Is dit Zacharia's vliegende rol?

Ik vind het Bijbelboek Zacharia een van de prachtigste boeken uit de Bijbel. Zacharia begint met enkele korte, kleurrijke visioenen die nogal tot de verbeelding spreken. Maar hoewel speculatie iets is wat wij hier op Unravelations graag doen, moeten we ook de grenzen weten van hoe ver wij aan een Bijbeltekst kunnen trekken. Als de grondtekst geen ruimte biedt voor een dergelijke interpretatie, dan houdt het simpelweg op. Vandaag wil ik daarom graag een uitleg van Zacharia 5 bespreken, waarbij door sommigen gedacht wordt aan een mondiale nucleaire oorlog. Is dat waar? 

Zag Zacharia een raket van het type Trident I C-4 FBM vliegen?

"Opnieuw sloeg ik mijn ogen op en zag, en zie, een vliegende boekrol. Hij zei tegen mij: Wat ziet u? En ik zei: Ik zie een vliegende boekrol. Zijn lengte is twintig el en zijn breedte tien el. Toen zei Hij tegen mij: Dit is de vloek die zal uitgaan over heel het land. Volgens deze vloek zal namelijk ieder die steelt, vanhier weggevaagd worden, en volgens deze vloek zal ieder die een valse eed aflegt, vanhier weggevaagd worden. Ik heb deze vloek doen uitgaan, spreekt de HEERE van de legermachten. Hij zal naar het huis van de dief gaan, en naar het huis van hem die in Mijn Naam een valse eed aflegt. Hij zal midden in zijn huis overnachten en het vernietigen, met zijn hout en zijn stenen.

En de Engel Die met mij sprak, trad naar voren en zei tegen mij: Sla toch uw ogen op en zie wat daar tevoorschijn komt. Ik zei: Wat is dat? Hij zei: Dat is een efa die tevoorschijn komt. Hij zei: Dat is het oog dat over hen waakt in heel het land. En zie, een loden deksel werd opgelicht, en er was een vrouw, die midden in de efa zat. En Hij zei: Dit is vrouwe Goddeloosheid. Hij wierp haar terug midden in de efa en Hij wierp het loden gewicht op de opening ervan. Ik sloeg mijn ogen op en zag, en zie, twee vrouwen kwamen tevoorschijn met de wind onder hun vleugels. Zij hadden vleugels als de vleugels van een ooievaar en zij tilden de efa op tussen de aarde en de hemel. Toen zei ik tegen de Engel Die met mij sprak: Waar brengen zij deze efa heen? Hij zei tegen mij: Naar het land Sinear om voor haar een huis te bouwen. Is het gereed, dan wordt zij daar op haar voetstuk geplaatst."
​(Zacharia 5:1-11, HSV)

Rol
In een drieluik legt "wapenexpert" Rex Tibor uit waarom hij hier aan een nucleaire rakettenoorlog denkt. Zie hier deel 1, deel 2 en deel 3. Hij begint met uit te leggen dat het Hebreeuwse woord voor rol in de tekst hier niet specifiek op een boekrol wijst, omdat die altijd uit twee rollen bestond en niet uit één. Dat is vrij kort door de bocht, want het enkelvoud van dit woord is megilla en het tweevoud megillatayim. Het lastige met Rex' uitleg is dat we het enkelvoud gewoon in teksten als Jeremia 36 vinden waarin het overduidelijk in een verband staat tot iets wat je kunt lezen. Toch is zijn gedachte niet helemaal vreemd, want Jeremia 36 introduceert de rol in relatie tot een sefer (het Hebreeuwse woord voor boek) en dat is in Zacharia niet het geval. Tevens zien we dat deze 'rol' een huis vernietigt, en dat is op zichzelf ook een indicator dat er wellicht meer aan de hand is. Bovendien is de rol ook wel érg groot. Twintig el is ongeveer 10 meter hoog. Het lastige is dat de verhouding hier ook buitenproportioneel lijkt. De rol is namelijk volgens de conventionele uitleg circa 5 meter breed. Rex vertelt dat dit woord voor breedte ook gebruikt kan worden voor omtrek. Het woord voor breedte hier is echter rochav en wordt inderdaad ook voor de pilaren van de tempel in 1 Koningen 7:6 gebruikt, zoals Rex even later laat zien. Het probleem hierbij is echter dat 1 Koningen 7 tévens een ánder woord voor omtrek laat zien in vers 23; het Hebreeuwse woord sabib. Voor de pilaren die volgens Rex dus 30 el in omtrek waren in plaats van 30 el in breedte, had de schrijver van dit boek ook gewoon het woord sabib kunnen gebruiken zoals hij enkele verzen later deed als hij de omtrek had willen beschrijven. Dat doet hij echter niet, en daarom kunnen we concluderen dat Rex wel flink aan de Bijbeltekst zit te trekken om zijn conclusie passend te krijgen. We geven hem vooralsnog even het voordeel van de twijfel en gaan naar het tweede deel van het hoofdstuk.

Efa
Waar vrijwel alle vertalingen dit hoofdstuk opdelen in twee visioenen, maakt Rex dat onderscheid niet en ziet het als één groot visioen, waarbij het tweede deel volgens hem een duidelijkere beschrijving is van hetgeen Zacharia al eerder zag. Dat is echter nog maar de vraag, aangezien de engel Zacharia vraagt voor een tweede keer te kijken en te beschrijven wat hij nú ziet. Het lijkt er eerder op dat er iets nieuws in de lucht te zien is. Laten we ook hier Rex weer even het voordeel van de twijfel geven en zien of zijn uitleg klopt. Zacharia ziet hier een efa vliegen met een vrouw erin. Een efa is een oude inhoudsmaat en als Zacharia in de vorige 4 verzen een vliegende rol zag is het inderdaad geen gekke gedachte om hier één en hetzelfde object in te zien, omdat ook een rol rond is en inhoud kan hebben. Toch dient zich hier alweer een nieuw probleem aan, omdat een efa ongeveer 40 liter is. Een rol van 10 meter hoog en circa 3 meter breed bevat echter beduidend meer inhoud dan 40 liter. Een liter is exact gelijk aan een kubieke decimeter, en daar passen er veel meer dan 40 van in zo'n raket. 40 liter is het equivalent van 4 emmers. In de rol die Zacharia éérst zag gaat minstens 300.000 liter als we uitgaan van een omtrek van 5 meter in plaats van een breedte van 5 meter. Rex gaat hier verder niet duidelijk op in. Wellicht zal hij dit weg willen verklaren als de nucleaire kop van een ballistische raket, dat natuurlijk veel kleiner is in inhoud dan het compartiment dat voor de aandrijving zorgt. Er zijn immers vele soorten raketten, en velen ervan zijn uit te rusten met een kernkop. 

Lood
Een raket van lood zal natuurlijk niet zo makkelijk vliegen. Maar ook daar heeft Rex een antwoord op bedacht. Volgens hem is het Hebreeuwse woord dat hier gebruikt wordt, oferet, een onbekend metaal dat vaak maar als lood vertaald wordt. Als eerste kunnen we al vaststellen dat het in de Bijbel steevast als lood vertaald is, en nooit anderszins. Van alle 9 keren dat dit woord voorkomt, is het als zodanig vertaald. Daarnaast kunnen we ook vaststellen dat het in elk geval géén ijzer, zilver, koper, brons of tin is. Die woorden worden immers onderscheiden van oferet in passages als Ezechiël 22:18-20 en 27:12. Ook zien we dat het metaal spreekwoordelijk gebruikt wordt om een enorm gewicht aan te geven in bijv. Exodus 15:10. Dat doet natuurlijk aan ons eigen gezegde 'wegen als dieplood' denken. Dit gezegde komt uit de scheepvaart, waar lood gebruikt werd om te meten wat de afstand tot de bodem was.

Isha
Wél interessant is dat uranium zich omzet in lood nadat er kernfusie heeft plaatsgevonden, zo vertelt Rex. Toch bewijst ook dat niet dat deze uitleg valide is, omdat het juist de efa is die van lood is en niet de inhoud. Over inhoud gesproken; het gaat hier over een vrouw die in de inhoudsmaat zit, wat aangeduid wordt met het Hebreeuwse woord isha. Rex geeft echter terecht aan dat hetzelfde woord in het Hebreeuws ook gebruikt kan worden om een vuuroffer te beschrijven. Vergelijk hier maar eens. Rex' uitleg is echter maar deels waar. Het is zo dat dit woord met exact dezelfde letters geschreven wordt, maar er is één klein miniscuul verschil. Onder de shin (de middelste letter van isha) zitten drie stippen die tezamen een segol genoemd worden. Dit maakt de uitspraak significant anders. Vuuroffer wordt hier uitgesproken als ishè en niet als ishá. Het woord vrouw in het Hebreeuws bevat níet deze segol, maar een kamets (die ziet eruit als een soort wipwap), en wordt daarom uitgesproken als ishaa. En dat is dan ook precies de vorm die we in Zacharia 5 vinden. Nu is het zo dat die tekens segol en kamets pas veel later door de Masoreten zijn bedacht om de uitspraak van bepaalde woorden weer te geven, eeuwen na het begin van onze jaartelling, dus ook hier kunnen we hem nog even het voordeel van de twijfel geven. De definitieve doodsteek van Rex' theorie komt echter in vers 9, waar het meervoud van isha gebruikt wordt. We vinden hier het woord nashim, een vrij zeldzame meervoudsvorm die nóóít gebruikt wordt voor het meervoud van vuuroffers maar enkel en alleen voor vrouwen. Rex redeneert namelijk dat al deze efa's dus raketten zijn en er over de hele wereld hetzelfde uitzien (de King James Vertaling lijkt deze uniformiteit te insinueren in vers 6). Dit zou volgens hem inhouden dat die isha's uit vers 9 een meervoud van vuuroffers (kernkoppen) moet zijn, maar dat blijkt nu dus compleet onwaar te zijn. Anders hadden we daar immers het woord ishim gevonden, maar dat staat er niet.

Slot
Er is téveel mis met de uitleg van Rex Tibor om deze zelfs maar als plausibel te kunnen classificeren. Unravelations is niet vies van een beetje speculatie, maar we moeten de Bijbel nóóít gaan verbuigen tot hij zegt wat wij al van tevoren bedacht hadden. Hoewel het inderdaad zo zou kunnen zijn dat de rol die Zacharia ziet vliegen een raket is, omdat deze uitzonderlijk groot is en bovendien een huis vernietigt, moeten we de rest van de theorie verwerpen. Nergens vinden we in de tekst grond voor een mondiale nucleaire oorlog. Dit betekent niet dat dit nooit zal gaan gebeuren, maar wél dat deze tekst daar simpelweg geen bewijs van is. Het eerste deel van dit visioen spreekt duidelijk over het huis van de dief en de leugenaar. Hún huizen zullen worden vernietigd door deze vliegende rol. Meer zegt de tekst eigenlijk niet. Het volgende visioen lijkt op zichzelf te staan en niet over hetzelfde te gaan. Hier gaat het over een vrouw die de zonde symboliseert en naar Sinear (Irak) wordt gebracht. We zouden hierbij kunnen denken aan Openbaring 17, waar we een zelfde soort symboliek zien. Op een andere manier wordt een vrouw (de moeder van alle hoeren) in verband gebracht met Irak (Babylon). Over mysterieus Babylon zijn de meningen verdeeld. Sommige theologen zien hier een geestelijke weergave in van een specifieke stad zoals New York of Rome, maar anderen weer als de algemene geestelijke status van de wereld. Nog weer anderen zien hier Mekka in of zelfs een létterlijk herbouwd Babylon. Op dit moment is dat bijna niet te geloven, maar besef ook dat de meeste theologen 75 jaar geleden niet konden geloven dat de Joden weer in hun eigen land zouden gaan wonen. Enkele Bijbelwetenschappers van de oude garde maakten dit destijds van dichtbij mee en zagen dat die theologen in 1948 compleet verbluft waren. Dr. Chuck Missler was destijds nog erg jong, maar vertelt in onderstaande Bijbelstudie waarom hij gelooft dat er náást een geestelijk Babylon ook een letterlijk herbouwd Babylon zal komen. Ik zeg niet dat dit derhalve per sé zo zal zijn, maar denk dat zijn studie voor u wel zeer waardevolle overwegingen bevatten. Profetie is immers als het kijken door een troebel glas (1 Kor. 13:9-12). We zullen de contouren soms al kunnen herkennen, maar we zullen het pas precies weten als het écht zover is, zodat we Jezus de eer zullen geven die Hem toekomt (Joh. 13:19, 14:29, Openb. 19:10). Een beetje speculeren is daarom op zichzelf niet erg, zolang we maar dicht bij de Bijbel blijven en dit niet als de waarheid gaan verkondigen. God bless! :-)

Noot: Rex vertelt in zijn video dat Julianus Apostata de muren van Babylon vernietigde. Dat is echter maar een halve waarheid. De meeste muren waren al vervallen doordat de stad door de jaren heen langzamerhand in onbruik was geraakt, maar de laatste restantjes van de muur gaven nog wat dekking aan rebellerende groepen in die regio. Om die reden haalde hij die muren neer. Dat is echter niet het verhaal wat we lezen in Jesaja 13, 14, Jeremia 50 en 51.