Debunked: Tom de Wal - God wil dat je rijk bent

Onderuitgezakt en trollend begint Tom met de pitch van zijn nieuwe boek; God wil dat je rijk bent. Hij moet het nog gaan schrijven, vertelt hij, maar gezien zijn track record kunnen we dit best heel serieus nemen. Het is één van de grillen van het welvaartsevangelie, bekend gemaakt door o.a. Kenneth Copeland ($300M net worth), Benny Hinn ($60M net worth) of Jesse Duplantis ($20M net worth). Is Tom op weg om de nieuwe Nederlandse toevoeging in dit rijtje te worden? Hij beweert dat het gewoon in de Bijbel staat dat God wil dat je rijk bent, maar er is ook nog zoiets als.. context. Iets dat Tom niet helemaal lijkt te begrijpen. Op zijn Facebook-account postte hij een overzichtje van prooftexts. Laten we er eens een paar uitpikken en die in hun context lezen.

"Want geldzucht is een wortel van alle kwaad. Door daarnaar te verlangen, zijn sommigen afgedwaald van het geloof, en hebben zich met vele smarten doorstoken." (1 Tim. 6:10, HSV)

Korinthe
De eerste tekst die Tom noemt, komt uit de 2e zendbrief aan de Corinthiërs. Er staat dat zij "in alles" rijk zullen worden. Waar moeten we dan precies aan denken? De directe context noemt inderdaad zaken als het inzamelen van geld in relatie tot zaaien en oogsten, maar wie verder leest ziet dat er meer aan de hand is in deze gemeente. Paulus begon al in het vorige hoofdstuk met zijn betoog, en daar bleek dat de Corinthiërs al in alles overvloedig waren. Hij noemt de volgende zaken op: geloof, woord, kennis, inzet en liefde. Enkel de genadegave miste nog  (2 Kor.8:7). In het Grieks staat hier het woord charis, wat afhankelijk van de context verschillende dingen kan betekenen. Wanneer we teruggaan naar het Grieks in 2 Kor. 9:11, wordt duidelijker wat Paulus precies in het oog heeft. We vinden hier het woord ploutizo, dat slechts op 2 andere plekken gebruikt wordt in de Bijbel; in zowel de eerste als de tweede Korinthebrief. Hier is er één:

" .. als bedroefden, maar toch steeds blij; als armen, maar die toch velen rijk maken; als mensen die niets hebben en toch alles bezitten." (​2 Korinthe 6:10, HSV)

Geestelijk
Het is duidelijk dat de rijkheid hier van een geestelijke orde is, omdat we specifiek bij gezegd wordt dat zij arm zijn en niets hebben. Bedenk dat hoofdstukindelingen niet origineel waren, maar pas ergens in de middeleeuwen zijn toegevoegd. Dit is één brief, en Paulus' betogen bouwen soms lang op. Bovenstaand vers staat dus in de bredere context ervan. Maar ook in de directe context vinden we aanwijzingen dat het hier om een andere rijkheid gaat dan Tom in gedachten heeft. In vers 10 van hoofdstuk 9 gaat het over de vruchten van hun gerechtigheid die vermeerderd worden. In vers 12 geeft Paulus aan dat het betonen van deze dienst (de genadegave) een overvloedige bron van veel dankzeggingen aan God is. De tekst zélf geeft nota bene aanleiding om aan meer geestelijke dingen te denken. Paulus geeft namelijk aan dat deze dienst hen in staat maakt tot alle vrijgevigheid, als bijzin van vers 11a. Het geven zélf is een rijkheid, is wat hij in feite dus zegt. Denk nog maar eens terug aan het rijtje deugden uit 2 Kor. 8:7; enkel de charis (genadegave) miste nog. Zij waren nog niet rijk in het weggeven. Maar dat konden zij wél worden door het gewoon te doen, is de boodschap. Niet als een soort piramidespel dat we bij geldwolven als Kenneth Copeland zien, waarbij aan hém gegeven moet worden in de hoop dat zij gezegend worden. Maar als het beoefenen van een geestelijke deugd om de armen te helpen. Niet om er zelf iets fysieks terug voor te krijgen. Natuurlijk sluit ik niet uit dat God mensen nooit fysiek zegent, in geld of materieel opzicht. Maar wanneer we met die intentie gaan geven, spannen we het paard achter de wagen. We moeten niet geven in de hoop er meer terug voor te krijgen, maar omdat we begaan zijn met het lot van onze noodlijdende broeders en zusters. Anders maakt het ons niet anders dan de wereld, waar grote investeerders altijd op zoek zijn naar de beste ROI (Return-On-Investment); een egoïstische religie waarin de deugden die Paulus noemt juist totaal absent zijn. Lees de tekst met deze kennis nu nóg eens, in context, en kijk eens of u het nu wél snapt.

" 8. En God is bij machte elke vorm van genade overvloedig te maken in u, zodat u, wanneer u in alles altijd al het nodige bezit, overvloedig kunt zijn in elk goed werk. 9. Zoals geschreven staat: Hij heeft uitgestrooid, hij heeft aan de armen gegeven; zijn gerechtigheid blijft tot in eeuwigheid. 10. Hij nu Die de zaaier zaad verschaft, moge ook brood tot voedsel schenken en uw zaaigoed doen toenemen en de vruchten van uw gerechtigheid vermeerderen. 11. Zo zult u in alles rijk worden, in staat tot alle vrijgevigheid, die door middel van ons dankzegging aan God teweegbrengt. 12. Want het betonen van deze dienst vult niet alleen de tekorten van de heiligen aan, maar is ook een overvloedige bron van vele dankzeggingen aan God," (2 Korinthe 9:8-12, HSV)

Spreuken
​De zegen van de Heer maakt rijk, vertelt Salomo in Spreuken 10:22. Dit zegt niet meteen iets over materieel gewin, maar kan ook geestelijk opgevat worden. In het vers ervoor (21) worden de lippen van de rechtvaardige bijvoorbeeld genoemd als een voedingsbron. Dat kan dus niet over iets fysieks gaan, maar dat gaat over geestelijke deugden. Ook het vers dáárvoor worden edele metalen overduidelijk in een meer geestelijke setting genoemd. Nogmaals; het is dus niet zo dat God nooit materiële zegen kán of wíl geven, maar het gevaar in de meer charismatische kringen is dat het als een soort algoritme behandeld wordt. Abraham was rijk, maar Lazarus juist arm. Toch waren ze beiden rechtvaardig, want we zien hen in Lukas 16 allebei in het Paradijs. God kan om Zijn redenen iemand die rechtvaardig is, dus zowel arm als rijk maken, zoals we dat in het verhaal van Job bijvoorbeeld heel duidelijk zien. Over het algemeen zagen we in de tijd van Jezus dat apostelen en de meeste christenen helemaal niet zo rijk waren, materieel gezien dan. In geestelijke zin waren zij echter heel rijk! Vergelijk de gemeente van Smyrna bijvoorbeeld eens met die van Laodicea:

"Ik ken uw werken, verdrukking en armoede – u bent echter rijk – en Ik ken de lastering van hen die zeggen dat zij Joden zijn, maar het niet zijn; zij zijn namelijk een synagoge van de satan." (Op. 2:9, HSV)

"Want u zegt: Ik ben rijk en steeds rijker geworden en heb aan niets gebrek, maar u weet niet dat juist u ellendig, beklagenswaardig, arm, blind en naakt bent." (Op. 3:17, HSV)

Psalmen
De laatste prooftext die we bekijken, is die uit Psalm 112, vers 3. Hier lijkt het inderdaad te gaan over iemand die materieel gezegend wordt. Toch is dat niet het enige wat we erover kunnen zeggen. Deze persoon is bijvoorbeeld ook een gulle gever, vertelt de Psalmist in vers 9. In diezelfde Psalmen beklaagt Asaf zich er in Psalm 73 (in vers 12) overigens ook over dat het sommige goddelozen juist wél materieel voor de wind gaat. Asaf laat in die Psalm uiteindelijk zien dat het de Heer is waar we onze toevlucht tot moeten nemen, niet geld en materieel. Wat we hiervan kunnen leren, is dat het geven van tienden of andere gaven aan welvaartspredikers, aan gemeenten of wie of wat dan ook dus geen algoritme of garantie is op materiële zegen. Wat wél een garantie is, is dat het geven aan de armen en behoeftigen bijdraagt aan de vermeerdering van onze geestelijke rijkdom. 

"Verzamel geen schatten voor u op de aarde, waar mot en roest ze verderven, en waar dieven inbreken en stelen; maar verzamel schatten voor u in de hemel, waar geen mot of roest ze verderft, en waar dieven niet inbreken of stelen; want waar uw schat is, daar zal ook uw hart zijn." (Mattheüs 6:19-21, HSV)

Conclusie
Tom steekt de draak met naar eigen zeggen "christenen die denken dat ze de Bijbel kennen", maar geeft er zelf eigenlijk helemaal geen blijk van het wél te snappen. Net zoals hij in zijn eerdere boek Bidden is Ontvangen God in een doosje wil proppen en als een soort toverformule altijd dezelfde resultaten eist, is ook hier weer sprake van dezelfde modus operandi. God is een Persoon, en soeverein. Hij handelt niet altijd hetzelfde met mensen, om Zijn soevereine en soms onbegrijpbare redenen. Mensen als Tom de Wal menen misschien dat God altijd op dezelfde manier werkt, maar laten daarmee zien dat zij God juist helemaal niet begrijpen! Zoals een wijs man ooit eens zei: "Een god die in onze hersenpan past, is onze aanbidding niet waard." Hij is zoveel groter en mooier dan wij ons ooit kunnen voorstellen. Christenen die focussen op materiële welvaart zijn als kinderen die aan het strand zandtaartjes willen blijven maken, terwijl papa op hen wacht met een échte vlaai. Trap hier niet in, lieve mensen. Ontvolg deze dwaalleraar en waarschuw anderen hiervoor. Vergaar liever onvergankelijke schatten in de hemel. God bless! :)