De driekoppige adelaar

In een eerder artikel hebben we ingezoomd op het idee van een tweekoppige adelaar: twee hoofden die aan hetzelfde lichaam vastzitten, maar in een verschillende richting kijken. Dit drukt uit, dat ondanks de perceptie van vijandschap, twee partijen uiteindelijk in dezelfde richting bewegen. Dit idee vindt haar wortels echter in het deuterocanonieke Bijbelboek 4 Ezra, dat in de eerste editie van de Statenvertaling nog opgenomen was. De Rooms-Katholieke Kerk nam het echter niet op, omdat dit apocalyptische werk vrij duidelijk wees naar Rome als een vijand van Christus. In hoofdstuk 11 en 12 lezen we zelfs over een driekoppige adelaar, dat Rome voorstelt (het vierde beest van Daniël), waarvan het middelste hoofd na een tijdje sterft, en de overige twee met elkaar vechten tot de dood erop volgt. Het overgebleven hoofd wordt uiteindelijk door de Leeuw (Jezus) geoordeeld. De grote vraag is natuurlijk: wie zijn die drie hoofden dan precies? 

Disclaimer
Hoewel het deuterocanonieke werk heel Messiaans is, wil toch wil ik een disclaimer plaatsen. Ik geloof dat de 66 boeken van de Bijbel voor 100% geïnspireerd zijn door de Heilige Geest, maar dat weet ik van dit werk niet zeker. Hoewel het werk goede papieren heeft, kunnen we hier geen harde doctrines uit ontwikkelen. We weten immers niet wat ermee is gebeurd. Misschien is het inderdaad oorspronkelijk een werk van Ezra, maar zijn er door de eeuwen heen toevoegingen of andere bewerkingen aan gedaan. Toch vind ik het vanwege de tijd waarin we leven, interessant om er eens naar te kijken. Ik wil daar niet heel stellig in zijn, maar gewoon wat hypotheses aftasten en vooral ook naast de Bijbel leggen. Dát is het woord van God en heeft uiteindelijk het laatste woord.

Vleugels
Allereerst wordt gesproken over twaalf gevederde vleugels. In de uitleg van het visioen (hoofdstuk 12) wordt onmiskenbaar duidelijk dat het hier gaat over 12 koningen, die elkaar opvolgen (dus niet gelijktijdig heersen). Theoloog dr. Ken Johnson​ geeft in zijn commentaar op dit hoofdstuk aan dat hierbij gedacht moet worden aan de volgende 12 Romeinse leiders:

1. Honorius (395-423 AD)
2. Valentinianus III (425-455 AD)
3. Petronius Maximus (455 AD)
4. Avitus (455-456 AD)
5. Majorianus (457-461 AD)
6. Libius Severus (461-465 AD)
7. Anthemius (467-472 AD)
8. Olybrius (472 AD)
9. Glycerius (473-474 AD)
10. Julius Nepos (474-475 AD)
11. Romulus Augustulus (475-476 AD)
12. Odoaker (476 AD)

Regeerperiodes
In het jaar 395 werd het Romeinse rijk in tweeën gesplitst, omdat het op het punt stond om uit elkaar te vallen. Dat gaf het West-Romeinse Rijk inderdaad wat uitstel van executie, maar niet extreem lang. Slechts 12 keizers regeerden, waarvan 10 zeer kort. De eerste keizer regeerde 28 jaar, de 2e zelfs 30 jaar, maar daarna zijn de regeringsperiode niet langer dan 5 jaar, vaak amper één jaar. Zelfs al zouden de jongste hoofdstukken uit de derde eeuw stammen (zoals beweerd wordt door sommigen), is het nog steeds opvallend dat de beschrijving van Ezra perfect klopt met de regeerperioden van bovengenoemden. Nadat de eerste leider zou heersen, zou de tweede leider nog veel langer heersen dan welke van de 12 dan ook. Zelfs niet eens de helft van zijn periode (11:17). De overigen verdwenen allen in korte tijd (11:20). Wel moet gezegd worden dat dr. Johnson hierbij wel wat creatief met de feiten omgaat. Tussen Honorius en Valentinianus III zat nog een tussenkeizer, maar die werd niet erkend door het Oost-Romeinse rijk. Wellicht dat Johnson hem daarom uit dit overzicht heeft gelaten. Ook is Odoaker eigenlijk geen echte voortzetter van het West-Romeinse rijk, want hij bracht het juist ten val (hoewel hij in eerste instantie wel trouw was aan de jonge Augustulus).

Hoofden
​​Ezra spreekt dan over hoe één van de drie hoofden wakker wordt, want tot nu toe hadden zij geslapen. Het middelste hoofd wordt beschreven als het grootste van de drie, en werd als eerste wakker, nadat de 12 vleugels met veren aan de rechterkant voorbij waren gegaan. De tekst is hier wat ambigu, maar het lijkt erop dat er aan de linkerkant van de adelaar nog 4 veren (van de 8, zo leren we in de uitleg van hoofdstuk 12:19-21): aan een vleugel zaten (11:24b) die ook bij de middelste kop bleven en streden tegen twee andere veren die overgelopen waren naar de rechterzijde (11:23 en 31). Uiteindelijk verdwijnen zij, net als de vleugels die nog over waren (11:33), maar de twee andere hoofden bleven nog over. Vervolgens wordt vermeld dat het hoofd aan de rechterzijde de linkerzijde verslond (11:35) en komt de Leeuw van Juda om het oordeel uit te spreken over het rechtse hoofd.

Uitleg
Johnson geeft aan dat bij het middelste hoofd aan het pausdom gedacht moet worden, het linkerhoofd aan Duitsland en het rechterhoofd aan Rusland. Zijn redenering hiervoor is echter vrij dunnetjes. De tekst geeft duidelijk aan dat het middelste hoofd eerder zal sterven (12:26) dan de andere twee, terwijl Johnson aangeeft dat het pausdom er tot aan het einde van de tijd zal zijn. Toen het West-Romeinse Rijk in 476 uiteenviel, was er immers nog een Oost-Romeins Rijk (Byzantium) dat nog bijna 1000 jaar zou overleven. Dit is een rijk dat groot was, maar toch stierf. Ook het middelste hoofd van de adelaar was groot, meldt de tekst op verschillende plaatsen, en stierf. Het is daarom logisch om als eerste naar Byzantium te kijken, vooral wanneer we de structuur van de tekst volgen. Wat dan nog overblijft, zijn 2 koninkrijken die tegen elkaar lijken te strijden, hoewel ze beide van dezelfde adelaar afstammen. Nadat het Byzantijnse Rijk in 1453 uiteenviel, zijn er 5 kandidaten waar we uit kunnen kiezen.

Kandidaten
Rusland claimde met haar tsaren (dit woord is een alternatieve uitspraak van czar, caesar, keizer) de opvolger te zijn, en nam zelfs de tweekoppige adelaar als machtssymbool over. Dat laatste gold overigens ook voor het Heilige Roomse Rijk, een veel latere voortzetting van het West-Romeinse Rijk in Centraal-Europa. De contouren ervan komen grofweg overeen met de Duitstalige landen, Nederland en Noord-Italië. Dit rijk viel echter steeds verder uit elkaar en kreeg uiteindelijk de doodsteek van Napoleon, in de vroege 19e eeuw. Het vormde wel een belangrijke basis in de vorming van wat we nu kennen als Duitsland. In 1929 kwam er echter wel een veel kleiner rijk in Italië, dat we nu kennen als De Heilige Stoel, met als machtscentrum Vaticaanstad. De invloed van dit rijk is echter veel indirecter; de Paus is niet het directe gezag over Europa, laat staan de wereld. Verder wordt Griekenland nog als opvolger genoemd, maar het bewijs daarvoor is niet heel sterk. Ten slotte ligt Turkije geografisch in het centrum van het oude Byzantium, en bijzonder genoeg zag de Ottomaanse Sultan Mehmet II zich ook als de nieuwe Romeinse keizer, na de implosie van het Oost-Romeinse Rijk. Het Ottomaanse Rijk viel in 1922 echter uit elkaar, hoewel het machtscentrum van dat rijk voorgezet werd als een seculiere staat: Turkije.

Analyse
We kunnen dus kiezen uit Rusland, Duitsland, het Vaticaan, Griekenland en Turkije. Wanneer we naar de historische parameters kijken, lijkt Rusland sowieso de beste kaarten te hebben. Kijk bijvoorbeeld eens naar de tweekoppige adelaar in het wapenschild van Rusland. Maar wie is dan de andere macht? Ook Duitsland ontwikkelde zich tot een (industriële) grootmacht, en heeft als wapenschild ook nog steeds een adelaar. Die wapenschilden missen het Vaticaan, Turkije en Griekenland bijvoorbeeld weer. Ook zijn Griekenland en Vaticaanstad vrij onbetekenende landen, als we zouden kijken naar de geopolitieke parameters, hoewel ik daarbij de meer indirecte invloedssferen van het Vaticaan niet direct wil uitsluiten. Als het gaat om onderbrekingen in de genoemde rijken, vallen zij allemaal af. Rusland was een lange periode bekend als de Sovjet-Unie, Turkije als het centrum van het Ottomaanse Rijk, Vaticaanstad is zelfs pas relatief recent een rijk geworden (1929) en ook Duitsland onderging een flinke metamorfose vanaf het Heilige Roomse Rijk. Griekenland ten slotte is lang door de Ottomanen overheerst geweest. De belangrijkste parameters komen natuurlijk vanuit de Bijbel. Kijkend naar bijvoorbeeld Ezechiël 38, is het essentieel op te merken dat Turkije en Rusland op enig moment nauw samen zullen werken. Het lijkt er dus niet meteen op dat deze als twee koppen van dezelfde adelaar tegenover elkaar komen te staan. Ook nu al zien we dat de leiders van deze landen nauw samenwerken. Die tweekamp zien we echter wél tussen Duitsland en Rusland; historisch te herkennen in de wereldoorlogen natuurlijk, maar ook in Bijbels perspectief is dit niet uit te sluiten. Hoewel Rusland een veel groter land is, en een veel sterker leger heeft, is dat nog steeds geen reden om deze theorie af te wijzen. We weten immers dat het éne hoofd het andere zal overwinnen. Ook zal het beest met de 10 leiders de hoer Babylon verbranden (Openbaring 17:16), en bovendien worden er 3 leiders vanuit de 10 "weggerukt" om plaats te maken voor de antichrist (Daniël 7:8, 20). Het is een ingewikkelde legpuzzel, maar ongetwijfeld zal het duidelijk worden als het zover is.

Conclusie
Hoewel Johnson naar mijn idee verkeerd oordeelt dat het middelste hoofd "Pauselijk Rome" is (het middelste hoofd sterft immers in het visioen van Ezra), zie ik wel iets in zijn conclusie dat Duitsland het linkerhoofd is en Rusland het rechterhoofd. Het Heilige Roomse Rijk viel echter uiteen in meerdere kleine staatjes, niet alleen Duitsland. Het Heilige Roomse Rijk bestond uit 10 zogenaamde "kreitsen" en een bank die niet bij een kreits hoorde. Het gaat hier behalve Duitsland dus ook over Nederland, België, Oostenrijk, Slovenië, Italië, Luxemburg, Tsjechië, Polen, Frankrijk en Zwitserland. Al deze landen, met uitzondering van Zwitserland (dat meestal neutraal wilde blijven en bekend is vanwege zijn bankgeheim), zijn momenteel lid van de Europese Unie. Deze 10 landen vormen de kern van wat we nu kennen als de Europese Unie, en we zien momenteel inderdaad enorme spanningen tussen Rusland en EU. Zou het kunnen dat Ezra hierover sprak, toen hij de woorden opschreef van de twee hoofden die overbleven? Zal één staat binnen de Europese Unie drie anderen "uitrukken" en van daaruit de antichrist komen? En zal Rusland als Rosh (een land uit het uiterste noorden, volgens Ezechiël 38:15) ook tegen Europa strijden, met een coalitie die bestaat uit onder andere Turkije, Iran, Libië en Soedan? Ezra heeft het bij het linkerhoofd over 8 veren (vergelijk Openbaring 17:11), waarvan er 2 vergaan, 2 overlopen (die blijven tot ín de eindtijd) en 4 blijven aan de linkerkant, tót de eindtijd. Daniël spreekt in Dan. 7:7-8 over een elfde horen, die er 3 uitrukt. Ook dat brengt ons weer bij het getal 8. Welke 2 leiders zullen dan naar de Russische coalitie overlopen? En welke 4 leiders zullen binnenkort sterven? Wie is Babylon dan? En wat is de leem die ingevoegd wordt in het ijzer uit Daniël 2:33-43? Hoe zit het bovendien met China en andere landen uit het Verre Oosten? Ook daar lijkt een ander visioen uit 4 Ezra wat over te zeggen, maar daar zullen we in een ander artikel op inzoomen. Tot zover zie ik in elk geval wel veel overlap met wat de Bijbel leert over de eindtijd. Wat denkt u ervan? Ik ben benieuwd naar uw bevindingen. Laat het gerust weten in de reacties. God bless! :)