One New Man Theology > Vervangingstheologie Light

De vervangingsleer is helaas nog steeds springlevend binnen de kerk. Dat heeft de laatste jaren echter een nieuwe, subtielere vorm aangenomen: De One New Man-theologie. Ik kom met enige regelmaat mensen tegen die beweren dat zij niet in vervangingstheologie geloven, maar vervolgens wel aangeven dat er geen fysiek Israël meer ís. Christen-auteur Derek Gilbert windt zich daar behoorlijk over op in zijn boek "The Great Inception" en zegt er het volgende over: "Israël maakt geen deel meer uit van eindtijdprofetieën, zeggen zij, niet omdat de kerk Israël vervangen heeft, maar omdat er niet langer meer een Israël ís. Een gemêleerd gezelschap van gelovigen, noch christen, noch Jood, zal zijn plaats innemen. Dit includeert het innemen van Israëls plaats als de erfgenaam van het land dat beloofd was aan Abrahams nakomelingen in Genesis 15:18-21 en Jozua 1:3-4, het gebied van de rivier van Egypte tot aan de Eufraat." Het is feitelijk een andere manier om bijna hetzelfde te zeggen als de klassieke vervangingstheologen. Maar hoe zit dit? Waar halen deze postmoderne vervangingstheologen de brutaliteit vandaan?

" 14. Want Hij is onze vrede, Die beiden één gemaakt heeft. En door de tussenmuur, die scheiding maakte, af te breken, 15. heeft Hij de vijandschap in Zijn vlees tenietgedaan, namelijk de wet van de geboden, die uit bepalingen bestond, opdat Hij die twee in Zichzelf tot één nieuwe mens zou scheppen en zo vrede zou maken, 16. en opdat Hij die beiden in één lichaam met God zou verzoenen door het kruis, waaraan Hij de vijandschap gedood heeft." (Efeze 2:14-16, HSV)

Analyse
Het staat er inderdaad wel degelijk; één nieuwe mens. En oppervlakkig gezien lijkt dit voor de vervangingstheologen te pleiten. Het is echter goed om ook te kijken wat er níet staat. Er staat nergens dat er naast deze nieuwe mens geen fysiek Israël meer is. Diezelfde Paulus die Efeze schreef, maakt in Romeinen 9 tot en met 11 toch heel duidelijk dat zijn "verwanten wat het vlees betreft" (wat toch een heel duidelijke verwijzing is naar de etnische Joden) niet leven zoals God het wil, maar wenst van harte dat dit in de toekomst wel het geval zal zijn. Sterker nog, hij onderbouwt drie hoofdstukken lang waarom er uitgerekend voor hen als de uitverkorenen nog een prachtig reddingsplan klaarligt. In hoofdstuk 10 geeft hij meer context als het gaat om het verschil tussen de Jood en de Griek (heiden). 

"Er is immers geen enkel onderscheid tussen Jood en Griek. Want Een en dezelfde is Heere van allen en Hij is rijk voor allen die Hem aanroepen." (​Romeinen 10:12, HSV)

Gelijkwaardig
Wat Paulus hier eigenlijk zegt, is niet dat er geen letterlijke verschillen meer zijn tussen deze twee groepen (dat heeft hij immers in het vorige hoofdstuk heel duidelijk gemaakt), maar enkel dat ze voor God beide even belangrijk zijn. Ze zijn niet gelijk, maar wél gelijkwaardig. Dat is niet hetzelfde. Ik heb twee kinderen, en ik houd evenveel van hen allebei. Toch zijn er verschillen. De één is een jongen, de ander een meisje. Als ik hen enkel zou aanspreken als "kind" en in alles gelijk behandel, erken ik hun eigenheid niet. Met een jongen doe je als vader nu eenmaal andere dingen dan met een meisje. Een vader voetbalt of stoeit met zijn zoon, maar kan misschien weer een leuk bordspel doen met zijn dochter. Hoewel de Jood (die uitverkoren is - Rom. 11:28-29) voor God even waardevol is als voor de heiden, heeft Hij met beide groepen een ander plan. Het doel is echter om hen beiden samen te brengen in die Edele Olijfboom, waar Paulus dan ook over spreekt in hoofdstuk 11 van het boek Romeinen. Ook in Galaten 3 zegt Paulus min of meer hetzelfde. In sommige vertalingen staat dat er geen Jood of Griek meer is, maar dat is niet wat hij bedoelt. Als dat wél zo zou zijn, moeten we immers consequent zijn en ook ontkennen dat er mannen en vrouwen in het lichaam van Christus zijn. Nee, de vertalers van de Herziene Statenvertaling geven heel duidelijk aan wat Paulus hier bedoelt:

"Daarbij is het niet van belang dat men Jood is of Griek; daarbij is het niet van belang dat men slaaf is of vrije; daarbij is het niet van belang dat men man is of vrouw; want allen bent u één in Christus Jezus." (Galaten 3:28, HSV)

Dwaalleraar Sid Roth heeft zo zijn eigen ideeën over wat er bedoeld wordt met "One New Man"

Toekomst
Aanhangers van de One New Man Theology hebben echter andere ideeën over hoe de toekomst van het christendom ten opzichte van de toekomst van Israël eruitziet. Gilbert zegt daar het volgende over: "One New Man-leraren zien Efeze 2 meer als profetie dan historie die vervuld werd tijdens de kruisiging." In andere woorden: ze zien het meer als een imperatief, een gebod, iets dat zij moeten nastreven. Dit verklaart ook waarom er in de postmoderne heerschappijtheologie (zoals Kingdom Now of de 7 Mountains Mandate) vaak zo'n focus is op het terug laten komen (aliyah) van de Joden naar hun oorspronkelijke plaats, stelt Gilbert. Over de 7 Mountains Mandate hebben we het al eens eerder gehad, in dit artikel. Deze groep christenen wil koste wat het kost invloed krijgen op 7 gebieden van de samenleving, wereldwijd. Dat gaat via infiltratie en samenwerkingen met soms iets minder christelijk geöriënteerde subgroepen, zoals mormonen of zevendedagsadventisten. Het maakt deel uit van hun wens om letterlijk de wereld over te nemen zodát Christus terug kan komen. Immers, als deze groep haar invloed in Israël kan laten toenemen, kunnen zij Israël uiteindelijk voor Jezus claimen en profetie uit laten komen. Het is hier niet Christus het Hoofd Die het initiatief neemt, maar het lichaam van Christus. Dat is echter in tegenspraak met wat Daniël 2 zegt over de komst van het Koninkrijk.

" 44. In de dagen van die koningen zal de God van de hemel echter een Koninkrijk doen opkomen dat voor eeuwig niet te gronde zal gaan en waarvan de heerschappij niet op een ander volk zal overgaan. Het zal al die andere koninkrijken verbrijzelen en tenietdoen, maar zelf zal het voor eeuwig standhouden. 45. Daarom hebt u gezien dat, niet door mensenhanden, uit de berg een steen werd afgehouwen, die het ijzer, brons, leem, zilver en goud verbrijzelde. De grote God heeft de koning laten weten wat er hierna geschieden zal. De droom is waar en de uitleg ervan betrouwbaar." (Daniël 2:44-45, HSV)

Mensenhanden
Het is Jezus als het Hoofd Die Zélf, zonder mensenhanden, Zijn koninkrijk zal brengen. Hij heeft ons niet nodig om Hem te helpen. Wat een arrogantie! Deze groep groeit echter flink en maakt een hoop lawaai (zie hiernaast). Ze hebben een hele dikke vinger in de pap bij de Amerikaanse republikeinse partij, maar ook in Nederland en in de rest van de wereld zijn er veel christenen die er dergelijke ideeën op nahouden. 

Scheidingsmuur
Wat wordt er dan wél bedoeld in Efeze 2? Wanneer we de context van dit hoofdstuk goed bestuderen, zien we dat de "scheidingsmuur" die genoemd wordt, te maken had met de wet. Niemand kon die wet houden, en dat zorgde voor vijandschap tussen God en de mens, of dit nu Joden of heidenen waren. De Joden waren echter dichtbij, omdat zij uitverkoren waren en dus een speciale taak hadden (Deut. 4:6-8). Dit werd uitgebeeld met een besnijdenis. Zij werden echter gered door het bloed van een lam (dat vooruitwees naar het Lam) in Exodus 12, werden gedoopt in de Wolk en de Rode Zee (1 Kor. 10:2) en geloofden in Hem in Exodus 14:33. Zij dronken uit de Rots (waarvan Paulus zegt dat die naar Christus verwijst) en volgden daarná pas de wet (Exodus 20), niet om gered te worden maar omdat zij gered wáren! Die wet was bedoeld als een spiegel. Een perfect beeld waaraan zij nooit zouden kunnen voldoen. Daarom waren er ook telkens offers nodig. Niet om gered te worden, maar als een vooruitwijzing naar dat Grote Offer. In dat geloof offerden zij, in de wetenschap dat alle zonden op een dag niet alleen meer bedekt maar zelfs voor eens en altijd verzoend zouden worden.

Één
Alles wordt nóg duidelijker als we kijken Wie de toegang verschaft tot de Vader, nu de muur weg is: Jezus, dóór de Geest (Ef. 2:18). De muur zat dus niet tussen de Joden en de heidenen, maar tussen God en beide groepen. Paulus zegt dus niet dat de Joden en heidenen samensmelten tot één groep, zonder dat daar plaats is voor hun eigenheid en specifieke beloften. Ja, wij zijn broeders, mits wij in Christus zijn, maar dat betekent niet automatisch dat er geen etnisch Israël meer bestaat. Wie Zacharia 12:10-14 bestudeert, ziet dat er wel degelijk nog een plan is voor etnisch Israël. Elke vorm van vervangingstheologie vereist dat we bepaalde Bijbelteksten uit onze Bijbel moeten schrappen, en dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn. Uiteindelijk zal God alles in allen zijn (1 Kor. 15:28), maar tot die tijd zullen we moeten erkennen dat Hij nog steeds een plan heeft met etnisch Israël. Wie dat niet doet, is en blijft toch echt een vervangingsleeraanhanger. Of wou u glashard beweren dat u tot één van onderstaande stammen behoort?

" 10. Maar over het huis van David en over de inwoners van Jeruzalem zal Ik de Geest van de genade en van de gebeden uitstorten. Zij zullen Mij aanschouwen, Die zij doorstoken hebben. Zij zullen over Hem rouw bedrijven, als met de rouwklacht over een enig kind; en zij zullen over Hem bitter klagen, zoals men bitter klaagt over een eerstgeborene. 11. Op die dag zal in Jeruzalem de rouwklacht groot zijn, zoals de rouwklacht van Hadad-Rimmon in het dal van Megiddo. 12. Het land zal rouw bedrijven, elk geslacht afzonderlijk: het geslacht van het huis van David afzonderlijk en hun vrouwen afzonderlijk, het geslacht van het huis van Nathan afzonderlijk en hun vrouwen afzonderlijk, 13. het geslacht van het huis van Levi afzonderlijk en hun vrouwen afzonderlijk, het geslacht van Simeï afzonderlijk en hun vrouwen afzonderlijk, 14. al de overige geslachten: elk geslacht afzonderlijk en hun vrouwen afzonderlijk." (​​Zacharia 12:10-14, HSV)