Móeten we "Tienden" geven?

We horen het vaak vanaf de kansel; verplicht tienden geven als een Bijbels principe. Toch is er ook kritiek. Deze doctrine wordt soms heel manipulatief ingezet om financieel en/of geestelijk ongezonde kerken te blijven ondersteunen​. De vraag die weinigen zichzelf echter stellen, is: is deze doctrine eigenlijk wel bedoeld voor de christen? Het niet eten van varkensvlees is immers ook "Bijbels". Maar dan wel iets uit het Oude Testament.

"Alle tienden van het land, zowel van het zaaigoed van het land als van de vruchten aan de bomen, zijn voor de HEERE bestemd. Ze zijn heilig voor de HEERE." (Leviticus 27:30, HSV)

Israël
En daar zit de crux. In het Nieuwe Testament lezen we nérgens letterlijk dat er een bepaald percentage vastligt voor de christen om te geven aan de gemeente. Bovendien was het in het Oude Testament voor de Israëliet (van welke stam bent u?) verplicht om een tiende van hun inkomsten te geven. In het Nieuwe Testament is het geven van een gave vrijwillig, hoewel het natuurlijk wel wordt aangemoedigd. In de Eerste Korinthebrief geeft Paulus hierover het volgende advies:

"Wat nu de inzameling voor de heiligen betreft, moet u het net zo doen als ik het aan de gemeenten in Galatië opgedragen heb: Op elke eerste dag van de week moet ieder van u bij zichzelf iets opzijleggen om op te sparen wat in zijn vermogen is, opdat de inzamelingen niet pas dan gehouden worden, wanneer ik gekomen ben." (1 Korinthe 16:1-2, HSV)

Stunning message being promoted at scandal-ridden @Hillsong

"There's a 2023 New Year's Resolution. If every single person in our church tithed, we would have no financial problems... a lamb isn't just there for wool, it's there for the ultimate sacrifice, to give itself up." pic.twitter.com/stXDZSWlGz

— Julie Roys (@reachjulieroys) January 3, 2023

Dit is een vrij recent voorbeeld van hoe Hillsong probeert haar financiën veilig te stellen door manipulatief het geven van tienden (Eng: tithing) als middel in te zetten.

Vermogen
​Een gave wordt hier dus niet verplicht, maar verteld wordt dat indien u een gave geeft, het het beste op de beschreven manier kan geschieden; de nadruk ligt hierbij op het feit dat het naar iemands vermogen moet zijn (het is dus voor iedereen anders - er wordt geen percentage genoemd) en ook dat het het best op de eerste dag van de week (de zondag) verzameld kan worden, omdat er dan vaak een ontmoeting is tussen christenen (die traditie is destijds al ontstaan - een verwijzing naar de dag dat Jezus opstond uit de dood). Ook speelt mogelijk een rol dat veel mensen "nooit iets overhouden" (restanten werden wellicht in de loop van de week uitgegeven) en de eerste dag van de week hen daarom zou kunnen helpen om van tevoren al te bepalen wat zij zouden geven. Verder was het vermoedelijk ook praktischer om de gaven al van tevoren apart te zetten, omdat het inzamelen op de dag zelf erg tijdrovend was. Mensen die naar huis moesten, uit moesten rekenen, waar dan weer op gewacht moest worden, et cetera. Als iedereen van tevoren al wat apart zette en meenam, kon dat vlot gecollecteerd worden en konden Paulus en zijn reisgenoten weer vlug vertrekken (vers 3). In de Tweede Korinthebrief voegt Paulus nog het volgende toe:

" 6. En dit zeg ik: Wie karig zaait, zal ook karig oogsten; en wie zegenrijk zaait, zal ook zegenrijk oogsten. 7. Laat ieder doen zoals hij in zijn hart voorgenomen heeft, niet met tegenzin of uit dwang, want God heeft een blijmoedige gever lief. 8. En God is bij machte elke vorm van genade overvloedig te maken in u, zodat u, wanneer u in alles altijd al het nodige bezit, overvloedig kunt zijn in elk goed werk. 9. Zoals geschreven staat: Hij heeft uitgestrooid, hij heeft aan de armen gegeven; zijn gerechtigheid blijft tot in eeuwigheid. 10. Hij nu Die de zaaier zaad verschaft, moge ook brood tot voedsel schenken en uw zaaigoed doen toenemen en de vruchten van uw gerechtigheid vermeerderen." (​2 Kor. 9:6-10, HSV)

Welvaart
Paulus vertelt hier in feite dat áls we geven, we dit met een blijmoedig hart moeten doen. Niet met tegenzin of uit dwang. Dit staat diametraal tegenover hoe sommige sprekers extrinsiek proberen de kudde te "motiveren" om hun gave te geven. Eigenlijk willen veel mensen dit niet, maar doordat zij zich schuldig voelen na zo'n prediking, geven ze toch maar. Dit is manipulatie, en totaal niet wat Paulus hier bedoelt te zeggen. Ook de Pavloviaanse manier wordt soms ingezet; waarbij de gever de worst van een beloning wordt voorgehouden als "positieve" motivator. Maar.. geven we dan eigenlijk niet om onze éigen verlangens? Is het dan nog wel voor de Heer? Of is het om er zélf beter van te worden? Veel welvaartspredikers gebruiken dergelijke passages op zo'n manier, maar doet dit wel recht aan de context? Let op de onderstreepte gedeeltes. Het gaat hier over a. het overvloedig zijn in elk goed werk. Niet in het hebben van materiële welvaart zoals een privéjet of een mooie sportauto. Ook gaat het over het b. toenemen van gerechtigheid, niet het toenemen van uw bankrekening. Ten slotte zien we heel duidelijk dat c. de vruchten van onze gerechtigheid zullen vermeerderen, niet onze bezittingen.

"Zalig bent u als men u smaadt en vervolgt, en door te liegen allerlei kwaad tegen u spreekt, omwille van Mij. Verblijd en verheug u, want uw loon is groot in de hemelen, want zo hebben ze de profeten vervolgd die er vóór u geweest zijn." (Mattheüs 5:11-12, HSV)

Slot
​Natuurlijk kán God ons in materiële zin soms zegenen, als dit nodig is voor één van deze drie punten, maar dat is geen garantie. Bovendien is het heel egocentrisch om om die reden te  geven. Uw eventuele loon is in de hemel, niet hier op aarde. En zelfs de kronen die we verdienen, zullen we uit liefde afwerpen voor Hem (Op. 4:10). Het leven van de christen kenmerkte zich door de eeuwen heen vooral door lijden, gevangenschap en marteling, niet door materiële welvaart, oppervlakkig plezier en sensatie. Geef dus omdat u dat wilt, alsof het aan de Heer Zélf is. Zoek een doel uit waar u achter kunt staan. Koop niet simpelweg uw geweten af door dan maar de eerste de beste goededoelencampagne te steunen, maar doe onderzoek. Waar komt het geld terecht? Wat gebeurt er met uw geld? Wat is de effectiviteit ervan? U kunt u geld maar één keer uitgeven. Is die gemeente geestelijk ongezond? Vraag uzelf dan af of ze uw investering wel waard is. Kunt u dat zelfde geld dan niet beter besteden aan een gemeente die geestelijk wél gezond is? En bovendien; bid ervoor. God zal u ongetwijfeld laten zien hoe u Hem met uw geld kunt dienen, als u in deze tijd nog gezegend bent met spaargeld. Bedenk overigens ook dat een investering in geld niet het enige is waarmee u God kunt dienen. Wat dacht u van een investering in tijd? We hebben misschien geen geld, maar wellicht wel tijd om te geven aan Hem. Dit blog is een voorbeeld daarvan. Het kost me bijna niets, en daarom accepteer ik ook geen donaties. Het is mijn gift aan u, en daarmee aan Hem. Hoe kunt u Hem dienen? (: God bless!