Sociale gerechtigheid gevaarlijk? Waar slaat dat nu weer op? Dat is toch juist iets heel moois? Begrijp me goed, natuurlijk is het belangrijk dat er gerechtigheid is. Dat we opkomen voor de zwakkeren. Maar er kleeft een heel groot gevaar aan de huidige trends in de kerk, waarbij deze boodschap van sociale gerechtigheid het oorspronkelijke evangelie verdringt en zelfs tégenwerkt. De befaamde theoloog John MacArthur zette eind vorig jaar een statement online om dit probleem bij collega's, broeders en zusters aan te kaarten. Het is inmiddels al door duizenden ondertekend. Hoewel ik het niet altijd met hem eens ben, wil ik hem complimenteren met hoe hij dit probleem in kaart heeft gebracht. MacArthur legt echter de focus op één specifieke stroming. Ik wil het probleem graag breder uiteenzetten. Eerste golf Een precieze definitie van het begrip sociale gerechtigheid is lastig te geven. Want er is veel spraakverwarring. Wat de één er onder verstaat, is niet noodzakelijkerwijs hetzelfde als wat de ander eronder verstaat. Ik heb daarom een vrij brede definitie getracht neer te zetten, als een paraplu waaronder we in elk geval drie aspecten van sociale gerechtigheid kunnen onderbrengen die in meer of mindere mate een gevaar voor het evangelie kunnen vormen. Het bevat het woord sociaal, en dat is in het verleden bijvoorbeeld gebruikt om een meer socialistisch evangelie te prediken. De theoloog R.C. Sproul heeft zich hier bijvoorbeeld eens fel tegen uitgesproken. Letten op de zwakkeren ondermijnt de principes van een meritocratie immers niet automatisch. Niet iedereen hoeft precies evenveel te ontvangen. Een arbeider is zijn loon immers waard (1 Tim. 5:18). Ook dr. Michael Heiser ageerde eens in zijn zogenaamde Naked Bible Studies tegen een communistische versie van Handelingen 2:42 tot 4:37. Dat men in die drie hoofdstukken alles gemeenschappelijk had, bleek in de hoofdstukken erop juist niet zo goed te werken. Er waren problemen met de verdeling tussen de Griekssprekende en Hebreeuwssprekende christenen en in hoofdstuk 6 zien we dat Ananias en Saffira de boel bedonderen. Inmiddels is die eerste golf al aardig weggeëbt, hoewel er in bijvoorbeeld de democratische partij van de VS steeds meer geluiden van socialisme opkomen, bij monde van o.a. Alexandra Ocasio-Cortez of Bernie Sanders. Ik heb echter niet de indruk dat zulke ideeën in de Nederlandse kerk nu zo leven. Een veel groter gevaar schuilt denk ik in de tweede of zelfs derde golf. Derde golf Dit is een aspect van sociale gerechtigheid waar John MacArthur in zijn prekenserie vooral inzoomt. Hij gebruikt hiervoor Ezechiël 18 als antwoord op een veelgehoorde kritiek. Die kritiek komt volgens hem vooral voort uit het idee dat iedereen slachtoffer is van ongerechtigheid. Het daderschap wordt vaak compleet genegeerd. Dat iemand zo is, zoals hij is, komt volgens de criticasters door de omstandigheden, door een slechte opvoeding, door pestgedrag, discriminatie, genetische aanleg, noem maar op. Het is altijd de schuld van iemand anders. Hierbij moet ik natuurlijk aantekenen dat het uitsluiten van het ene uiterste niet meteen het andere uiterste betekent. Natuurlijk zijn wij slachtoffers, maar we moeten dat niet als excuus gebruiken om maar in onze situatie te blijven hangen. Met de boodschap van Ezechiël 18 wordt duidelijk dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn éigen zonden. We kunnen ons niet verschuilen achter de zonden van onze vaders. Van onze moeders. Van onze pesters. Mishandelaars. We kunnen ons ook niet verschuilen achter onze gecorrumpeerde genenpoel. Onze omstandigheden. Natuurlijk zijn dat heftige dingen! Maar om het evangelie aan te kunnen nemen, zullen we allereerst één heel belangrijk ding moeten erkennen. Dat wij zelf schuld hebben. Natuurlijk kan iemand er niks aan doen dat hij stelselmatig is misbruikt, dat bedoelt MacArthur dan ook niet. Wat hij bedoelt, is dat we onszelf niet in de slachtofferrol moeten blijven gooien ten opzichte van het evangelie, in brede zin. Het idee dat wij eigenlijk nooit écht zonden hebben gedaan, omdat er een "reden" voor was. Dat we niet anders konden. Dat het een overlevingsmechanisme is. Dat we zo geworden zijn. De slachtoffercultuur is in de VS zó dominant geworden, dat iemand pas recht van spreken heeft als hij of zij ergens slachtoffer van is. Een donkere vrouw met een afwijkende seksuele voorkeur heeft bijvoorbeeld meer recht van spreken dan een witte heteroman. Die moet zijn mond houden. Dat is een trend die MacArthur opmerkt. Social Justice Warriors In de VS zijn er groepen die ook wel Social Justice Warriors worden genoemd. Zij willen gerechtigheid en gelijkwaardigheid voor iedereen. En het zal niet lang meer duren, of die mensen staan ook bij u op de kerkdeur te kloppen, als ze dat niet al doen. Want het grote gevaar van het 'aanspreken van een brede doelgroep', zoals veel kerken tegenwoordig menen te moeten doen, is dat ook daadwerkelijk iedereen binnenkomt! MacArthur vertelt dat hij jaren geleden al waarschuwde voor het wijzigen van de vorm van evangelisatie. "Wanneer je de vorm gaat veranderen, zul je binnen enkele jaren gaan zien dat de nieuwe leden ook willen dat je de inhoud gaat veranderen." En hij stelt nu vast dat dat inderdaad het geval is. Ikzelf zie ook dit gevaar in de drang naar veel Nederlandse gemeenten om een megakerk te worden. We passen ons jargon aan, onze aanbiddingsstijl, etc. Leuke dansjes, sketches, standup-comedy, rappers, u kunt het zo gek niet bedenken. Allemaal voor grotere cijfertjes. Mensen die achterin de zaal tellen hoeveel handjes er omhoog gaan met een oproep (2 Samuel 24:1-10, iemand?) Ik heb het allemaal gezien binnen de muren van de kerk. Boekenstands waarop boeken verkocht worden op zondag. Het doet allemaal erg denken aan Matth. 21:12 of Openbaring 3:17. Veel kerken verschillen weinig meer van een avond bij een seculiere buurtvereniging of cabaretier. Standaardreactie MacArthur haalt Ezechiël 18 aan om zijn punt duidelijker te maken hieromtrent. In de tijd van Ezechiël dacht men immers dat God hen strafte voor de zonde van hun ouders. Dat ze er niets aan konden doen dat hen al dat onheil overkwam. Evenzo is hele LGBTQ-beweging bijvoorbeeld van mening dat zij zo gemaakt zijn, en dat ze niet gestraft mogen worden voor iets waar zij in hun ogen niets aan kunnen doen. Zij zien zichzelf als slachtoffer. En verwijten God dat Hij hen zo gemaakt heeft, indien er enig deistisch besef aanwezig is. Logisch dus dat zij niet naar God gaan om hun redding en zaligheid te zoeken. Dit hele paradigma is al zo oud als de mensheid. Adam zei het al: "Het is niet mijn schuld, het is de schuld van de vrouw die U mij gegeven hebt." God krijgt hier de schuld. En ook de vrouw. Die schoof de schuld overigens weer af op de slang. Het is de oerdrang, de standaardreactie van de mens om géén verantwoordelijkheid te willen nemen. En die kentering penetreert ook de muren van de kerk. Ik moet denken aan de strekking van een boek of film als The Shack, waar telkens de nadruk wordt gelegd op hoe de hoofdrolspeler slachtoffer is. Nergens wordt duidelijk gemaakt dat hij dader is, door "god" (gespeeld door een donkere vrouw). En dát is wat er mis is met de theologie tegenwoordig. Bijna nergens van de kansels klinkt nog meer die boodschap van schuld, van zonde, van bekering. En daarom snappen buitenstaanders de Oplossing ook vaak niet. "Waarom zou ik Jezus nog nodig hebben? Ik doe het eigenlijk best goed." Wanneer men niet inziet dat hij of zij zondig is, waarom is er dan een Redder nodig? Tweede golf Ik heb deze bewust even overgeslagen, omdat het hier allemaal nog even wat gevoeliger ligt. Er is in de vorige eeuw(en) namelijk op den duur het idee ontstaan dat de hoofdtaak van de kerk bestaat uit het zorgen voor de zwakkeren. Daar ben ik het niet mee eens. En dat vergt een zeer genuanceerde uitleg. Want natuurlijk is het nooit verkeerd om u in te zetten voor prachtige initiatieven zoals Compassion, A21, weduwen, wezen, armoede, slavernij, noem maar op. We zien in de Bijbel ook continu dat God graag wil dat deze groepen geholpen worden, zoals bijv. in Deut. 14:29 of 1 Tim. 5:16. Maar wat mij persoonlijk opvalt, is dat in sommige kerken of bij sommige individuen dit streven zó belangrijk is geworden, dat het evangelie naar de achtergrond verdwijnt of zelfs vervangen wordt door deze boodschap. Soms lees ik de naam van Jezus of God niet meer, maar gaat het alleen maar om het helpen van anderen. Hoe mooi het helpen van anderen ook is, het geeft een verkeerd beeld van het evangelie. Seculieren helpen immers ook zwakkeren. Daarin onderscheiden wij ons dus niet primair. "Het maakt nogal verschil of we iemand helpen om een beter leven te krijgen, of dat we iemand helpen eeuwig leven te krijgen." Werken
Neem nu het artikel van Lazarus-theoloog Alain Verheij, wat zijn versie van een bekeringsverhaal weergeeft. Volgens Alain zou een bekeringsverhaal voor de helft moeten bestaan uit bijvoorbeeld sociale ongerechtigheid bestrijden of meegaan in de groene waanzin. Nog nooit werd een artikel op de Facebook-pagina van Lazarus zóveel gedeeld en geliket. We hebben het over een factor tien. Dit geeft wel aan hoe slecht het gesteld is met de kennis van christenen over wáár het allemaal om draait bij het evangelie en bij bekering. Het is feitelijk het implementeren van 'werken' in het evangelie, iets wat Paulus sterk veroordeelt in Galaten 1:6-9 of Efeze 2:8-9. Niet dat het een slecht idee is om zonnepanelen op uw dak te gooien of Max Havelaar-koffie te gaan drinken. Nee, ik zeg enkel dat dit is een misrepresentatie van het evangelie als we dat eraan toevoegen. Het wáre evangelie staat in heel heldere termen uitgedrukt in 1 Kor. 15:1-4. We moeten vertrouwen in Jezus, dat Hij voor ons is gestorven, begraven en weer opgestaan voor onze zonden. Het is een geschenk. Een gift. Een cadeau. We hoeven er niks voor te doen. Niets. Nada. Anders zou het geen geschenk meer zijn (Rom. 11:6). En ja, natuurlijk zou ik iedereen aanmoedigen om een goede rentmeester te zijn. Maar dat is geen onderdeel van het evangelie. Het is een logisch gevolg ervan, maar geen voorwaarde. En als dat gevolg niet zichtbaar is, betekent dat nog niet dat iemand niet gered is. Er bestaat namelijk zoiets als een vleselijke christen (1 Kor. 3:3). We hebben allemaal onze eigen route. Bij de één gaat het vlug, bij de ander minder vlug. Laten we elkaar daar niet om veroordelen of de maat nemen. Ik hoop dat u dat overigens door dit artikel ook niet zo ervaart. Het laatste wat ik wil is u de maat nemen of veroordelen. Daar ga ik niet over. Ik wil enkel een hardnekkig misverstand rechtzetten. God bless! :-)
1 Comment
Gast
7/21/2019 18:41:19
Sociale gerechtigheid is waar Jacobus in zijn brief ook op hamert, namelijk dat een echt geloof gepaard gaat met goede werken voor je naaste. Maar het gaat pas verkeerd wanneer mensen denken daarmee de hemel menen kunnen te verdienen, of dat goede werken mee zouden tellen voor je redding. Het is genoeg dat de Heere Jezus stierf voor al onze zonden, wij kunnen er niets aan toevoegen.
Reply
Your comment will be posted after it is approved.
Leave a Reply. |
Categorieën
Alles
Archieven
Augustus 2024
|