"De akker is de wereld, het goede zaad zijn de kinderen van het Koninkrijk en het onkruid zijn de kinderen van de boze." (Mattheüs 13:38, HSV)
Tischendorf In 1859 bezocht de protestantse Duitse theoloog en Bijbelwetenschapper Konstantin von Tischendorf een tot dan toe onbekend klooster in de Sinaïwoestijn in Egypte, en stuitte daar op enkele fragmenten van een Bijbelmanuscript in een soort prullenbak, waar soms brandplekken op zaten. Hij nam deze fragmenten mee, en kreeg twee bezoeken later eindelijk de kans om het volledige manuscript mee te nemen. De omstandigheden waren op zijn minst "verdacht" te noemen, en dat bracht Pinto ertoe om eens goed de geschiedenis van het manuscript in te duiken. In zijn zoektocht kwam hij de naam Constantine Simonides tegen, die beweerde degene te zijn die het document had vervalst. Zaak gesloten, toch? Nou, nee.. Simonides is een onbetrouwbare bron, zo beweerden anderen. En het doen van zo'n enorm intensief karwei was voor de toen 19-jarige Simonides een nagenoeg onmogelijke klus geweest, betuigt dr. James White in zijn debat met Pinto, die u hieronder kunt beluisteren.
Vertaling De manier waarop vertalingen tegenwoordig tot stand komen, is door middel van zogenaamde tekstkritiek. Het origineel van elk Bijbelboek werd op den duur verspreid, en dat ging door middel van handmatige kopieën. Tegenwoordig hebben we kopieermachines, maar dat ging destijds natuurlijk niet zo makkelijk. Het handmatig kopiëren betekende overschrijven, en dat kostte behalve veel tijd ook veel concentratie. Er ging natuurlijk ook weleens iets mis. In de bijna 6000 manuscripten die we van het Nieuwe Testament hebben, is dan ook geen enkel manuscript hetzelfde, vertelt professor Daniel Wallace, een bekende tekstcriticus. Meestal waren die "fouten" goed te verklaren, door teksten met elkaar te vergelijken. Zo werden woorden als kairos (tijd) en kurios (koning) weleens verwisseld, omdat ze op elkaar leken. Als we moe zijn, zullen we sneller geneigd zijn fouten te maken. Door manuscripten met elkaar te vergelijken, kunnen we echter vaak ontdekken wat de originele lezing geweest moet zijn. Dat heet tekstkritiek. Zelfs de door de conservatieve Riplinger zeer gewaardeerde King James Vertaling is gebaseerd op 8 manuscripten, wat al aangeeft dat ook daar sprake van verschillen geweest moet zijn en daar tekstkritiek toegepast moest zijn.
Textus Receptus Riplinger meent echter dat er sprake is van bewuste corruptie van de tekst, doordat er andere manuscripten zijn meegenomen in modernere vertalingen dan destijds gebeurd is bij het vertalen van de King James Vertaling (KJV). Daar waren zoals gezegd slechts 8 manuscripten gebruikt, alle van het Byzantijnse type. Dit werd later ook wel de Textus Receptus genoemd, wat ontvangen tekst betekent. In modernere vertalingen worden veel meer manuscripten gebruikt, en dat doet de tekst naar haar idee geweld aan. Ze geeft een aantal voorbeelden van hoe Jezus uit de tekst gehaald is, hoe Zijn Goddelijkheid verminderd wordt en hoe het evangelie aangepast is. Die voorbeelden wil ik graag met u bespreken, om te zien of zij gelijk heeft. Op pagina 17 geeft zij een aantal voorbeelden van Bijbelverzen waar de Naam Jezus vervangen zou zijn door "Hij" in de New International Version (NIV) of New American Standard Bible (NASB). De eerste tekst die zij noemt is Lukas 24:36, waar in de KJV inderdaad Jezus staat genoemd, maar bijzonder genoeg staat Zijn Naam daar ook gewoon in de NASB en in de NIV. Dit is ook het geval in Mattheüs 4:18, die ze als tweede tekst noemt. Dat Riplinger hier de feiten niet op orde heeft, is geen uitzondering. Er is bijna geen bladzijde in het boek waarop géén onjuistheden staan. Bij het checken van haar voetnoten kwam ik alleen al op de eerste pagina's vele fouten tegen. Soms citeert Riplinger iemand en zet dan middenin het citaat drie puntjes, wat het verloop van de zin helemaal wijzigt en iemand dus iets heel anders lijkt te zeggen. Dat is niet eerlijk, en we kunnen ons afvragen waarom ze dit zo vaak doet. Maar enfin, laten we eens verder kijken naar wat Riplinger beweert. Mensenzoon Op pagina 335 van New Age Versions geeft schrijfster Riplinger aan dat de NASB en de NIV het over de Zoon des Mensen hebben in Johannes 9:35, en niet over de Zoon van God, zoals de KJV doet. Dit is naar haar idee een manier om de Goddelijkheid van Jezus af te waarderen. Dat is echter niet helemaal eerlijk, want de KJV gebruikt het woord Mensenzoon (Son of Man) ook vaak in relatie tot Jezus. Waardeert de King James Vertaling Jezus dan ook minder? Dit is een voorbeeld van een verschil in manuscript, en door tekstkritiek kan een reconstructie gemaakt worden van wat waarschijnlijk de oorspronkelijke lezing is geweest. Doordat de termen veel op elkaar lijken, kan verwarring ontstaan zijn en hebben geleid tot verschillende kopieën. Doordat we zoveel andere manuscripten hebben om mee te vergelijken, weten we over het algemeen wat waarschijnlijk de oorspronkelijke versie geweest moet zijn. Is het erg dat hier Zoon des Mensen staat en niet Zoon van God? Niet als we beseffen dat Jezus op andere plekken in de NIV en NASB ook gewoon Zoon van God genoemd wordt (Markus 1:1, 3:11, 15:39, etc. etc.). Dit is dus geen eerlijk argument van Riplinger, maar een drogreden. Evangelie Het laatste argument van Riplinger is dat ook het evangelie geweld aangedaan wordt in de NIV, NASB en eigenlijk alle andere vertalingen behalve de KJV. Ze noemt hierbij bijvoorbeeld Romeinen 11:6, die naar haar idee niet in de NASB of NIV zou staan, maar wel in de KJV (New Age Versions, p. 253). Dat is simpelweg onwaar; het staat zowel in de NASB als in de NIV. Een andere claim is dat de NIV en NASB het in Johannes 3:36 over gehoorzamen zouden hebben en niet over geloven (Ibid, p. 255). Ook dat is niet helemaal correct. De NASB gebruikt inderdaad éénmaal gehoorzamen in dit vers, maar in negatieve zin en in relatie tot degenen die verloren gaan. In dezelfde zin gebruikt de NASB ook gewoon het woord geloven in relatie tot hoe wij gered kunnen worden, en met betrekking tot de Zoon. De NIV heeft het helemaal niet eens over gehoorzamen. In de KJV wordt tweemaal gesproken over geloven; één keer in positieve zin (wél geloven) en een keer in negatieve zin (niet geloven). Wie goed oplet en kijkt naar de grondtekst die de vertalers van de KJV zélf gebruikten, ziet dat er ook twee verschillende woorden gebruikt zijn. Bij het wél geloven werd pisteuo gebruikt, bij het níet geloven apeitheo. Daar zit een nuance in. Ook de King James Vertalers gebruikten dit soms als ongehoorzaam zijn, zoals in bijvoorbeeld Romeinen 2:8 1 Petrus 2:7 of 4:17. Conclusie
Hoewel het verhaal rondom de vondst van het Sinaïticus-manuscript nog steeds vreemd is en misschien meer antwoorden nodig heeft, heeft het niet echt een significante invloed op de belangrijkste kern van de Bijbel gehad. Jezus staat nog steeds in de nieuwere vertalingen als de Zoon van God en ook het evangelie is onveranderd. Ja, er zijn zeker slechte vertalingen (zoals The Passion, The Message bijv.), en sommige vertalingen zijn beter dan andere. Maar in essentie vertellen zij allemaal hetzelfde. We mogen ons dus afvragen waarom Von Tischendorf zoveel moeite zou doen om zo'n manuscript te laten fabriceren dat eigenlijk gewoon hetzelfde zegt als de manuscripten die er al waren. Hoewel ik in eerste instantie ook lang uit ben gegaan van corruptie in de Alexandrijnse tekstfamilie, is die positie bij bestudering van de feiten simpelweg niet langer houdbaar. Wel blijft de Herziene Statenvertaling mijn voorkeur genieten, maar dat is iets persoonlijks. Bij twijfel kunnen we altijd terugvallen op de grondtekst en de concordantie, om een beter begrip te krijgen van wat er bedoeld wordt, zoals ik ook in dit artikel heb gedaan, op basis van de King James Vertaling.
15 Comments
Over conclusie gesproken. Ik heb toevallig vanmorgen de laatste 4 verzen uit de Bijbel gelezen. Het spreekt voor zich.
Reply
Gertjan
5/18/2023 23:48:03
Dat is nou net een mooi voorbeeld van een tekstkritisch probleem. De tekst in de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) heeft het woord ‘levensboom’ en de tekst in de Statenvertaling (SV) en de Herziene Statenvertaling (HSV) spreekt over ‘het boek des levens’.
Reply
Albert
5/19/2023 10:01:28
"Wie de Bijbel een belangrijk boek vindt, moet eerlijk op zoek gaan naar de beste Griekse tekst. En juist in Openbaring 22:19 bevat de Textus Receptus duidelijk een verkeerde lezing."
Het hangt er maar net vanaf wat je onder "weglaten " verstaat. Het Alexandrijnse type is vele eeuwen ouder dan de oudste manuscripten uit de Textus Receptus. Kopiisten hadden soms de neiging eigen opmerkingen in de marge te krabbelen, wat door latere kopiisten weer werd gezien als authentiek, en het weer toevoegden aan de brontekst.
Annet
5/18/2023 19:29:33
Weer een interessant artikel! Bijzonder om zo de achtergrond te weten, de 4 verschillende teksttype's en dat zowel de Statenvertaling als de KJV van het Byzantijnse type zijn.
Reply
Douwe Scheepsma Szn
5/18/2023 22:05:18
Mooi Niko dat je nu tot deze conclusie bent gekomen. De stelling dat alleen het Byzantijnse tekst type juist is is a) onwetenschappelijk en daarom b) triest. Wetenschappelijk is dat we betreffende deze materie geen uitsluitsel kunnen geven. Zelf geef ik de voorkeur aan de kortere Alexandrijnse tekst (van b.v. de Herziene Voorhoeve Vert.), maar het kan dus zijn dat deze toch niet altijd de juiste tekst geeft. Belangrijk is inderdaad dat het in principe niet uitmaakt welke (veel gebruikte) vertaling je leest, daar in alle exact hetzelfde christendom zit!
Reply
L.Overduin
5/19/2023 10:02:27
Hoewel ik geen grondtalen ken, ga ik er van uit dat de vertalers van de Heilige Schrift geen domme jongens waren en accepteer ik de Statenvertaling en de King James vertaling als meer betrouwbaar dan alle vertalingen erna. De HSV is beter leesbaar maar wellicht ook niet altijd vlgs de grondtekst. Maar deze drie zijn m.i. genoeg.
Reply
Albert
5/19/2023 11:37:25
Probeer in de NIV maar eens de volgende verzen te vinden:
Reply
De NIV is zeker niet mijn favoriete vertaling, maar weet wel dat er tussen de vier evangeliën soms verschillen zitten. Mogelijk hebben sommige kopiisten gemeend de hiaten op te moeten vullen, en dingen in andere evangeliën daarom "completer" gemaakt.
Reply
Douwe Scheepsma Szn
5/19/2023 21:44:59
Beste Albert,
Reply
Annet
5/20/2023 09:31:18
Beste Douwe,
Albert
5/20/2023 10:42:41
Beste Douwe,
Albert
5/20/2023 11:00:46
O ja,voor de geïnteresseerden. Over kritiek gesproken. Ik ga binnenkort met een audiobijbel (persoonlijk project) beginnen, zie www.youtube.com/@HSVHerzien
Reply
Douwe Scheepsma Szn
5/20/2023 19:29:55
@Annet:
Reply
Dank voor je toevoegingen, Douwe. Je parafraseert me als volgt: "Zoals Niko schrijft is de Bijbeltekst voor zo'n 99% betrouwbaar (vele onbeduidende toevoegingen etc. niet meegerekend)"
Reply
Your comment will be posted after it is approved.
Leave a Reply. |
Categorieën
Alles
Archieven
Augustus 2024
|