gibbor, staat er in het Hebreeuws. Ditzelfde woord wordt ook genoemd in verband met de afstammelingen van de gevallen engelen uit Genesis 6. Nu is het niet zo dat gibbor altijd een slechte connotatie heeft, want David wordt in 2 Sam. 17:10 ook een gibbor genoemd. Maar het geeft wel te denken, wanneer we alle informatie rondom Nimrod in ogenschouw nemen. Want ook Genesis 10:9 stelt dat Nimrod een groot jager (van mensen, vertellen diverse andere Joodse geschriften) werd voor het aangezicht van God. Het Hebreeuws hier biedt echter ook ruimte voor een alternatieve lezing. Dat Nimrod een groot jager werd tégen het aangezicht van God, zoals bijvoorbeeld ook Genesis 6:11 vermeldt in soortgelijke termen. Zou het kunnen dat Nimrod een soort apotheosis onderging? Iets wat veel occultisten ook maar al te graag zouden willen en om die reden Nimrod als een van de belangrijkste personen in hun 'theologie' zien?

Psalm 82
Enfin, het is deze rebellie waartegen God Zich uitspreekt in Psalm 82, zo stelt Heiser. De 70 elohim maakten misbruik van hun posities en lieten zich aanbidden door mensen zoals Nimrod. De hele Bijbel door wordt dit dan ook een terugkerend thema: Aanbid geen andere goden! "Hoezo, zijn die er dan?" vraagt u zich misschien nog steeds af. Nogmaals, het zou raar zijn als God er zo op gebrand is om Zijn volk dit te verbieden als dit gewoon slechts stukken hout of metaal zijn. Nee, er schuilen échte malafide entiteiten achter en God oordeelt hen dan ook in Psalm 82. Hij vertelt dat ondanks dat zij goden genoemd worden, zij zullen sterven als mensen. Dat is blijkbaar onderdeel van hun straf. En overweeg hier nog eens de alternatieve versies. Zou God tegen de oudsten van Israël zó uitvallen, in de tijd van David en Asaf, de schrijver van deze psalm? Of tegen Zijn kerk, zoals de televangelisten hierboven willen beweren? De context laat duidelijk zien dat er iets anders aan de hand is dan wat zij menen te hebben ontdekt in deze tekst. Hij is juist bóós op hen! Misschien bent u nog niet overtuigd. Dat is begrijpelijk. Ik heb om het artikel niet nodeloos lang te maken, slechts enkele teksten gebruikt om mijn punt te maken. Maar er zijn talloze andere teksten waaruit blijkt dat God een soort vergadering om Zich heen heeft. Bijvoorbeeld in Job 1:6-12, 2:1-7, 1 Koningen 22:19-23, etc. etc. In Heisers boek Unseen Realm vindt u een zeer overweldigend pleidooi, maar ook in bijvoorbeeld de 7-delige miniserie hieronder legt Heiser dit kort en bondig uit.

Slot
Wáárom noemt Jezus deze tekst dan nu eigenlijk? Simpel. Hij wil een punt maken. De Joden beweerden dat Hij God lasterde door te zeggen dat hij God is. Jezus wilde heel simpel laten zien dat het idee van zonen van God of "goden" niet vreemd is in de Bijbel, en citeert daarom Psalm 82:6. Maar dat niet alleen. Hij bouwt op naar een climax. Want Hij wil Zichzelf niet alleen gelijkstellen met hen, nee. Hij beweert dat Hij méér is dan deze lagere elohim, deze lagere godenzonen. Hij wijst hen in vers 37-38 namelijk op Zijn werken en hoe die werken ervan zouden moeten getuigen dat Hij méér is dan hen. Ook verwijst Jezus in vers 38 impliciet naar Exodus 23:20-22, waar staat dat de Naam van God in de Engel van de Heer is, wat een verwijzing is naar een gepreïncarneerde Jezus. We kunnen dus tot de slotsom komen dat Jezus' citaat onderdeel is van dit geweldige pleidooi om zijn toehoorders te laten zien dat Hij écht de Zoon van God is met een hoofdletter. Ook hebben we ontdekt dat dit citaat niet verwijst naar Zijn tegenwoordige publiek of naar de kerk, maar juist naar de entiteiten die in Psalm 82 genoemd worden, toen de kerk nog niet eens bestond. Bovendien is God boos op die wezens! Om die reden kunnen we het idee dat wij christenen 'kleine goden' zijn, naar de prullenbak verwijzen. Bovendien grenzen veel van de uitspraken van deze evangelicals aan blasfemie, en daarom is het goed om altijd oplettend te blijven en alles goed te onderzoeken (Hand. 17:10-11, 1 Thess. 5:21). Zélfs die sprekers op TV of misschien wel in uw eigen kerk. Ook al zijn ze nog zo aardig (2 Kor. 11:13-15). God bless! :)

Vanderlaan
Het begon allemaal met de screencap die een dame genaamd Silvana Smith uploadde. In dit filmpje kunt u Amir létterlijk horen zeggen dat Jezus Dezelfde is als Michaël. Ik schrok daar natuurlijk erg van. Jezus is immers geen engel (hier wil ik later nog wel een belangrijke aanvulling op geven, in de alinea 'Christofanie'), zelfs geen aartsengel. Maar ik schrok eigenlijk nog meer van de reacties op Amir. Dit móest toch bijna een misverstand zijn? Was hij misschien in de war met de zogenaamde Engel van de HEER (hierover later meer)? Is het filmpje uit de context gerukt? Of was dit een laffe aanval op Amir met behulp van CGI-technieken? Hebrew Roots-fundamentalist Nick Vanderlaan ging met het filmpje aan de haal en vertelde zijn publiek dat hij Amir al langer een valse leraar vond, maar dat hij nu hard bewijs had. Hmm.. Ik wist niet dat dat zo werkte? Eerst beschuldigen en pas een tijd later bewijs verzamelen? Vanderlaan noemt Amir zelfs een antichrist, hierbij verwijzend naar 1 Joh. 4:3.

Tsarfati
Amir werd na het filmpje per e-mail benaderd door iemand van Rapture Ready, met de vraag om uit te leggen waarom hij zei dat Jezus Dezelfde Persoon is als Michaël de aartsengel. Zijn assistente consulteerde Amir, en Tsarfati vertelde haar dat ze hen maar moest vertellen dat het filmpje inmiddels verwijderd is omdat het teveel discussie opleverde. Naar zijn inzicht is het voor sommige christenen debatteerbaar of Michaël een synoniem is voor Jezus en daarom kopieerde hij enkele redenen van de website van de Jehova's Getuigen, waarom zij denken dat Jezus Michaël is. Volgens Tsarfati was in de e-mail niet duidelijk dat dat niet zijn eígen argumenten waren, en daarmee kwam er eigenlijk alleen maar meer olie op het vuur. In een update vertelde Amir later dat hij spijt had van de uitspraak en ook dat hij ook baalde van de miscommunicatie per e-mail. Het filmpje werd niet meegenomen in de eindversie van zijn prediking (dus niet echt verwijderd van het internet, want het had er nog nooit op gestaan - er was alleen iemand die met een handycam een eigen opname had gemaakt van de offline beelden) en daarenboven werd de trouwe luisteraar nog eens getrakteerd op een prediking over de Goddelijkheid van Jezus, waarin Amir maar liefst twee keer ontkende dat Jezus Michaël is.

Prasch
Jacob Prasch geeft een wat genuanceerdere reactie, en hoewel Moriel TV e.e.a. voorziet van stemmingmakende commentaren, kan ik me in die reactie al meer vinden. Want ondanks dat Amir de uitspraak terug lijkt te nemen en het filmpje 'verwijdert', is er geen enkele uitspraak over waaróm hij dat ooit dacht en nu niet meer dacht. Ook Unravelations benaderde Amir hier specifiek over en kreeg geen ander antwoord dan 'de prediking over de Goddelijkheid van Jezus' te bekijken. Prasch vertelt dat Amir dit debatteerbaar vindt en dat is naar zijn mening dus een verkapte erkenning. Ik snap persoonlijk ook niet waarom Amir niet beter uitlegde waarom hij dit ooit dacht en nu tot andere inzichten is gekomen. Prasch vindt ook dat Amir nu niet het slachtoffer uit moet hangen, en de schuld helemaal op al zijn criticasters moet schuiven. Hij wordt immers niet aangevallen op een uitspraak die uit zijn context is gerukt. Met de informatie die nu voorhanden is, is inderdaad duidelijk dat dit niet uit de context is gehaald. Amir geloofde het op dat moment écht, en besloot dat te delen met zijn toehoorders, die daarna ongetwijfeld erg in de war waren. Gezien Amir's reactie is het duidelijk dat er niets van het filmpje bewerkt is. Niet duidelijk is nu dus of hij die optie nog steeds open houdt, zoals ook bijvoorbeeld de bekende Johannes Calvijn of Matthew Henry dat doen. U zult er nog van opkijken hoeveel christenen dit geloven.

Christofanie
Jezus is natuurlijk geen engel. Dr. Andy Woods geeft in deze seminar 7 redenen waarom Jezus níet Michaël de aartsengel is. We zullen daar zo direct verder op ingaan. Maar allereerst wil ik wel duidelijk maken dat het Hebreeuwse woord malach en het Griekse woord angelos niet alleen altijd betrekking hebben op de soortelijkheid van een wezen, maar soms juist vooral een functieomschrijving proberen over te brengen. De context maakt dit dan vaak duidelijk. Het woord malach of angelos betekent primair boodschapper. En soms is dat een geestelijk wezen zoals een engel, maar soms is dat gewoon een écht mens van vlees en bloed. De context maakt duidelijk of het hier om een echt mens of een bovennatuurlijk wezen gaat, zoals een engel. Vergelijk dit bijvoorbeeld met het Nederlandse woord ster. De context maakt duidelijk of we het over een hemellichaam hebben, of dat we het over een bekende popster hebben. In de Bijbel zien we verschillende plaatsen in het Oude Testament waarin er een Bovennatuurlijk Wezen verschijnt Die wordt omschreven als de Engel van de HEER. Één voorbeeld is het verhaal van Manoah, waarin deze Engel van de HEER zijn vrouw vertelt dat zij een zoon zullen krijgen die heel sterk is (Simson) en een nazireeër moet worden. Deze Engel stelt zich voor als Ik ben, in Richteren 13:11 (KJV), en als Wonderbaar, in vers 18. In vers 22 zien we dat Manoah en zijn vrouw geloven dat zij God Zélf hebben gezien. Dit wordt ook wel een Theofanie (God in geïncarneerde vorm) of Christofanie (Jezus in een gepreïncarneerde vorm) genoemd. Hierbij gaat het niet zozeer over de soortelijkheid van het woord engel (malach), maar meer over de functie die zij op dat moment uitvoeren. Op het moment dat de HEER immers aan Manoah verscheen, was Zijn functie om een belangrijke boodschap over te brengen. Op dát moment. Dat is dus niet altijd zo. God is geen boodschapper, begrijp me goed. Het gaat om de manifestatie op dát moment. Nogmaals, dit betekent dus niet dat Jezus létterlijk een engel is in soortelijkheid, aangezien engelen gecreëerde wezens zijn en Jezus is niet gecreëerd maar bestond al sinds de eeuwigheid. Er zijn vele voorbeelden van Christofanieën in het Oude Testament, waarover u bijvoorbeeld hier kunt lezen. 

Aartsengel
Als eerste reden dat Jezus niet Dezelfde is als Michaël, noemt Woods Daniël 10:13. Hier wordt Michaël genoemd als één van de belangrijke vorsten (een hoge engelenklasse, de aartsengelen dus - zoals later zal blijken). Dat impliceert heel sterk dat er dus meerdere engelen zijn in die klasse. Zijn er dan meer soorten wezens zoals Jezus? Is Jezus gelijk in rang als andere wezens die wij aartsengelen noemen? Natuurlijk niet. In 3:16 lezen we dat Jezus de Eniggeboren Zoon is. Dat is een ongelukkige vertaling. Want Jezus is niet geboren. De Griekse samentrekking monogenes werd door vertalers verondersteld te bestaan uit mono (enig) en gennao (geboren), maar komt van een andere stam dan gennao, namelijk ginomai. De vervoeging die daarbij hoort is dan genos, wat soort betekent. Mono-genos betekent dus dat Jezus de Enige in Zijn soort is. Niet dat Hij geboren is. Hij is immers Degene Die alles heeft gemaakt. Ook de engelen. Hij kan dus niet Zichzelf hebben geschapen. In Kolossenzen 1:16 wordt dit duidelijk. In het vers ervoor lijkt het overigens wéér te zeggen dat Jezus de Eerstgeborene is, nu uitgedrukt met een andere Griekse samentrekking, prototokos. Maar dat zou meteen een tegenstelling geven in het vers erna. Dat zou vreemd zijn. Hoe kunnen we die twee verzen dan verzoenen? Simpel. Eerstgeborene hier communiceert vooral een positie. Zo werd Jacob in Exodus 4:22 door God de eerstgeborene genoemd. Dit terwijl Esau technisch gezien éérder geboren was. Hoe kan dat? Simpel. De titel 'eerstgeborene' hield vooral in wie het eerste erfrecht had. Omdat Esau dat had verspeeld, kreeg Jacob die titel. Dit had niets met biologie te maken. Het heeft te maken met een positie. En Jezus heeft die positie in de schepping. Hij is niet de eerstgeborene in biologische zin, want het vers erop maakt duidelijk dat Jezus juist níet is geboren, maar Hij is wel de eerste rechthebbende. De hele context in Kolossenzen 1 maakt duidelijk dat hier vooral gesproken wordt over de positie van Jezus, dat Hij in álles de Eerste is (o.a. vers 18). Niemand is dus Zijn gelijke, geen aartsengel, geen cherub, niemand. Daniël 10 spreekt dus over iemand anders dan Jezus. Ook valt overigens op dat de andere engel in Daniël 10 inderdaad erg machtig is, maar wel hulp nodig heeft van Michaël (Dan. 10:13). Ook díe engel kan dus niet Jezus zijn, wiens woord al genoeg is om duizenden boze geesten in een stel varkens te sturen (Matth. 8:28-34). Sommige christenen zien in het nedervallen van Daniël in vers 9 een aanbidding, maar er staat niet dat Daniël in aanbidding neerviel. Er staat simpelweg dat hij neerviel. Veel vertalers denken dan ook dat hier een Christofanie is, en gebruiken zelfs hoofdletters. Dat ben ik niet met hen eens. Jezus heeft geen hulp nodig van Michaël na 21 dagen van strijd. Ik denk dat dit simpelweg een andere machtige engel was, zoals bijvoorbeeld Gabriël, die altijd boodschappen overbrengt. Michaël zien we daarentegen altijd strijden voor Israël. Dit lijkt hun primaire taakomschrijving te zijn, wanneer we de context van hun verschijningen bestuderen.

Judas
Woods noemt nog een handvol andere redenen, maar op twee ervan wil ik graag nog even inzoomen, omdat zij compleet korte metten maken met het argument dat Jezus Michaël is. Er zijn namelijk theologen die beweren dat we Daniël 10:13 nog kunnen lezen op deze manier: dat Jezus de éérste (echad, in het Hebreeuws) van de vorsten is. De eerste in rang, Die dus boven de rest zou staan in rang. Ik kan dat niet op grond van Daniël 10 ontkennen, maar tegelijk ook niet bevestigen. Wél kan ik wijzen op Judas 1:9, waar we een tweetal heel belangrijke ontdekkingen kunnen doen over Michaël. We zien hier dat de aartsengel Michaël namelijk géén oordeel over Satan durfde uit te brengen. Dat zien we Jezus wél doen in bijv. Matth. 4:10 en 16:23. Nu zullen de critici misschien nog willen steggelen over de semantiek van het woord beschuldigingen en oordeel, maar let dan op hoe Judas deze zin afsluit: "Moge de HEERE u bestraffen!" Als Michaël dit zegt, insinueert dit dus dat hijzelf níet de HEER is.

Hiermee kunnen we dus tot de ultieme slotsom komen dat Jezus níet Dezelfde is als Michaël. We moeten hierbij echter wel noteren dat deze zienswijze niet noodzakelijkerwijs inhoudt dat iemand tot de hel verdoemd is en een antichrist. Er valt onderscheid te maken tussen wat de Jehova's Getuigen geloven (namelijk, dat Jezus een gecreëerde engel is) en wat Calvijn en Henry bijvoorbeeld geloofden, dat Michaël een manifestatie is van Jezus. Een ander woord. Net zoals wij Immanuël kunnen gebruiken, wat ook eindigt op de extensie El, wat in het Hebreeuws God betekent. Hun zienswijze houdt niet noodzakelijkerwijs in dat zij ook geloven dat Jezus gecreëerd is. Dat ontkennen zij juist. Zij verwarren de Engel van de Heer met Michaël. Ik vermoed dat Amir dat ook deed (en misschien die optie nog openhoudt). Hij is er in elk geval niet duidelijk over waarom hij dat deed. We zullen het misschien wel nooit weten. Maar om hem nu meteen te bestempelen als een antichrist, is een enorm hatelijke en onterechte opmerking. Daarmee doen we alle uitspraken die Amir heeft gedaan omtrent de Goddelijkheid van Jezus compleet teniet. Dat is namelijk helemáál niet wat hij zei in de prediking die hij als Immanuël betiteld heeft. Dat is haatzaaien. De boel verdraaien. Zoeken naar fouten. Een soort exclusiviteitsdenken. Ik kan denk ik van elk theoloog of spreker wel een uitspraak vinden uit het heden over verleden en daar een hatelijke blog over schrijven. We maken allemaal fouten. Er is voortschrijdend inzicht. We moeten allemaal leren wandelen met de Heilige Geest. Soms vallen we. En staan we weer op. Dan moeten we elkaar niet meteen naar beneden trappen, maar liefdevol wijzen op onze zonden, als het inzicht nog niet gekomen is. En ja, als die uitspraken in een privé-setting gedaan zijn, doen we dat ook in privé en hangen we niet de vuile was meteen buiten (Matth. 18:15-17).  Maar als die uitspraak in het openbaar gedaan is, mogen (ja, móeten) wij die uitspraak in het openbaar weerleggen. We noemen hierbij zelfs namen, als iemand blijft volharden in die zonden (Rom. 16:17-18). Markeer hen, vertelt de King James Vertaling (KJV). Paulus doet dit zelf regelmatig, zoals bijv. in 2 Tim. 2:16-18. Dat lijkt heftig, maar bedenk eens wat voor schade aangericht zou worden als we alle dwaalleren onder de mantel der liefde zouden vegen? Leuk is het nooit, maar soms is het noodzakelijk. Hierbij moeten we niet uit zijn op het zaaien van verdeling en onszelf proberen op te hemelen (kijk mij eens supergoed de Bijbel interpreteren), maar we moeten hierbij op Christus zien. Niet álles is een breekpunt. We hoeven geen nieuwe kerk te starten omdat de één wel vlees eet en de ander niet. Romeinen 14 vertelt immers dat er vrijheden zijn in kleinere zaken. Maar we hebben éénheid in het belangrijkste: het evangelie (Gal. 1:6-9). Daarom zult u mij soms stevig horen praten over mensen die het evangelie geweld aandoen. En dat zijn er nogal wat, tegenwoordig. Dat vind ik niet leuk. Soms wacht ik dagen met posten van zo'n artikel, en ga ik daarvoor in gebed, omdat ik zeker wil weten of het goed is om zoiets op het internet te zetten. En ook ik sla de plank soms vast mis. Daar mag u mij op wijzen. In liefde. Niemand is immers perfect in het begrijpen van de Schrift. Daarom zijn we samen het lichaam van Christus. Laten we elkaar een beetje genade gunnen daarin, aangezien ons zoveel genade is toegekend. God bless! :-)