2. Maansverduisteringen
Een maansverduistering is een verschijnsel waarbij volgens de officiële lezing de aarde tussen de zon en de maan in staat, waardoor het zicht geblokkeerd wordt en de maan roodachtig kleurt. Dit rode effect ontstaat doordat het zonlicht afbuigt door de atmosfeer van de aarde. Het restant van het schijnsel heeft de neiging om rood te kleuren, net zoals we soms zien in de schemering. Skiba erkent dat dit een pittig tegenargument is, maar doet een heldhaftige poging om het argument te weerleggen. In de basis komt het erop neer dat hij vermoedt dat de zon een "tweelingster" heeft die het zonlicht tussen de zon en de man kan blokkeren. Het idee van een binaire ster is inderdaad niet vreemd in de ruimte, en ook is het theoretisch mogelijk dat deze ster vrijwel onzichtbaar is doordat hij is uitgedoofd. Een andere theorie die hij noemt, is dat er een tweede maan bij onze aarde is, die geen licht reflecteert maar dus wél in staat is het licht van de zon naar de maan te blokkeren.

Reflectie
Voordat we bij deze argumentatie belanden, bespreekt Skiba echter nog een aantal andere anomalieën die hij heeft opgemerkt bij de maan. Zo kan het voorkomen dat het schijnsel van de zon vanaf de "verkeerde kant" op de maan reflecteert. Laten we eerst een paar zaken vaststellen; 1. We weten dat dit kán gebeuren, want we hebben dit allemaal weleens gezien. 2. We moeten dus vaststellen welke theorie de beste argumenten heeft om dit verschijnsel te kunnen verklaren. Is een platte aarde hierbij een logischere kandidaat, of juist een bolvormige?

Licht
Skiba denkt echter op basis van de Bijbel hard te kunnen maken dat de maan zélf licht geeft, in plaats van dat het reflecteert. Oké, laten we zijn "prooftexts" eens nader bekijken. Kan het waar zijn wat hij zegt? Als eerste noemt hij Genesis 1:16, waar staat dat er twee grote lichten in de hemel zijn. Zowel de zon als de maan worden hier een licht (maor) genoemd. Het Hebreeuwse naamwoord maor komt echter van de werkwoordstam or, wat ook kan betekenen dat er licht gereflecteerd wordt, in plaats van dat de maan de bron ervan is. Bovendien geldt ook hier weer; de Bijbel is geen natuurkundeboek, dat altijd accurate statements geeft over hoe processen natuurkundig werken. We zagen dit vorige week al in deel II van deze serie. Skiba noemt Jesaja 13:10 als tweede tekst, waar staat dat de zon verduisterd zal worden en de maan haar licht niet meer zal laten schijnen. Merk op dat er een discrepantie is in de woordkeuze. Voor het licht van de zon worden andere woorden gebruikt dan het "licht" van de maan. Het naamwoord licht hier is in het Hebreeuws or, wat weer afkomstig is van dezelfde werkwoordstam. Hoewel het vaak gebruikt wordt als een causatief licht, kan het ook gebruikt worden in een meer reflectief verband, zoals in bijvoorbeeld Spreuken 16:15, maar ook Psalm 38:10, 119:105, Spreuken 6:23, 13:9, Jesaja 10:17, 42:6, 51:4, 58:10, 60:3 en Habakuk 3:11 hebben die meer reflectieve connotaties.

Koud
Volgens Skiba geeft de maan een ander licht af dan de zon. Het licht van de maan is "koud", en het licht van de zon "warm". Dat is ook logisch, want de zon is vele, vele warmer dan de maan, en bovendien is het licht van de maan een reflectie. De substantie van de maan is ook anders dan die van de zon. Ook dat kan de verschillen in soorten licht verklaren. Bovendien meet deze infrarood-thermometer anders dan een gewone thermometer. Het meet de infraroodstraling, niet de verwarming die in de lucht optreedt. Die straling wordt gemeten door te kijken naar hoe sterk moleculen energie afgeven op de plek van de meting. Of dit apparaat wel zo geschikt is voor dit doeleinde, is maar zeer de vraag. Voor thermaal infrarood, dat het temperatuursspectrum van -80 tot 89 graden Celsius beslaat, is namelijk helemaal geen directe belichting nodig. 

Hindoewijsheden
Hij sluit deze video af met nog wat "hindoewijsheden" over twee goden die schijnbaar iets met de maansverduistering te maken zouden hebben. Ook al plaatst hij een disclaimer, dan nog snap ik niet dat hij dit als "bewijs" gebruikt. Was er écht niks beters te vinden dat je je naar het hindoeïsme moet wenden voor bewijsvoering? Ten slotte komt Skiba op een meting van twee mannen die door middel van een driehoeksmeting hebben bepaald hoe ver de maan weg was. Die zou zich 300 mijl (480 km) van de aarde bevinden volgens zijn gegevens. Waar kunnen we de data ervan narekenen? En was Skiba vergeten dat de atmosfeer een vervormingseffect kan geven, wat de optische data dus al onbruikbaar maakt?

CGI
Het feit dat het niet heel moeilijk zou zijn om een sferische aarde te schilderen, is in zichzelf nog geen bewijs dát het ook daadwerkelijk gebeurd is, maar oké.. Laten we eens verder kijken naar de "bewijzen "die Skiba aandraagt. In een volgende shot introduceert hij CGI; Computer Generated Images. Met een computer kun je zéér geavanceerde beelden en filmpjes maken, is het idee. Op het scherm verschijnen wat voorbeelden. Ook hier geldt echter weer; het feit dat het kán betekent niet dat het ook écht op grote schaal gebeurt. Zo bestaat de techniek van deepfakes al jaren, maar worden die écht continu toegepast? Is Mark Rutte dan een fictief persoon? Zo kunnen we wel aan álles gaan twijfelen.

Space Art
Ja, er worden fictieve beelden gebruikt, maar dat is ook geen geheim. Vaak wordt dit onderaan vermeld, zoals ook in het filmpje te zien is dat Skiba afspeelt. Hetzelfde zien we vaak met filmpjes op heel kleine schaal. Van processen die zich in ons lichaam afspelen. Van hoe baby's groeien. Hoe de spijsvertering werkt. Zijn baby's daarom ook fake? En bestaat de spijsvertering dan eigenlijk niet? Dat is natuurlijk onzin. Men gebruikt deze filmpjes om de boel een beetje op te leuken. Het ziet er niet erg florissant uit in ons lichaam, maar een beetje een goeie CGI-artist kan dat er voor de kijker wel leuker maken om naar te kijken. Zo werkt dat ook in de ruimte. Het is lastig om goeie foto's te maken met de juiste belichting. Teveel bewolking, teveel schaduw, of juist tegen de zon in kijken.

Maanlanding
Skiba heeft mogelijk wel een punt als het gaat om de maanlanding, maar niet per sé voor het doel waar platte aarde believers aan denken. De maanlanding zou heel goed gefaked kunnen zijn. Dit had echter niet met een platte aarde te maken, maar alles met de space race die er in de Koude Oorlog was. De Russen hadden de Amerikanen al afgetroefd door als eerste de ruimte te betreden (Yuri Gagarin), dus het was de Amerikanen er alles aan gelegen om de Russen ook weer af te troeven, en als eerste op de maan te landen. Het zal zeker niet de eerste keer zijn dat de Amerikanen ergens over liegen.

Verschillen
​Skiba laat verschillende foto's zien van de aarde, waarbij soms wat afwijking is te zien in kleur. Dat is simpel uit te leggen. Behalve dat de belichting net een beetje anders kan zijn door dat de zon er net anders op schijnt (en je soms een meer roodachtig effect krijgt), de invalshoek anders is of dat er meer of minder bewolking is, gebruiken camera's soms ook een andere kleurindeling. Dat weet Skiba ook wel. En ook hier geldt weer; misschien zijn de foto's wat "opgeleukt", maar zien we dat niet veel vaker in biologie- of natuurkundeboeken? Het is op zich geen bewijs dat er een massaal complot is.

Timelapse
Vervolgens laat Skiba wat filmpjes zien van een draaiende aarde. Bij het ene filmpje lijkt het alsof de wolken amper bewegen (als je echter goed kijkt, bewegen ze wel degelijk - alleen veel langzamer). Op een ander filmpje bewegen ze juist heel snel. Neem in overweging dat wolken in het echt ook niet zo snel bewegen. Als er zich een orkaan vormt, duur het best een tijdje voor die bij de kust is. Daar kunnen soms wel dagen overheen gaan. En dan hebben we het nog maar over een relatief kleine afstand. De Golf van Mexico is een hotbed voor orkanen, maar soms komen die pas dagen later aan in het binnenland van de Verenigde Staten. Bedenk dan dat die Golf maar een heel klein stipje is op de aardbol. Kunt u die wolken zo snel zien draaien in zo'n korte tijd? Ik niet. Het andere, waarbij de wolken juist wél heel snel draaien, kan een zogenaamde timelapse zijn. Hierbij wordt de tijd versneld afgespeeld. Dit zien we ook vaak in natuurfilms, bij bijvoorbeeld het groeiproces van bloemen. Betekent dit dan dat bloemen fake zijn? Natuurlijk niet.

Photoshop
Ook ik heb zelf de proef op de soms genomen, en wat foto's door Photoshop gehaald en wat gespeeld met het contrast. Ik was vooral benieuwd of er satellietfoto's van Antarctica zouden zijn. Dat bleek het geval, en dus downloadde ik deze foto om die eens goed te kunnen analyseren. Toen ik het contrast verhoogde, viel me op dat die inderdaad flink bewerkt was, maar na een tijdje begon het bij me te dagen. Het is lastig om een foto te maken waarop het hele continent zichtbaar was. Doordat het zo zuidelijk ligt, is er altijd een deel wat in de schaduw ligt, zelfs in de zomer. Daarom is het een samengestelde foto. NASA is daar ook heel open en eerlijk over, zoals het bijschrift ook al keurig aangeeft: het is een zgn. "composite image", ofwel samengestelde afbeelding. Je kunt ook precies zien waar de as van de aarde is als je het contrast verhoogt. Het liefst had ik hier zélf een afbeelding neergezet zodat u het kon zien, maar vanwege auteursrechten kan ik dat helaas niet doen. U kunt de afbeelding natuurlijk wel zélf downloaden en dit voor uzelf verifiëren.

Vreemd
Natuurlijk moet ik eerlijkheidshalve toegeven dat er inderdaad wel een aantal vreemde shots tussen zitten. Een weerspiegeling in de helm van een astronaut waarin een diepzeeduiker te zien is? Dat ruikt inderdaad naar foul play. De vraag is hierbij echter ook weer: wat is de context? Is dit niet een opname voor een film bijvoorbeeld? Er wordt geen enkele context gegeven, dus waarom zouden we Skiba geloven? Ook hij is niet helemaal eerlijk geweest met het kikvorsperspectief bijvoorbeeld. Een kort filmpje van een Zero-G vliegtuig naast een kort fragment zetten waar we astronauten aan het werk zien? Dat bewijst nog niets. In een Zero-G vliegtuig kan zonder zwaartekracht geoefend worden door astronauten doordat het vliegtuig een duikvlucht maakt en de snelheid naar beneden ongeveer gelijk staat aan de zwaartekracht, zodat gewichtsloosheid optreedt. Die duikvluchten zorgen voor ongeveer 30 seconden gewichtsloosheid, maar dat staat niet in vergelijk met wat u gewoon hier kunt zien. Dit filmpje duurt een half uur, en daarin vertellen een aantal astronauten in alle rust wat er gebeurt in een ruimtestation. Veel shots duren dan ook veel en veel langer dan 30 seconden. Skiba laat ook een filmpje zien van hoe astronauten opeens heftig naar rechts worden geschud. Ook dat is prima te verklaren door bijvoorbeeld een aankoppelende module. Door hoe Skiba's video gepresenteerd wordt, wordt een suggestie gewekt, maar dat heeft alles te maken met de selectie en het verhaal wat er zonder context bij wordt verteld.

Mayim
Vervolgens komt Skiba opeens iets op het spoor. Het woord shamayim (hemelen) is volgens hem een samengesteld woord. Het laatste deel zou mayim zijn, wat in het Hebreeuws wateren betekent. Hiermee geeft hij meteen blijk van zijn zeer beperkte kennis van het Hebreeuws. De concordantie geeft meestal al aan of er sprake is van een samengesteld woord, dus dat had al de eerste aanwijzing voor Skiba moeten zijn dat zijn argument geen hout snijdt. De tweevoudsvervoeging is bij mannelijke woorden altijd -ayim (tenzij het in een constructusverband staat), dus het is heel normaal dat zowel shameh (hemel) als may (water) dezelfde uitgang krijgen. Dat een woord dezelfde uitgang heeft, betekent niet dat ze er noodzakelijkerwijs iets mee te maken heeft. Dat een kaars op -aars eindigt, betekent niet automatisch dat de verbranding ervan plaatsvindt op basis van menselijk methaan. Dat soort conclusies zijn complete nonsens, op basis van linguïstische gelijkenissen. Dit is echter wel het niveau van wat Skiba hier doet. Zowel shamayim als mayim zijn tweevouden, en het heeft dan ook álles daarmee te maken, en niets met een verondersteld samengesteld woord.

Skyline
Kijk overigens eens goed naar de skyline van Chicago op 14 minuten. Ziet dit eruit als een skyline waar alle gebouwen er van onder tot boven op staan? Wees heel eerlijk. Niet echt, hè? Het lijkt erop alsof de onderkant mist. Vergelijk het bijvoorbeeld eens met deze afbeelding. De Willis Tower links is duidelijk herkenbaar, maar waar is de Chicago Board of Trade Building? Die zou er half rechtsvoor zichtbaar moeten zijn. En de bomen ervoor dan? Het is duidelijk dat de skyline gedeeltelijk is weggevallen. Een afstand van 59 mijl, volgens de gegevens van de door Skiba genoemde Nowicki, zou volgens deze tool 175 meter van de horizon moeten laten verdwijnen, uitgaande van de locatie die door Nowicki gegeven werd (Grand Mere State Park, dat op 179 meter hoogte ligt). Aangezien de Willis Tower 527 meter hoog is (442 zonder antenne meegerekend), blijft er dan nog 352 meter over. We hoeven dus helemaal geen ingewikkelde theorieën te bedenken over "looming" of andere soorten luchtspiegelingen. Ook al zou Nowicki die dag wérkelijk Chicago hebben gefotografeerd, dan nog is het perfect te verklaren volgens de natuurwetten en de kromming van de aarde.

Arbitrair
Het is opvallend dat Skiba en Dubay inconsequent zijn met de data. Een object zou volgens hen niet "over de horizon" kunnen gaan. Wanneer we echter vaststellen dat het object wél over de horizon lijkt te zijn, dan komt dat schijnbaar door een vergrootglaseffect. Wat zijn de precieze condities voor dit effect? Heeft Skiba de meteorologische gegevens van die dag dan ook vastgelegd? ​Komt dit effect vaak voor? Of is het juist relatief zeldzaam? En waarom heeft men het effect niet op kleine schaal in een gecontroleerde omgeving met de juiste luchtvochtigheid nagebootst in plaats van met een vergrootglas aan het werk te gaan? Ook is het vergelijkingsmateriaal soms ver te zoeken. Een heuveltje waar auto's overheen rijden wordt vergeleken met de "kromming van de aarde". Die data zijn echter helemaal niet vergelijkbaar. De aarde heeft een omtrek van 40.000 km. De kromming ervan is dus wel even iets anders dan een heuveltje. 

Hoogte
In een serie afbeeldingen en filmpjes proberen Skiba en Dubay te demonstreren dat de horizon te allen tijde op dezelfde hoogte blijft, ook al wisselt het perspectief van de observant. Hun vergelijkingsmateriaal hierbij is echter een heuveltje en wat digitale animaties. Dit is echter verre van representatief. Het is logisch dat de horizon gefixeerd blijft op hetzelfde punt, want bij een bal van 40.000 km omtrek zal een stijging van 5 km weinig uitmaken. Het is dan alsof je een luis bent die van een kikvorsperspectief van 1 naar 5 millimeter wisselt op een bolvormig object van 40 meter omtrek. Dat is het formaat van een kleine flat. Die horizon is heel ver weg, en zal alleen maar verder weg lijken door de stijging. Dit heeft tot gevolg dat er visueel amper verandering optreedt, en er zal véél hoger opgestegen moeten worden voordat men effect merkt. Vliegtuigen vliegen vooral horizontaal. Met een raket naar de ruimte zal dit verschil sneller worden opgemerkt. Overigens ben je ook met weerballonnen die tot 25 km gaan, nog steeds niet in staat om de kromming van de aarde te zien. Het is dan alsof een luis 2.5 cm springt op een bal van 40 meter omtrek. Denkt u dat hij de kromming van die bal kan zien? Natuurlijk niet.. Al die filmpjes van weerballonnen die zogenaamde een platte of juist ronde aarde zouden moeten bewijzen, zijn enkel afhankelijk van het al dan wel of niet gebruik maken van een fisheye-lens, die overigens standaard op een GoPro-camera zit (een veelgebruikte camera op amateur-weerballons).

Kikvorsperspectief
Hoewel Skiba me echt wel een slimme vent lijkt, snap ik niet hoe hij dit kan missen. Ook snap ik niet waarom hij na anderhalf uur video opeens met het argument komt dat iemand die 2 mijl loopt, 32 inch (ruim 80cm) "in de grond zou moeten zakken", op basis van het getoonde kikvorsperspectief. Niemand kijkt ooit zo, met zijn oog praktisch op de grond! En als men dat experiment inderdaad zo zou doen, zullen de resultaten inderdaad bevestigen dat iemands onderkant als het ware "in de grond verdwijnt". Skiba haalt hier een normaal perspectief en een kikvorsperspectief door elkaar, iets wat me ook al in andere shots opviel. Het begint er bijna een beetje op te lijken dat hij dit bewust doet. Als iemand echter rechtop staat, is het perspectief natuurlijk heel anders dan als hij plat op de grond ligt! Dan zie je veel meer. Kijk hieronder maar eens. Vanuit een staand perspectief wordt de data heel anders. Dat kunt u zelf uitrekenen met deze tool. Dan blijkt dat iemand die 3 mijl ver weg is, gewoon nog bijna 100 procent in beeld is.

Zonsopgang
Later in de video komt Skiba nog even terug op het fenomeen "zonsondergang" en "zonsopgang". Hij laat zien dat een object door het vergrootglaseffect wél verder weg kan gaan, maar toch even groot kan blijven. Hij doet dit met een soort folie dat objecten kan vergroten. Waarom niet in een ruimte met waterdamp erin? In de wetenschap moeten experimenten altijd herhaald kunnen worden, op dezelfde manier. Als ik wil aantonen dat een ei kan bakken op de motorkap, dan ga ik dat experiment toch niet op mijn platte dak herhalen? Ook in zijn argumentatie is hij weer arbitrair. Objecten kunnen volgens hem nooit "over de horizon" gaan en worden in zijn eigen woorden "altijd kleiner" naarmate ze verder weg gaan van de observant, maar voor de zon geldt dat blijkbaar (bijna) nooit. Hij laat welgeteld één filmpje zien waarbij de zon wél kleiner wordt als hij ondergaat, maar vertelt niets over de context. Waar kijken we naar? Wat is de herkomst van dit filmpje? Wat waren de weersomstandigheden die dag? Hij heeft zijn mond vol over nepafbeelingen en filmpjes van de NASA, maar één filmpje van een totale vreemde dat hij opduikelt op het internet moet zijn punt schijnbaar bewijzen? Ik heb dit verschijnsel nog nooit in het echt gezien. Echt nooit. Vindt u het heel erg dat ik op mijn beurt daarom ook twijfel aan deze video? En, wees gerust.. Die zogenaamde fake afbeeldingen van de NASA komen we nog op in het laatste deel van deze serie. Ik kan niet wachten ;-)

Wolkendek
In een volgend experiment wil Skiba aantonen dat wolken nooit van onderaf belicht kunnen worden door een zon die heel hoog boven de atmosfeer is. Hij laat een LED-lampje van bovenaf schijnen op een wit ondoorzichtig stukje plastic, en stelt vast dat dit stukje plastic inderdaad niet belicht wordt door de reflectie vanaf de aarde. Hij introduceert dit alles met de stropopredenering dat volgens de global earthers de wolken van onderaf belicht worden door de reflectie vanaf de aarde. Ik heb dit eerlijk gezegd nog nooit gehoord. Wolken zijn kleine druppels water, en zijn dus gedeeltelijk doorzichtig. Dat is echter niet wat Skiba nabootst. Hij bootst de wolken na met een ondoorzichtig stukje wit plastic. Dat is niet echt eerlijk, wel? Het wolkendek laat wel degelijk fel zonlicht door, wat het effect kan geven dat ze oranje oplichten vanaf de onderkant. het was een eerlijker experiment geweest als hij dit met dikke waterdamp en een felle UV-lamp had geprobeerd na te bootsen. We moeten in de wetenschap altijd zo nauwkeurig mogelijk de werkelijkheid proberen na te bootsen. Verder is het bijzonder te noemen dat hij het effect dat hijzélf creëert met zijn LED-lamp, als de oorzaak van een verlichte onderzijde van het wolkendek ziet. Het licht in de video komt op den duur door reflectie op een punt dat het zó laag is, dat het het plastic aan de onderzijde verlicht. Met een spierwitte tafel kun je dat wel verwachten ja. Was het ook zo gebeurd als hij er een grasmat onder had gelegd? Dán was het representatiever geweest, nietwaar?

Denali
Skiba meent dat ook de drie bergtoppen in de Denali Range in Alaska, wijzen op een platte aarde. De bergen verhouden zich precies tot hetzelfde percentage van elkaar, terwijl de middelste berg 11 kilometer naar voren ligt. Klik op deze afbeelding om alledrie de bergen tegelijk te zien in één foto. Skiba stelt dat dit enkel te verklaren is bij een platte aarde, want als we de kromming mee zouden rekenen, zou de middelste berg (Mt. Hunter) op slechts 53,5% van de rechterberg (Mt. Denali) komen. Nu is hij 70%. Skiba maakt echter een rekenfout. Hij is bij het uitrekenen uitgegaan van een afstand van 100 mijl (160 km) tot alledrie de toppen, terwijl Mount Hunter 11 km naar voren ligt ten opzichte van de foto. Dat kun je hier zien en narekenen, voor de liefhebbers. Die 11 km zou zorgen voor een correctie op de achterste twee bergen, maar lang niet zo groot als Skiba voorstelt. Mount Denali is 6190m, en wordt volgens onze vaste rekentool voor de kromming gecorrigeerd met 1649m naar 4541m. Mount Hunter is 4442m en wordt volgens onze tool met 1408m gecorrigeerd naar 3034m. Wanneer we 3034 delen door 4541 en maal 100 doen om het percentage te berekenen, komen we uit op grofweg 67%. Dat is nog steeds kleiner dan 70% en vraagt inderdaad om meer duiding, maar blijft ver bij de 53,5% vandaan die Skiba voorstelt. Ik zou op willen merken dat de "horizon" die Skiba tekent, geen goede referentie is. Het gaat hierbij om de boomgrens, en het is doordat de bergen het zicht blokkeren niet te zien of de foto waterpas is. De foto kan dus optisch waterpas lijken, maar in de praktijk een 3% afwijking hebben.

Vliegreis
Aan het einde van de video laat Skiba zijn eigen experiment zien dat hij deed in een vlucht van de VS naar Amsterdam. Hij stelt vast dat het vliegtuig na het opstijgen in een rechte lijn vloog, volgens zijn meetapparatuur. Hij had een waterpas mee en twee mobiele kompassen. Skiba zegt dat de waterpas ervoor is om te checken of de piloot niet om de 10 minuten naar beneden bijstuurt. Dit is volgens hem de gehele reis niet gebeurd, waaruit hij de conclusie trekt dat de aarde dus plat is. Als je echter goed kijkt, zie je dat de waterpas continu iets van het midden afwijkt; hij staat telkens nét rechts van het midden. Dit zou in kunnen houden dat het vliegtuig continu aan het corrigeren is. Dat is geheel in lijn met wat we al hadden ontdekt. Skiba gebruikt de kompassen om te checken of er afgeweken wordt van de veronderstelde rechte lijn. Hij komt tot de conclusie dat ze inderdaad in een rechte lijn zijn gevlogen, en dat dit niet gebeurd zou kunnen zijn bij een bolvormige aarde. Hij trapt hierbij echter in zijn eigen val; wie naar het oosten vliegt, hoeft enkel het noorden maar links van zich te houden. Dat waren zijn eigen woorden nota bene! Dat de aangegeven vliegroute afbuigt, kan te maken hebben met het corioliseffect. Vliegtuigen in het noordelijk halfrond hebben de neiging om inderdaad wat naar rechts af te buigen. Ondertussen zal het kompas gewoon het geografische noorden blijven meten. 

Conclusie
We hebben de langste video's inmiddels besproken, en hoewel Skiba af en toe zeker goede tegenargumenten geeft, is hij niet overtuigend genoeg. Er zitten regelmatig denk- en rekenfouten in zijn argumentatie, en ook zijn experimenten zijn vaak geen goede representaties van de werkelijkheid. Volgende week wil ik graag afsluiten met het laatste deel van deze serie, waarbij we stil zullen staan bij zijn tegenargumenten als het gaat om 1. het fenomeen van maansverduisteringen en 2. de veronderstelde fake filmpjes en afbeeldingen van de aarde en andere hemellichamen. Ik zie er erg naar uit om dit laatste met u te bespreken. Daarna ben ik er echter ook wel klaar mee denk ik. We hebben de beste argumenten nu van stal gehaald, en tot nu toe zijn we nog weinig overtuigends tegengekomen. Het voegt dus weinig meer toe om daar ellenlang over door te schrijven. Het was niet mijn intentie om iemand ook maar te overtuigen, maar meer om een soort database aan te leggen die gebruikt kan worden om dit soort discussies te pareren. Bovendien is het een exercitie voor u en voor mij om alle informatie die tot ons komt, te toetsen aan de realiteit. Mensen roepen soms maar wat cijfers, maar kloppen die getallen wel? Veel mensen vinden het te lastig om het rekenwerk zelf na te doen, en geloven mannen als Skiba dan maar op hun woord. Ook in hoe men met de Bijbel omgaat, zien we soms hetzelfde. Laten we ervoor waken dat we geestelijk lui worden. Toets alles! :) God bless!

Introductie
In een ander artikel hebben we al eens de 10 "beste" prooftexts van flat earth believers bestudeerd in hun originele context, en kwamen er toen achter dat er bij de believers een voorkeur is voor een extreem letterlijke lezing van de Bijbel. Een voorkeur die in zou moeten houden dat ze die letterlijkheid ook op andere delen van dezelfde context zouden moeten toepassen. De Bijbel is immers geen natuurkundeboek. Het is een serie van opgeschreven verhalen, liederen, poëzie, gebeurtenissen, voorspellingen en brieven. Ik hoop dat u begrijpt wat ik bedoel. Het is geen boek waarin u formules vindt om de natuurwetten uit te rekenen. Wat bedoeld wordt met een woord of frase, hangt af van de context van zo'n vers. Jezus is bijvoorbeeld geen écht Lam of een échte letterlijke Leeuw (Op. 5:5-6), en wij zullen geen létterlijke zuil worden in de tempel (Op. 3:12). Nee, dit is een profetische context, waarin met woordbeelden een idee wordt overgebracht. De Bijbel doet dit regelmatig, maar niet exclusief. Dit maakt de Bijbel niet minder waar; we moeten alleen uit zien te vogelen waar die symbolen precies naar verwijzen. Ook lezen we in de Bijbel over andere stijlfiguren, zoals antropomorfismen. Bomen die klappen, sterren die juichen. Dat soort dingen. Dingen die mensen doen, die worden toegeschreven aan dingen. Als je zulke teksten leest, moet je wel weten dat je poëzie aan het lezen bent, en geen natuurkundeboek. Dat maakt de tekst niet minder waar! Het is alleen een creatieve manier om te laten zien hoe de schepping in antropomorfische zin eer betoont aan haar Schepper. Houd dit goed in gedachten als we de volgende Bijbelteksten te lijf gaan.

Stilstaan
We slaan even een heel aantal teksten over, omdat die allen over hetzelfde gaan; over hoe de zon opgaat en weer ondergaat. Ik zou die teksten op dezelfde manier bespreken, en om niet repetitief over te komen ga ik er dus wat vlotter doorheen. Ook hier moet echter weer opgemerkt worden dat het hoofdzakelijk een kwestie van perspectief is. Het is Jozua die hier spreekt, en geen sterrenkundige is. Vanuit zijn perspectief lijkt de zon te bewegen, net als de maan. Zijn opdracht is dus eigenlijk best heel logisch. Ook de meest diehard round earther zal best weleens zeggen dat hij van de zonsondergang aan het genieten is. Hij doet op dat moment geen natuurkundige uitspraak, maar een esthetische. Vanuit zijn perspectief is de zon naar onder aan het bewegen, en dat is een prachtig schouwspel om te zien. 

Dronken
Deze tekst wordt graag aangehaald door flat earthers om zogenaamd aan te tonen dat de aarde stilstaat. Wanneer je de context echter in ogenschouw neemt, ziet u dat we midden in een lied van David zitten. Er is hier dus sprake van een poëtische context. Als we deze tekst ultra-letterlijk nemen; zullen we moeten concluderen dat de Bijbel zichzelf eigenlijk tégenspreekt! Jesaja 24:20 heeft het er immers over dat de aarde in de toekomst wél zal wankelen! Hij zal waggelen als een dronkaard, zo vertelt de profeet Jesaja. In 2 Samuël 22:8 spreekt David zichzélf zelfs tegen, als we een létterlijke interpretatie willen forceren; want daar staat dat de aarde daverde en beefde op dat moment. Ziet u dat zo'n manier van omgaan met de Bijbel geen recht doet aan Gods woord? Dit is het probleem met flat earth theologie; zij forceren een buitenbijbels idee óp de tekst (eisegese), in plaats van dat zij die natuurlijk vanuit de tekst laten vloeien (exegese). Wat David wil overbrengen in dit lied, is simpelweg hoe machtig en vaardig God is. Zijn werk zal niet wankelen; Hij heeft het stevig gemaakt. 

Tent
In deze tekst wordt gerefereerd aan de hemelen (shamayim) en het firmament (raqia) uit vers 1. Hun richtlijn gaat uit over heel de aarde. Daar is een "tent" opgezet voor de zon, volgens de Psalmist. "Zie je wel?" zal de christelijke flat earther zeggen."Dat bewijst dat de hemel een koepel is die als een tent over de aarde én de zon heen staat." Niet noodzakelijkerwijs op de manier zoals de flat earther in gedachten heeft. De vraag is immers: "Hoe groot is die tent?" Voor een global earth believer kan die tent weleens bijna oneindig veel groter zijn. De tekst bewijst dus niets. Bovendien; ook dit is weer een poëtische passage. Vertellen de hemelen bijvoorbeeld létterlijk Gods eer in vers 1? Hebben ze een mond dan? Natuurlijk niet. Hier wordt vooral een esthetische uitspraak gedaan. De hemelen worden vergeleken met een bruidegom die uit zijn slaapkamer komt. Het gaat hier over de pracht van Gods schepping. Ook vers 7 bewijst eigenlijk het tegendeel; er wordt gesproken over de opgang van de zon. Ik dacht dat de zon in een cirkel over de aarde heen bewoog in Skiba's model? Hoe kan die dan óp komen? Dat bewijst dan toch juist het punt van de global earthers? Hij zou dan toch kleiner en/of doffer moeten worden als 'ie verder weggaat en groter als 'ie dichterbij komt of juist feller? De logica van flat earthers is vaak ver te zoeken.

Slot
In een volgend artikel zullen we de draad weer oppakken met de top 10 van Skiba. Ik hoop dat u begint in te zien dat ondanks dat Skiba de boel mooi presenteert, het maar een flinterdun laagje van "bewijs" is, dat de test helaas niet kan doorstaan. Dan heb ik het over zowel Bijbels als werelds "bewijs". Ik blijf het herhalen, en dat is dan ook de belangrijkste reden dat ik dit artikel schrijf; de manier waarop u uw Bijbel leest zal bepalen hoe vatbaar u bent voor dwaalleringen. Leest u verzen los, uit hun context? Dan kan ik u op een briefje meegeven dat u voor de bijl zult gaan. Leest u het boek voor boek, hoofdstuk voor hoofdstuk, vers voor vers? Dan zult u minder snel voor de listige theologische dwalingen vallen, dat geloof ik zeker. Deze artikelserie is dan ook niet bedoeld om mensen belachelijk te maken. Nee, het is bedoeld om te laten zien hoe we wél moeten omgaan met de Bijbel en met hoe informatie tot ons komt. Onderwerp het aan een test! Onderzoek het! Dan zal de waarheid u écht vrijmaken :) God bless!

Gootstenen
Skiba neemt echt de tijd om dit argument te lijf te gaan. Hij geeft aan dat de vooronderstellingen van de debunker zó in de weg zitten, dat die geen alternatief voor het corioliseffect kan verzinnen. Skiba probeert daarom een alternatief te vinden voor een niet-bewegende aarde, waarbij dit effect tevens kan plaatsvinden. Het corioliseffect heeft schijnbaar invloed op hoe bijvoorbeeld wc's en gootstenen doorspoelen, kogels over langere afstand afgevuurd worden, en orkanen zich vormen. Skiba laat zien dat de hoek waaronder dezélfde gootsteen het water weg laat spoelen, hierbij in elk geval een hoofdrol speelt. Het veronderstelde corioliseffect is daarbij niet van invloed, zo lijkt het. Dat is natuurlijk wel wat kort door de bocht. Hoe zit het bijvoorbeeld met gootstenen waarvan de kranen precies in het midden staan? Zijn daar dergelijke tests mee gedaan in het noordelijk en zuidelijk halfrond? Zeker; en hoewel de resultaten aanvankelijk willekeurig leken te zijn, gaf een test waarbij alle andere variabelen uitgesloten werden, uitsluitsel. Zie ook de video hieronder.

Raketten
In een gesprek tussen Skiba en een marinier, wordt gesproken over hoe raketten via een radarsysteem over een lange afstand worden gelanceerd, en hun doelen altijd precies weten te raken. Eerst vertelt de marinier hoe zij gebruik maken van "een radar die gefixeerd blijft op het object dat zij traceren". "Zo blijven ze op koers", voegt hij daarna toe. Hierbij worden twee zaken geadresseerd: allereerst zou dit het corioliseffect nullificeren, aangezien de insinuatie is dat de raket het doel met enkele meters zou moeten missen. Dat is echter vrij gemakkelijk te debunken: er bestaan immers geleide raketten, die nog bij te sturen zijn nadat ze zijn gelanceerd. Dat kan onder andere met behulp van een radar. De marinier gaf het zelf al aan; het is "een radar die gefixeerd blijft op het object dat zij traceren." Hij beantwoordt dus eigenlijk onze vraag al. Ten tweede wordt de kromming van de aarde ter discussie gesteld. We zullen hier later uitgebreid bij stilstaan, maar laten we zijn eigen data gebruiken en kijken of het onmogelijk is.

Radars
De toren waar de radar op stond, heeft een hoogte van 120 voet, en het doel dat hij bekeek was 45 zeemijlen van hem vandaan. Via deze online tool kun je berekenen wat de kromming van de aarde voor invloed heeft, en hoeveel oppervlakte verborgen zou zijn onder de horizon. Voor deze data zou dat neerkomen op een verborgen deel van bijna 300 meter. Dat lijkt veel, en ook al beweert hij dat vijandelijke vliegtuigen vaak laag vliegen, is het niet onmogelijk. De wetgeving in Nederland is dat de minimale vlieghoogte boven de Waddenzee 450 meter is en 365 meter in het luchtverkeersdienstverleningsgebied. In andere gebieden is het absolute minimum 300 meter. Check hier maar eens. Het is dus niet zo dat een vliegtuig niet lager kán vliegen, maar dit heeft meer te maken met de juridische kaders die gelden boven land en boven zee. Het feit dat deze marinier deze laagvliegende vliegtuigen kon zien, is op zich dus goed te verklaren; ze vlogen laag, maar niet zó laag dat ze onzichtbaar waren voor de radar. En misschien heeft deze marinier ook wel heel veel vliegtuigen niet gezien, maar hij kan natuurlijk niets vertellen over iets wat hij niet ziet. Zo moeilijk is het dus allemaal niet..

Tanks
Een andere gast die te horen is in de video, bedient tanks en schiet doelen op maximaal 4 kilometer. Voor wat betreft het corioliseffect; bedenk nog even wat de afwijking was die we noemden in de alinea "kogels"; iets meer dan 7 centimeter op een afstand van bijna 1 kilometer. Wanneer we dit zouden extrapoleren naar 4 kilometer, komen we op 28 centimeter. Laten we omhoog afronden en het op 30 cm houden. Waar schiet je op met tanks? Meestal niet op kleine doelen zoals personen. Veelal gaat het hierbij om gebouwen of voertuigen. Hoewel 30 centimeter een flinke marge lijkt, is het verwaarloosbaar als je kijkt naar hoe groot de doelen zijn. Mik je op het midden van een deur, dan zal de granaat meer aan de kant van de deurpost inslaan. Mik je op het midden van een voorruit, dan zal de granaat meer aan de bestuurderskant inslaan of juist meer naar de kant van de passagier. Het effect is dus triviaal met zulke grote doelen. Om nu te zeggen dat het corioliseffect daarom niet bestaat, is dan ook grote kul. Ook de kromming van de aarde valt heel erg mee op slechts 4 kilometer. De bekendste Amerikaanse tank (De M1 Abrams) is 2.43 meter hoog, en dat geeft volgens onze tool een zicht van ruim 5.5 kilometer.

Gyroscopen
De militair praat ook over vliegtuigen (terwijl zijn expertise tanks is - even voor de goede orde) en vindt het vreemd dat vliegtuigen goed in staat zijn om doelen te raken of te landen terwijl de aarde beweegt. Hij haalt de gyroscoop aan die tegenwoordig alles automatisch corrigeert, maar verbaast zich over hoe dat bijvoorbeeld in de Tweede Wereldoorlog ging. Ik denk eerlijk gezegd dat deze man zich te weinig verdiept heeft in de geschiedenis van de gyroscoop. Hoewel de eerste gyroscoop al in 1817 gemaakt werd door Von Bohnenberger, werden de eerste maritieme gyrokompassen succesvol ingezet tussen 1905 en 1908. Gedurende de Tweede Wereldoorlog werden de gyroscopen ook ingezet bij luchtafweergeschutten en vliegtuigen. En bovendien geldt ook hier weer; de marge is relatief klein voor een vliegtuig dat wil landen. Voor elke kilometer is het corioliseffect iets meer dan 7 centimeter, als we onze eerdere bevindingen weer boven water halen. Met een wel héél ruime aanvliegroute van 10 kilometer hebben we het dus over 70 centimeter. Dat is makkelijk te corrigeren in de tussentijd, vooral als je bedenkt dat de piloten de landingsprocedure gewoon handmatig doen. Bovendien zijn de landingsbanen breed genoeg om die marge op te kunnen vangen.

Jetstream
Skiba meent dat het corioliseffect in feite non-existent is, omdat de aarde bewegingsloos is. Dat is echter een misvatting. Het corioliseffect bestaat wel degelijk en in tegenstelling tot wat Skiba beweert, wordt dit wel degelijk ingecalculeerd bij vliegreizen. Dat is een vrij technisch verhaal, maar voor wie er interesse in heeft, kan dat hier lezen. In een reis van Oregon naar Maine zou de zgn. jetstream (luchtstroom) die veroorzaakt wordt door het corioliseffect echter voor een flinke discrepantie zorgen naar Skiba's idee. Die luchtstroom kan volgens Wikipedia wel snelheden geven tot 180 km/u. ik kon geen directe vluchten vinden van Portland, Oregon naar Portland, Maine, maar wel een directe vlucht van Portland, Oregon naar Boston, wat iets zuidwestelijker ligt. De heenweg duurt daar ruim 5,5 uur en de terugweg bijna 6,5 uur. Er is grofweg een uur verschil. Hoe kan dat? Simpel. De jetstream gaat van het westen naar het oosten, wat in elk geval de langere reistijd verklaart. Skiba meent dat die reistijd exorbitant veel langer zou moeten zijn als het corioliseffect écht zou bestaan. Dat valt echter nog maar te bezien.

Hypothese
Een personenvliegtuig kan afremmen als zij te snel dreigt te vliegen; er zijn restricties voor hoe hard een vliegtuig mag vliegen. Wanneer de jetstream van Portland naar Boston op volle toeren zou draaien, zouden de piloten dus maatregelen moeten nemen. Een passagiersvliegtuig mag immers niet de snelheid van het geluid overschrijden; die knallen zijn oorverdovend. Een Airbus A380 kan 1041 km/u vliegen, maar aangezien de snelheid van het geluid rond de 1200 km/u ligt, zullen ze ver bij de laatste snelheid vandaan blijven als ze meewind hebben. Hetzelfde vliegtuig kan in tegenovergestelde richting dus nog maar 861 km/u behalen (1041-180km/u). Ik weet niet met welk vliegtuig ze daar meestal vliegen, maar we maken even een hypothetisch model, waarbij we alle variabelen verder gelijk houden, en denken ons in dat er een Embraer 175 met een snelheid van bijna 800 km/u van Portland, Oregon naar Boston vliegt in 5,5 uur. Met die snelheid kan dit vliegtuig een afstand afleggen van ruim 4300 km. Bij het opstijgen en landen verliest het natuurlijk wat tijd, dus laten we het afronden op 4000 km, wat ongeveer overeenkomt met de afstand die onze online tool aangeeft. Als we hetzelfde vliegtuig terug pakken, kan deze met tegenwind nog maar 620 km/u vliegen (800-180 km/u), waardoor het in 6.5 uur op iets meer dan 4000 km uitkomt. Met landen en opstijgen moet daar natuurlijk nog wat van de maximale afstand die het vliegtuig af kan leggen, af, maar u ziet wel dat we eng dicht in de buurt komen, en ver uit de buurt van de schattingen die Rob Skiba doet. Bedenk wel dat de jetstream niet overal in het noordelijk halfrond aanwezig is, maar dat een piloot die ook zou kunnen ontwijken als hij daar teveel last van heeft. Ook als het vliegtuig vanuit Oregon dus harder zou kunnen vliegen dan de toestelsnelheid door de meewind, is de relatief snelle terugreis dus nog steeds prima te verklaren.

Ether
De kijker wordt vervolgens getrakteerd op een serie besprekingen van wetenschappelijke experimenten waaruit zou moeten blijken dat de aarde stilstaat en dat sommige tot dan toe onverklaarbare verschijnselen te danken waren aan het bestaan van een zogenaamde ether. Hoewel we dit woord spreekwoordelijk gebruiken bij bijvoorbeeld zenders van radiostations, is het bestaan ervan nooit overtuigend aangetoond. Skiba neemt de kijker mee in een vrij premature serie wetenschappelijke experimenten, die in de decennia erna veel uitgebreider bestudeerd zouden worden. Hoewel er belangrijke inzichten uit gehaald werden, waren deze experimenten simpelweg niet compleet. Er was nog geen rekening gehouden met bepaalde datapunten, en toekomstige experimenten of inzichten zouden later een verklaring geven voor de soms vreemde bevindingen. Zo leek het er in het experiment van Michelson-Morley uit 1887 (!) op dat de aarde nog stilstond, maar bedenk ook dat in die periode de Middeleeuwse temperamentenleer nog steeds in zwang was. De wetenschap stond toen nog in de kinderschoenen, als je het vergelijkt met wat we inmiddels allemaal weten. Inmiddels is er een veel betere verklaring gevonden voor de bevindingen van Sagnac, Michelson en Morley. Met de komst van Einsteins relativiteitstheorie was de noodzaak voor het bestaan van een ether verleden tijd, en dat is nog steeds zo. Alles is gewoon wetenschappelijk te verklaren.

Orkanen
Ten slotte komt Skiba met een verklaring voor het corioliseffect bij orkanen. Dat ze in het noordelijk halfrond de éne kant opdraaien en in het zuidelijk halfrond juist de andere kant, komt naar zijn idee door het bestaan van de nooit bewezen ether. Zijn ideeën zijn uiterst speculatief, wat hij zelf overigens ook ruiterlijk toegeeft, en daarom kan dat nooit veel gewicht in de schaal leggen. Hij vindt het raar dat de orkanen vrijwel altijd afbuigen van de evenaar en deze nooit kruisen, en insinueert dat dit naar zijn idee voor het bestaan van de ether pleit. Een logischere oplossing van dit fenomeen ligt gewoon in het nadenken over hoe fysica gewoonlijk werkt. Laat water over een draaiende bal lopen, en u zult zien dat het ene deel er links afdraait en het andere deel rechts. Het gaat volledig tegen de natuurwetten in om te denken dat het water van de ene kant naar de andere kant toe zou stromen. Het moet dan feitelijk een barrière over, terwijl het de regel is dat het de weg van de minste weerstand zoekt, onder normale omstandigheden. Dit is dan ook wat we in grote lijnen zien bij de atmosferische circulatie in de meteorologie. 

Analyse
Hoewel Skiba overtuigend overkomt door zijn retorische kwaliteiten, is helaas ook hier het niveau weer niet toereikend als we de proef op de som van zijn aangeboden data nemen. Ik snap ergens wel dat veel mensen en ook veel christenen hiervoor vallen. Het heeft er ergens de schijn van wetenschappelijk te zijn, maar als je de hypothesen na zou willen bootsen met de aangevoerde data, blijkt bijna elke keer dat er denkfouten worden gemaakt of data wordt achtergehouden. Dat is niet bewust; men heeft waarschijnlijk de beste bedoelingen, dat geloof ik zeker. Flat earthers zijn er echter zó van overtuigd, dat ze er vaak niet meer voor open lijken te staan dat de waarheid toch weleens anders kan zijn dan zij denken. Daar moeten we echter aan beide zijden van willekeurig welke discussie dan ook voor waken; en daarom moeten we altijd alle data nagaan om te verifiëren of het waar is wat iemand zegt. Paulus complimenteert dit in Handelingen 17:10-11, als het over de Bijbel gaat. Als er goede argumenten zijn, ben ik dan ook prima over te halen. U ook? Tot nu toe heb ik echter nog geen goede argumenten gehoord. De dingen die me toegestuurd worden, zijn over het algemeen geen specifieke dingen, maar vage verwijzingen naar "ruim 200 Bijbelteksten" die "zo even snel niet gevonden kunnen worden" of "kijk maar even een paar uur lang filmpjes van Dubay en Skiba." Bent u zélf dan niet in staat om ook maar íets uit te leggen van wat u gelooft? Al is het maar één ding. In de volgende delen zullen we stilstaan bij de overige "argumenten" van Skiba. Daarna ben ik er wel klaar mee denk ik. Als dit het beste paard van stal is, dan vallen de argumenten me nog steeds erg tegen. Ik zal tussendoor af en toe wat andere artikelen posten, want ik denk dat velen van u er inmiddels ook wel klaar mee zijn. Het is echter een hardnekkig onderwerp wat ik steeds vaker om me heen hoor van christenen, en we zullen de koe helaas bij de horens moeten vatten en weer moeten leren hoe we goed onderzoek doen en goed Bijbel leren lezen. Soms moeten daarbij helaas vooronderstellingen en ego's aan de kant worden gezet. Bovendien is het onderwerp ook helemaal niet zo belangrijk als men het voor doet komen. God bless! :)

Context
De reden dat dit soort nieuwe doctrines de kerk binnensluipen, is mijns inziens vooral te wijten aan een aantal ontwikkelingen. Ten eerste zien we dat in bepaalde kerken weinig eisen meer worden gesteld aan de theologische kwaliteiten van een voorganger. Nu ben ik van mening dat een theologische opleiding niet per sé betekent dat iemand de waarheid spreekt met betrekking tot de Bijbel en/of een goede relatie heeft met Jezus, maar de keerzijde van die medaille is dat met dat gebrek aan die goede basis ook de kwaliteit voor een goede hermeneutiek langzaam maar zeker verdwijnt. De Bijbel verdient, meer nog dan elk ander boek, een aanpak die rekening houdt met de context van elk vers. Het aantal voorgangers dat zonder een theologische basis op het kerktoneel verschijnt, neemt elk jaar explosief toe. Een MBO-student met een mooi kapsel en een gitaar mag soms al een "Bijbelstudie" doen op het podium, en dat zorgt regelmatig voor theologische verwarring die in extreme gevallen kan leiden tot uitwassen zoals we die zien in bijvoorbeeld Physics of Hell, een e-book dat ik onlangs afrondde. Nogmaals, ik wil een theologische opleiding niet overwaarderen, maar tegelijk ook zeker niet onderwaarderen. De kerk neigt ernaar zich in twee extremen te uiten: enerzijds een uitermate stoffige en academische setting, waar het woord van God doods en ledig wordt gepredikt en derhalve aan al haar kracht heeft ingeboet, of anderzijds juist een vlammend charismatische setting, waar meer ruimte is voor liefde en vrijheid dan voor orthodoxie en orthopraxie. Binnen beide kanten zien we ook dat er soms heel dogmatisch waarde wordt toegekend aan secundaire geloofszaken, die met uit de context getrokken Bijbelteksten wordt onderbouwd. Aan de andere kant zien we ook dat in beide kringen soms juist heel liberaal wordt omgegaan met essentiële Bijbelteksten. Er gebeurt steeds minder tússen deze extremen.

Nieuwe media
Ten tweede zien we dat door nieuwe media en de wijde verspreiding van het internet iedereen nu een YouTube-kanaal of een blog kan beginnen, of iemand nu een opleiding heeft gehad of niet. Hiermee wil ik niet zeggen dat een opleiding nu per sé de belangrijkste voorwaarde is om dit te mogen doen, want de gaven van de Geest zijn zeker zo belangrijk, zo niet belangrijker. Toch valt me op dat veel bloggers en vloggers niet bedreven zijn in het goed contextueel overbrengen van de Bijbelse waarheden, en daarom zien we dat gekke doctrines zoals The Mandela Effect, extreme Hebrew Roots of Flat Earth gemakkelijk als een epidemie opvlammen in dit tijdperk van misinformatie en wantrouwen in alles wat als gemeengoed wordt beschouwd. Ik snap dat velen hun vertrouwen in de overheden en media in de afgelopen 2 jaar zijn kwijtgeraakt, en daarom sneller geneigd zijn om andere zienswijzen te overwegen die niet in de mainstream-kringen worden gedeeld. Toch loeren daar weer precies dezelfde gevaren; ook daar kan de "data" gemanipuleerd worden. Soms worden bewust theorieën verspreid om twijfel te zaaien of bepaalde groeperingen te stigmatiseren en ridiculiseren. Zo wordt de wig tussen de maatschappij en die individuen alleen maar groter. En dan heb ik het nog niet eens over de machten die áchter die machten aan het werk zijn (Ef. 6:10-18). We leven in een informatie-oorlog, die begint in ons brein en eindigt in ons hart. Met dit artikel wil ik mezelf overigens ook niet boven de rest verheffen, ook ik ben een mens en maak regelmatig fouten. Daarom wil ik proberen om ook niet dogmatisch te zijn over minder belangrijke dingen zoals een holle aarde. Belangrijk is dat u als een goede Bereaan álles en iederreen nauwkeurig blijft onderzoeken. Of u iemand nu aardig vindt of niet. Als u het niet met me eens bent, mag dat. Maar laten we altijd proberen om dit in goed fatsoen te bespreken zonder meteen met termen als "dwaalleraar" of "handlanger van Satan" te gaan smijten.

Dogma
Terug naar het onderwerp. In de jaren dat ik dit onderwerp vanaf de zijlijn heb gevolgd, valt me op dat er een bovengemiddelde waarde wordt toegekend aan het dogma van de platte aarde. Het is in veel gevallen verworden tot een heilig sacrament dat soms belangrijker lijkt dan het evangelie zélf, of die plek in neigt te nemen. Het evangelie van de platte aarde, zogezegd, blijkens websites als OpZoekNaarWaarheid. Laat me dit zeggen: wat mij betreft ís de aarde plat. Het maakt me echt niets uit. That's not the hill I will die on. Het belangrijkste is dat we het evangelie geloven, in Jezus vertrouwen voor de verzoening van onze persoonlijke zonden (1 Kor. 15:1-6). Of de aarde dan plat of rond is, maakt voor mij dan geen verschil. We komen er vanzelf achter. Waar het me wél om gaat, is dat we leren om goed om te gaan met hoe we de Bijbel te lijf gaan. De juiste hermeneutische principes toe leren passen. En daarom is dit artikel en in het bijzonder het artikel dat ik hier eerder over schreef meer een case-study, een casus van waaruit we kunnen zien hoe het misgaat in ons denken; als we bijvoorbeeld een vers zó uit de context rukken en geen rekening houden met wat er verder wordt gezegd, kunnen dit soort dogma's postvatten. Dit is dus absoluut geen persoonlijke vete. Enfin, na deze lange introductie over alle psychologische achtergronden die spelen bij dit onderwerp, kunnen we nu goed beslagen ten ijs gaan en eens kijken naar het wetenschappelijke aspect achter dit alles. Nogmaals; ik heb in dit artikel dus al besproken wat de Bijbel over het onderwerp zegt, dat gaan we in dit artikel dus niet uitgebreid doen.

Afstand
Na de Bijbel is de belangrijkste sleutel tot het vinden van de waarheid, onze eigen waarneming. Dat wordt ook wel empirisch onderzoek genoemd; onderzoek dat waarneembaar is en niet zuiver theoretisch. De wereld van fysica is bijvoorbeeld veel theoretischer geworden, en heeft een geheel eigen richting binnen de wetenschap gevalideerd: de zogenaamde theoretische wetenschap, waar theorieën al de status van wetenschap krijgen toebedeeld, terwijl er soms amper iets van bewezen is.  Denk aan de snaartheorie of de kwantummechanica. Soms zijn delen ervan bewezen, maar veel daarvan is indirect en dus niet direct waar te nemen. Dit onderwerp is gelukkig niet zo moeilijk, hoewel er met ingewikkelde quasiwetenschappelijke modellen soms wel heel interessant wordt gedaan. Als het gaat om het topic van flat earth, zijn er echter amper serieuze wetenschappers die het serieus nemen. Dat zou u als christen al iets moeten zeggen, aangezien er genoeg christenwetenschappers zijn die geloven in een geschapen jonge aarde (circa 6000 jaar). Maar geloof hen niet omdat ik of zijzelf het zeggen, doe vooral uw eigen onderzoek. Begin bij uw eigen waarneming. Neem bijvoorbeeld bovenstaande kaart, die in de basis door de meeste flat earthers gebruikt wordt als uitgangspunt. Sydney (Australië) en Santiago (Chili) liggen hemelsbreed op normale kaarten op iets meer dan 11.000 km afstand van elkaar. Een directe vlucht tussen deze twee steden duurt iets meer dan 13 uur. Een directe vlucht tussen Tokyo (Japan) en New York (VS) duurt bijna 13 uur en is hemelsbreed bijna 11.000 km vliegen, volgens de normale kaart. Een vergelijkbare afstand en een vergelijkbare vliegtijd, met een kleine marge natuurlijk. Wanneer we echter op de kaart van de "platte aarde" kijken, zien we dat de afstand tussen Santiago en Sydney wel 3x zo groot is als de afstand tussen Tokyo en New York. Willen de flat earthers beweren dat alle passagiers van deze vluchten ook bij het grote wereldwijde complot in zitten? Denk er eens logisch over na; hoe kunt u dit verklaren?

Maan
Zoals u ziet, hoeven we niet per sé raketgeleerden te zijn om simpele waarnemingen te doen. We hebben gewoon een prima werkend model waarmee letterlijk álles in onze atmosfeer te verklaren is, dus wat is het belang ervan om een model aan te nemen waar van alles aan rammelt? Flat earthers zullen álles moeten verklaren, iets wat global earthers niet hoeven te doen. Er zijn voldoende video's en satellietfoto's gemaakt van onze aarde. "Ja, maar die zijn allemaal fake." En waarom zou men dat dan precies doen? Welk belang heeft de elite erbij om dit voor ons te verstoppen? Wat een werk voor zo'n klein resultaat. En waarom zouden we dit als christen wíllen geloven? Wat voor voordeel of nadeel brengt het ons? Is het niet gewoon afleiding van de wérkelijke boodschap? U weet wel, het evangelie van Jezus Christus, die 2000 jaar geleden stierf voor uw en mijn zonden, en weer opstond uit de dood. In dat opzicht is het een effectieve tool van de machten in de lucht om christenen tegen elkaar op te zetten en tweedracht te zaaien over iets wat totaal onbelangrijk is. Heeft u er bijvoorbeeld weleens aan gedacht dat een flat earther zal moeten verklaren hoe maansverduisteringen kunnen plaatsvinden? In de normale wetenschap is dat heel simpel te verklaren; de aarde staat in de weg als het zonlicht naar de maan toe wil gaan, en door de breking van het licht door de atmosfeer geeft dit een roodachtig schijnsel op de maan. Ze zijn voorspelbaar omdat ze uit te rekenen zijn door de banen die de hemellichamen afleggen. Ook een zonsverduistering is lastig te verklaren voor een flat earther, hoewel niet onmogelijk. 

Claims
Laten we echter eens kijken naar de claims die flat earthers maken. Zijn die claims correct? Maarten de Boer van OpZoekNaarWaarheid geeft naar eigen zeggen een aantal "drogredenen" (bedoelt hij daar zijn eigen argumentatie dan mee?) op de website. NASA betekent volgens hem "misleiding" in het Hebreeuws. Dat is niet helemaal correct. In het Hebreeuws zijn er twee medeklinkers die gebruikt kunnen worden voor de s-klank; de samech en de shin. De eerste heeft de typische s-klank, en de tweede meer een sj-klank (zoals in chocola of chique). De shin kán ook als sin worden uitgesproken, waarbij het meer een s-klank krijgt, maar dan zou deze een stip aan de linkerkant moeten hebben. Die stip zit bij het Hebreeuwse woord echter rechts, waardoor het onmiskenbaar als Nasha uitgesproken zou moeten worden. Check hier maar eens. De concordantie geeft ook al aan dat het als zodanig uitgesproken moet worden. Er bestaat echter wél een Hebreeuws woord Nasa, maar dat betekent bijzonder genoeg "opnemen". De eerste claim van De Boer is dus helaas niet helemaal juist.

Fake
Een belangrijk onderdeel van de complottheoretici, is dat de NASA álle beelden controleert en dus kan bewerken of vervalsen. De fisheye-lens wordt genoemd om een bolling te veinzen, hoewel dat dan natuurlijk voor álle objecten zou moeten gelden en niet enkel de objecten op de achtergrond (die overigens ook niet van vorm veranderen, wat bij een échte fisheyelens wél gebeurt). Vergelijk bijvoorbeeld de beelden van het filmpje hierboven na circa 15 minuten en deze beelden van een échte fisheye-lens. Merk op dat de bolling aan de zijkanten altijd erger zou moeten zijn, en in één bepaalde richting (concentrisch). Als de camera beweegt, zou de kromming van de aarde dus ook heftig moeten fluctueren, zelfs bij de subtielere fisheye-effecten. Soms zou die fluctuatie zelfs in negatieve zin te zien moeten zijn, als de camera teveel naar onderen gericht is (zodat de aarde juist een omgekeerde kromming krijgt, alsof zij "hollig" is). Van die effecten is in het bovenstaande filmpje absoluut geen sprake. Zelfs als de camera beweegt, blijft de kromming van de aarde stabiel. Dit is helaas vaak het niveau van de redenatie. Veel hearsay, weinig diepgaand onderzoek wat goed onderbouwd is met feitelijkheden. Neem bijvoorbeeld het materiaal van WegWaarheidLeven, een ander christelijk platform dat een bovenmatige interesse heeft in de platte aarde.

Panim
Opvallend is al meteen de enorme focus op alle zessen die WWL overal meent te zien. Wat dit precies zou moeten bewijzen, weet ik niet. Dat het geloof in een ronde aarde onderdeel is van het beest-systeem uit Openbaring 13? Dat iedereen die dat gelooft, verloren gaat? Dat lijkt me nogal een simplistische theologie. Wellicht verklaart dat de militante manier waarop men het evangelie van de platte aarde soms probeert te verkondigen, maar dat even terzijde. Laten we bij de feiten blijven. De maker van de filmpjes geeft aan om haar te toetsen. Die uitdaging ga ik graag aan. Volgens haar bestaan er geen satellieten, en is er geen "ruimte". Dit misverstand is ontstaan door een selectief begrip van wat het 'oppervlak van het water' uit Genesis 1:2 en het firmament uit Genesis 1:6 is. Op zich is het niet zo moeilijk te begrijpen. Het Hebreeuwse woord panim dat hier gebruikt wordt, kan op vele manieren vertaald worden. Als we dat niet zouden doen, en het woord áltijd hetzelfde vertalen, komen we immers op gekke teksten uit. Zo wordt dit woord heel vaak gebruikt voor Gods aangezicht (Gen. 3:8, 6:11, etc.). Het water heeft echter ook een panim (Gen. 1:2), evenals de aarde (Gen. 1:29). Bij een statisch gebruik van dit begrip zouden we álles wat we met het één doen, ook op het ánder moeten toepassen. Heeft God een létterlijk aangezicht? Dan heeft het water en de aarde dat ook. Heeft het water en de aarde een vlak oppervlak? Dan moeten we dat ook op het "aangezicht van God" toepassen. Een dynamisch gebruik van zulke begrippen houdt echter rekening met de context. In Genesis 16:16 gaat panim over het aangezicht van Saraï. Is haar aangezicht 100% plat? Natuurlijk niet. Er zitten glooiingen in. Ze heeft een neus, ogen die dieper liggen, en ook zijn er afrondingen aan de zijkant van haar gezicht, waar het langzaam overloopt naar haar slaap. Het gaat dus vooral om de zichtbare oppervlakte. Het is geen uitspraak over de precieze vorm, maar meer een algemene beschrijving van waar men tegenaan kijkt. Ook het oppervlak van de aarde heeft gewoon bergen en dalen, dat kunnen we gewoon zien. Hij is dus sowieso niet helemaal vlak. Dit soort gefilosofeer van WWL is onnatuurlijk en onnodig. Ook een biljartbal heeft een oppervlak. Het is niet zo moeilijk om te begrijpen. De vraag is echter vooral: wíllen we het eigenlijk wel begrijpen?

Rakia
De dame die de voice-over van WWL doet, geeft voorts aan dat het firmament uit Genesis 1:6 volgens Job 37:18 zo hard moet zijn als een spiegel. Het probleem is allereerst dat het firmament uit Genesis rakia wordt genoemd, en de hemel waar Job het over heeft, shachaq. Er zitten flinke nuanceverschillen tussen deze twee woorden. Rakia komt van de Hebreeuwse wortel raka, wat een uitspanning impliceert. Dat stemt overeen met wat Jesaja 45:2 vertelt over de hemelen; dat zij zijn uitgespannen. Shachaq heeft echter meer een connotatie met stof en wolken. Maar belangrijker is eigenlijk nog wat we al in het eerdere artikel over de platte aarde zagen: context. Wat de dame van WWL hier doet, is hyperliteralisatie. Alles wordt super-letterlijk genomen. Dit gedeelte van Job is echter op een poëtische manier geschreven, en zit vol met stijlfiguren. Als we álles ultra-letterlijk zouden nemen uit deze hoofdstukken, dan zouden we 1. ook moeten toegeven dat sterren létterlijk kunnen zingen (Job 38:7) of 2. dat de zee letterlijk deuren heeft (Job 38:8) en zelfs een grendel (vers 10). Wat Elihu hier aan Job beschrijft, geeft meer aan dat de hemel er solide uitziet; het is een esthetische uitspraak, geen natuurkundige. Kijk op een herfstachtige dag eens naar buiten en aanschouw de soms massief ogende wolken. Het lijkt dan wel een dik pak van donkere dekens dat elk moment in regen of hagel kan losbarsten.

Zwaartekracht
In de filmpjes van WWL verbaast de dame (Berlinda, als ik de website moet geloven) zich erover dat het water op een bal blijft liggen en er niet afglijdt, dat we met een duizelingwekkende snelheid door het heelal bewegen en niet bezwijken aan de G-krachten, en nog veel meer. Haar vooronderstellingen sluiten de werking van de wetten van de fysica op de voorhand al uit, dus ik zal u en haar daar niet mee vermoeien, maar aan de hand van de Bijbel laten zien dat ook daar die wetten gelden. Als we haar logica immers consequent volgen; waarom vallen de zon, maan en sterren dan ook niet naar beneden? De maan is massief; we kunnen die gewoon door een telescoop bekijken. Ook kunnen we met een goeie telescoop gewoon satellieten zien. Hoe blijven die dan zweven? Dit is heel simpel te verklaren als we de wetten van de normale fysica overwegen. Objecten trekken elkaar aan. Hoe groter het object, hoe meer aantrekkingskracht er is. Wij als kleine mensjes oefenen dus weinig aantrekkingskracht uit op de aarde, maar de aarde wel op ons. Daarom blijven we "plakken". Die aantrekkingskracht houdt op den duur echter op, naarmate we verder van de aarde weggaan. Wanneer we echter in de buurt komen van een ander groot hemellichaam, oefent deze zíjn aantrekkingskracht op ons uit. Ook oefenen al die grote objecten weer aantrekkingskracht op elkaar uit. Dit is een grote kosmische dans waarbij álles om elkaar heen draait en relatieve aantrekkingskracht op elkaar uitoefent. Op aarde zijn die G-krachten vrij groot, maar op de maan is de zwaartekracht 7x lager. In de ruimte is de zwaartekracht vrijwel verdwenen, omdat we ver genoeg weg zijn van de hemellichamen. Ondanks dat de absolute zwaartekracht weg is, is de relatieve zwaartekracht nog steeds aanwezig. Vergelijk het met een reisje in het vliegtuig. Als wijzelf zo zouden vliegen, zouden we bezwijken. Omdat we echter beschermd zijn door de carrosserie van het vliegtuig, merken we er vrij weinig van. Het is niet het beste vergelijk, maar zie de atmosfeer van de aarde als de carrosserie. We kunnen binnen het vliegtuig, dat ongeveer 1000 km/u vliegt, gewoon onze Fristi opdrinken zonder te knoeien, en moonwalken door de gang. Zo kunnen we dat ook op aarde, ook al gaan we met duizelingwekkende snelheid door het heelal. Dit is het verschil tussen absolute en relatieve aantrekkingskracht. Ook zijn de G-krachten ten opzichte van de aarde groot als we snelle bochten maken in een auto, maar de G-krachten ten opzichte van andere hemellichamen zijn juist weer heel laag, als we relatief kijken. We zijn ver genoeg van de zon af , zodat we daar amper iets van te merken. Niet voor niets doen we er iets meer dan 365 dagen over om om die gloeiende bol heen te draaien.

Cirkel
​Hoewel we in dit artikel meer wilden focussen op de psychologische en wetenschappelijke achtergronden, ontkomen we er toch weer niet aan om de Bijbel in te duiken. WWL haalt daar haar op een ultra-letterlijke manier geïnterpreteerde "waarheden" vandaan, en forceert die dan op de werkelijkheid. Zo meent Berlinda dat Jesaja 22:18 over een bal praat, en Jesaja 40:22 over een cirkel. Het Hebreeuwse chug zou cirkel betekenen, en dur een bal. Toegegeven, de King James vertaalt dit zo en op zich heb ik daar geen problemen mee. De Herziene Statenvertaling vertaalt het echter als een omtrek, en dat kan er vanuit het perspectief van God (Die daarboven zetelt volgens Jesaja) inderdaad uitzien als een cirkel, ook al is het een bal. Wanneer we echter een hyperliteralisatie van deze cirkel consequent zouden toepassen op álle keren dat dit gebruikt wordt, móeten we ook aannemen dat de hemel een platte schijf is (en dus geen koepel, zoals de meeste flat earthers voorstellen), aangezien hetzelfde woord chug ook wordt gebruikt in Job 22:14. Hier hebben de flat earthers dus een groot probleem. Is de hemel dan een cirkel? Of een koepel? Als zij het één toegeven, zullen ze ook moeten toegeven dat het ander mogelijk is. Is de hemel een bolvormige koepel? Waarom kan de aarde dan niet bolvormig zijn? Is de hemel plat als een pizza? Hoe is die dan verbonden aan de aarde? Ziet u dat dit soort ultra-letterlijke interpretaties van de Bijbel niet werken? We móeten altijd álles in de juiste context lezen.

Slot
Ik zou dit artikel nog vele, vele alinea's langer kunnen maken door alle foutieve claims te debunken, maar ik heb zo'n idee dat dit niet gaat werken. Mijn ervaring is dat flat earthers zich over het algemeen niet wíllen laten overtuigen. Misschien zit ik ernaast, maar ik heb al jarenlange discussies gehad met vele flat earthers en het is me eerlijk gezegd nog nooit gelukt. Ik hoop dat er na het lezen van dit artikel uitzonderingen zijn, maar ik ga er niet vanuit. Om eerlijk te zijn had ik al deze energie liever in een ander artikel gestoken (daarom schrijf ik hier eigenlijk zelden over - het is vaak verloren energie), maar aangezien hun aantal exponentieel toeneemt (en in de toekomst waarschijnlijk alleen nog maar meer zal toenemen) voelde ik tóch de behoefte om er nu een wat langer artikel over te schrijven. Ik sluit niet uit dat ik er in de toekomst nog eens over zal schrijven, maar voorlopig wil ik mijn energie liever weer steken in zinnigere Bijbelse onderwerpen. Het is niets persoonlijks, want ik geloof niet dat onze redding ervan afhangt of we nu in een ronde of platte aarde geloven. Zo belangrijk is het onderwerp niet. Voor mijn part is 'ie plat, en als u goede argumenten heeft wil ik die best horen. Het belangrijkste doel van dit artikel is echter dat u leert om op een goede manier met Gods woord om te gaan. Lezen in de juiste context. Dát behoudt u voor álle misleidingen. Van extreme charismatische uitwassen (Physics of Hell) tot new agey interpretaties van de Bijbel zoals we bijvoorbeeld op Xandernieuws vaak zien de laatste maanden. Het is mijn gebed dat u beter zult worden in het om leren gaan met Gods woord, de Bijbel. Zo kan de kerk effectief blijven en niet overmatig focussen op triviale zaken zoals deze. God bless en een gezegend Pesach! :)