Moeten christenen dóór de grote verdrukking? Deel 1

"Nee," zou de gemiddelde lezer van dit blog zijn geneigd te antwoorden. Toch krijgen we met enige regelmaat de respons van geïrriteerde broeders en zusters die menen dat we hiermee een dwaalleer verspreiden. Het debat over wanneer de opname is, duurt al decennia, zo niet langer. En de toon waarop dat debat gevoerd wordt, is lang niet altijd even leuk. Laat ik daarom voorop stellen; wat we precies geloven over wanneer de opname is, heeft mijns inziens niet per sé invloed op onze behoudenis. Ik ben daar tegelijk ook niet héél stellig in, omdat er ook een groep is die meent dat wij door de grote verdrukking moeten omdat wij gelouterd of geheiligd moeten worden. Deze gedachte druist direct in tegen de alomvattende genade die Jezus ons bewezen heeft; Zijn offer was en is een éénmalige genoegdoening voor ál onze zonden; de zonden die wij gedaan hebben en de zonden die wij nog gaan doen. Als dát voor u de reden is om te geloven dat wij door de zgn. grote verdrukking moeten, alsof de straf die Jezus ontving niet voldoende is voor onze zonden, dan vraag ik me af of u wel begrijpt wat Jezus aan het kruis heeft gedaan voor ons, bijna 2000 jaar geleden. Er is echter ook een andere groep, die om ándere redenen gelooft dat wij door de grote verdrukking heen moeten gaan. Nu sinds het begin van de corona"crisis" steeds ingrijpendere maatregelen door autoritaire overheden over ons heen worden gespuugd, beginnen steeds meer christenen te denken dat we wellicht tóch door de grote verdrukking heen moeten of dat we ons hier misschien al in bevinden. Ik kan u gerust stellen; dat is absoluut niet het geval! Één van de "documentaires", waarmee de "posttribbers" (de christenen die geloven dat we dóór de grote verdrukking moeten) hun gelijk denken te kunnen halen, is de docu "Na de Verdrukking". Die zal ik in dit artikel stapsgewijs doornemen en op élk punt Bijbels weerleggen.

Strike one
Met stemmingmakende muziek, beelden en een zwoele voice-over, begint de documentaire met het waarschuwen van christenen voor de doctrine van de pretribulationaire opname. De prefixen pre-, post- en mid- communiceren in dit debat de positie die mensen innemen omtrent de opname. Komt die vóór (pre) de grote verdrukking (tribulatio is het Latijnse woord voor verdrukking), of juist ná (post) die verdrukking? Documentaire is misschien wel teveel gezegd. Na een tijdje heb je eigenlijk vooral het idee dat je naar een preek zit te luisteren. In de documentaire verschijnen diverse sprekers die geagiteerd vertellen waarom zij menen dat de pretribbers ongelijk hebben. Één van die sprekers is de controversiële voorganger Steven Anderson, die een paar jaar geleden nog werd verboden naar Nederland te reizen vanwege zijn extreme visie. Enfin, laten we in deze bespreking vooral naar de inhoud kijken. Na iets meer dan drie minuten vertelt de voice-over dat Mattheüs 24 duidelijk stelt dat de opname ná de grote verdrukking volgt. Maar is dat wel écht zo? Laten we eens naar de bewuste passage gaan en zien wat de passage eigenlijk zegt.

"En meteen na de verdrukking van die dagen zal de zon verduisterd worden en de maan zal zijn schijnsel niet geven en de sterren zullen van de hemel vallen en de krachten van de hemelen zullen heftig bewogen worden. En dan zal aan de hemel het teken van de Zoon des mensen verschijnen; en dan zullen al de stammen van de aarde (beter vertaald zou zijn: het land, zie ook Zach. 12:10-14, red.) rouw bedrijven en zij zullen de Zoon des mensen zien, als Hij op de wolken van de hemel komt met grote kracht en heerlijkheid." (Mattheüs 24:29-30, HSV)

Het klopt inderdaad dat er gesproken wordt over een grote verdrukking in deze tekst en dat Jezus ná die grote verdrukking terug zal ko​men. Maar is de opname hetzelfde als de daadwerkelijke terugkeer van Jezus, als Hij Zijn voet op de Olijfberg plaatst? Er wordt door posttribbers vaak gewezen op de overeenkomsten tussen de teksten die gaan over de opname en de teksten die gaan over de wederkomst, maar er zijn ook veel verschillen. Sommige van die verschillen staan zelfs diametraal tegenover elkaar. Hiernaast een overzicht dat ik uit mijn laatste e-book heb gehaald, waar ik 10 van die onoverkomelijke verschillen belicht. Als u de tekst moeilijk kunt lezen, klikt u op de afbeelding om die uitvergroot te zien. Zoals u ziet, is er dus ook in de latere verzen van Mattheüs 24 geen sprake van een bonafide opname. Degenen die worden weggenomen in het vergelijk uit vers 39, zijn immers de slechteriken. Weet u zeker dat u mee wilt met díe opname? 

Strike two
Het is ironisch dat na ongeveer vier minuten wordt geïnsinueerd dat de pretribbers hun Bijbel niet goed lezen, terwijl we juist ontdekten dat zij zélf niet in staat zijn een goede exegese te doen. Maar ook historisch gezien slaan ze al snel de plank mis. Na slechts vijf minuten wordt de volgende onwaarheid alweer uitgesproken. Anderson stelt dat "er geen bewijs is van wie ook" dat de doctrine van de opname vóór de grote verdrukking, al vóór 1830 werd genoemd door de kerkvaders. Hij meent dan ook dat dit een vrij nieuwe leer is. Op zichzef is dit issue al irrelevant. Immers, de katholieken hebben zo'n 1000 jaar lang verkeerde doctrines geleerd en dat zegt niets over wat de Bijbel zélf leert. Zelfs al zouden 7,99 miljard mensen geloven in de opname ná de verdrukking, maar de Bijbel wél letterlijk stelt dat de opname juist vóór die grote verdrukking is, dan is het toch duidelijk wat de waarheid is? Wat men hier doet is het aanvoeren van een drogreden; de zogenaamde argumentum ad populum. Het zou niet uit moeten maken wat de meerderheid gelooft, als de Bijbel iets ánders leert, moeten we dát geloven. Toch is ook het argument zélf aantoonbaar onjuist. Er wordt immers meermaals door de kerkvaders over de pretribulationaire opname gesproken. In de middeleeuwen is het goed zoeken, maar vooral in de periode van de Anteniceense kerkvaderen (35-325 n. Chr.) vinden we diverse uitspraken van kerkvaders over dat zij geloofden in een opname vóór de grote verdrukking. Hieronder een overzicht van zes van die teksten, mét bronvermelding.

“Ga daarom en vertel de uitgekozenen van de Heer Zijn machtige daden en vertel hen dat dit beest een voorafschaduwing is van de vervolging die er aan komt. Als u zichzelf daarop voorbereid, met heel uw hart berouw toont en u keert naar de Heer, dan is het mogelijk er aan te ontsnappen. Als uw hart zuiver en onberispelijk is en u de dagen die u in uw leven resten de Heer onbesproken dient. Wend uw zorgen af op de Heer en Hij zal ze richting geven. U die twijfelt: Vertrouw op de Heer, want Hij heeft alle macht en kan Zijn boosheid van u afwenden en de twijfelaars belagen met plagen. Wee hen die deze woorden horen en er ongehoorzaam aan zijn, het zou beter voor hen zijn dat ze niet geboren waren.”
​(Herder van Hermas 23.5-6, ca. 150 n. Chr.)

"Als aan het einde die kerk opeens opgenomen wordt van datgene, waarvan gezegd wordt: ‘Want dan zal er een grote verdrukking zijn, zoals er niet geweest is vanaf het begin van de wereld, tot nu toe, en zoals er ook nooit meer zijn zal.'" (Irenaeus, Adversus Haereses, boek V, hoofdstuk XXIX, vers 1, ca. 170 n. Chr.)

"“Omdat de hemel die weggerold wordt, betekent, dat de kerk weggenomen zal worden. Bergen en eilanden van hun plaatsen verwijderd, communiceert dat in de laatste verdrukking alle mensen vertrekken van hun plaatsen, dat is, dat de goeden worden verwijderd, zoekende de verdrukking te ontvluchten.” (Victorinus, ​Commentaar op de Apocalypse van de gezegende Johannes – Van het zesde hoofdstuk, vers 14, ca. 270 n. Chr.)

"En geeft u God geen dank, prijst u uzelf niet gelukkig, dat door een vroegtijdig vertrek u weggenomen wordt, en bevrijd van de ongelukken en rampen die aanstaande zijn?” (Cyprianus, Verhandeling VII, vers 25b, ca. 250 n. Chr.)

"Want al de heiligen en de uitverkorenen van God worden verzameld, voor de verdrukking die zal komen, en worden opgenomen tot de Heer opdat zij de verwarring niet zien die de aarde zal overspoelen vanwege onze zonden.” (Efraïm de Syriër, Over De Laatste Tijden, De Antichrist En Het Einde Van De Wereld, ca. 373 n. Chr.)

".. maar nu zal Hij nog niet op de aarde neerdalen, want deze is nog niet gereed om Hem te ontvangen; maar wanneer deze en haar werken verbrand zijn, en het gereinigd is en gelouterd door het vuur, en een nieuwe aarde geworden zal zijn, zal Hij erop neerdalen, en wonen met zijn heiligen daarop: en dit suggereert een andere reden waarom Hij in de lucht zal blijven, en Zijn heiligen Hem daar ontmoeten, en wie Hij op zal nemen met Hem tot in de derde hemel, tot de algehele vuurvloed en verbranding der wereld over is, en door hen daarvoor te bewaren; en dan zullen al de uitverkorenen van God vanuit de hemel als een bruid versierd voor haar echtgenoot, en Hij met hen, en de tabernakel van God zal bij de mensen zijn.” (​Dr. John Gill, Commentaar op 1 Thessalonicenzen 4:17, 1748 n. Chr.)

Strike three
Zelfs in de "donkere" middeleeuwen is een commentaar te vinden van de Italiaanse Fra Dolcino (1307 n. Chr.), die er weliswaar vreemde ideeën op nahield, maar tegelijk aangaf dat de opname wel degelijk vóór de grote verdrukking plaats zou vinden. Behalve dat de doctrine van de pretribulationaire opname toegeschreven wordt aan de Engels-Ierse theoloog Darby, die dit in 1830 opschreef, wordt laatstgenoemde ook in diskrediet gebracht omdat hij zogenaamd de Bijbel zou hebben vervalst en belangrijke teksten zou hebben verwijderd. Buiten dat ook dit weer een drogreden is (een zgn. ad hominem - aanval op de persoon, terwijl ook een omstreden persoon soms gelijk kan hebben), is ook dit niet per sé een juiste weergave van de feiten. Darby's Bijbel was een Bijbel die grotendeels gebaseerd was op de Alexandrijnse teksten, die weliswaar ouder zijn, terwijl van de Byzantijnse teksten (de Textus Receptus) enkel nog kopieën waren, die natuurlijk jonger zijn. De originele Byzantijnse teksten waren veel ouder, maar waren vergaan doordat er zó vaak uit vertaald was, en inmiddels onbruikbaar geworden. Ook citaten uit bijvoorbeeld de Anteniceense Kerkvaders stemmen voor het leeuwendeel overeen met de Byzantijnse tekstfamilies. De kerk uit de regio van Alexandrië stond erom bekend dat zij zogenaamde zendbrieven schreven onder valse apostolische pseudoniemen, en ook hun gnostische invloeden zien we terug in de Alexandrijnse tekstvariaties. De keuze om te gaan voor de meest oude (grond)teksten, en niet voor de meerderheid van kopieën is dus een begrijpelijke, maar in dit geval een onjuiste. Vrijwel alle moderne vertalingen doen dit inmiddels, maar het is natuurlijk maar de vraag of dit opzettelijk gebeurt. Gezien Darby's verdere leerstellingen kan ik me moeilijk voorstellen dat hij dit met opzet gedaan heeft, om mensen te misleiden. Three strikes and you're out, zeggen de Amerikanen toch? Laten we echter eens verder kijken en luisteren naar wat voor "argumenten" Anderson en consorten aanhalen om hun gelijk te "bewijzen". 

Verschillen
​Na een minuut of twaalf begint pastor Jimenez Mattheüs 24 en 1 Thessalonicenzen 4 met elkaar te vergelijken. Heel slim "lijmt" hij deze twee teksten aan elkaar door te spreken in grote lijnen van overeenkomsten. Let er goed op hoe hij dit doet, en hoe het daardoor lijkt alsof de twee teksten over hetzelfde spreken. Daarna gaan we nauwkeuriger kijken, en worden juist de verschillen duidelijk. Volgens Jimenez stelt 1 Thessalonicenzen dat:

1. De Heer naar beneden komt,
2. De trompet klinkt, en
3. We worden opgenomen in de wolken

Vervolgens gaat hij naar Mattheüs 24 en focust hierbij slechts op één deel van deze begrippen. Anderson gaat verder met deze slimme, selectieve manier van teksten "lijmen" en focust op de versen 29 tot en met 31, waar inderdaad wordt gesproken over de Heer, een trompet én wolken. Nou, klaar! Toch? Not so fast, citizen! Door deze selectieve manier van vergelijken wordt enkel gefocust op de overeenkomsten, maar hoe zit het met de verschillen? Mag ik nu even? Dan wil ik graag uw aandacht vestigen op de volgende zaken:

A. Wáár spreekt Mattheüs 24 over de wederopstanding van de doden?
B. Waar lezen we in Mattheüs 24 over christenen die worden opgenomen ín de wolken?
C. Waar lezen we in Mattheüs 24 überhaupt over de kerk?

Nergens in Mattheüs 24 zien we graven opengaan. Ook lezen we niets over een ontmoeting in de lucht. En waar gaat het in dit tekstgedeelte over de kerk? Het hele woord kerk of gemeente (ecclesia in het Grieks) komt er niet in voor. De hele passage is gefocust op wat er met Israël zal gaan gebeuren. Dit terwijl Paulus bij de brief aan de gemeente van Thessalonicenzen juist de focus heeft op wat er met de kerk gebeurt. Dáár gaat het juist weer nergens over Israël. Toch niet geheel onbelangrijk, lijkt ​me. Wanneer we een ándere belangrijke tekst over de opname erbij pakken, namelijk 1 Korinthe 15, en die vergelijken met Mattheüs 24, worden nog veel meer verschillen zichtbaar. Let maar eens op.

D. Waar lezen we dat we in een ondeelbaar ogenblik een nieuw lichaam krijgen?
E. En andersom; waar lezen we in 1 Thess. 4 of 1 Kor. 15 over een verdrukking vooraf?
F. Waar lezen we in 1 Thess. 4 of 1 Kor. 15 over diverse voortekenen? 
G. Waar lezen we in 1 Thess. 4 of 1 Kor. 15 dat élk oog Hem zal zien als Hij komt?

Israël
Anderson windt zich er vervolgens over op dat veel christenen ​menen dat het in Mattheüs 24 over Israël gaat. "Misschien was de zendbrief van Paulus aan Efeze wel gericht aan de Efeziërs, of de zendbrief aan de Hebreeën gericht tot de Hebreeërs? Misschien was de zendbrief van Paulus aan de Thessalonicenzen wel gericht aan de Thessaloniërs! Maar élke belofte in het boek is aan mij, elk hoofdstuk, elk vers, elke zin!" betoogt Anderson. Natuurlijk, de Bijbel is geschreven voor ons allen, om te lezen, te bestuderen en om door opgebouwd te worden. Het is echter niet geschreven aan ons allen. Of wil Anderson beweren dat de Joodse wetten uit Leviticus ook voor hém gelden? Of dat Mattheüs 10:5-7 toch ook op hém van toepassing is? We zullen moeten erkennen dat niet élke passage in de Bijbel voor ons gelden. Narcegese, is dat in essentie; een narcistische kijk op de Bijbel waarin we onszelf óveral in de tekst menen te moeten injecteren. Veel sprekers hebben daar tegenwoordig last van. Waarom moeten wij net als David reuzen verslaan? Gek genoeg betrekken ze het nooit op teksten als Mattheüs 27:5, waar Judas zich verhing. Ziet u waar zulke extreme narcegese heen leidt? Het kan potentieel élke dwaalleer rechtvaardigen. Om die reden zullen we altijd goed moeten kijken naar het publiek. Het is overduidelijk dat God dispensationeel anders handelt met Israël dan met de kerk. Voor Israël gold de wet, voor de kerk geldt de genade. Het is belangrijk dat we die twee niet door elkaar gaan halen. Ook de toekomst van die twee is heel anders. Voor Israël geldt dat haar een heel benauwde periode te wachten staat (Jeremia 30:6-7), terwijl het woord kerk helemaal niet voorkomt in Openbaring 6 t/m 19, waar het gaat over die specifieke periode in de tijd die Jezus de "grote verdrukking" noemt. Dit terwijl Johannes prima wist hoe hij dit woord moest schrijven. In de eerste 5 hoofdstukken van Openbaring wordt het maar liefst 19x genoemd! Ook in Mattheüs 24 valt op hoe Joods alles is: het gaat over de tempel (vers 1), de Olijfberg (vers 3), Judea (vers 16) en de Sabbat (vers 20). Nérgens spreekt Jezus over de kerk. Ook zijn troef uit Markus 13:37, waar Jezus in een parallelvers zegt dat Hij dit tegen állen zegt, legitimeert mijns inziens niet dat dit voor de kerk geldt. Het is een toespraak waar Jezus specifiek de mensen in de grote verdrukking waarschuwt, getuige verzen als Markus 13:14, waar de mensen in Judea worden gewaarschuwd om naar de bergen te vluchten. Er worden heel specifieke dingen genoemd, zoals op het dak zijn en snel vluchten, opletten als je zwanger bent of rekening houden met de sabbat. Het advies van Jezus aan de Joden in de verdrukking is dus niet beperkt aan hén, maar aan állen die wereldwijd in de grote verdrukking leven. Wij christenen zijn er dan al niet meer, omdat we zijn opgenomen, maar de waarschuwing is evenmin voor de lezers van dit boek die niet Joods zijn, én in de grote verdrukking leven. Dát is de context! Het primaire publiek zijn de Joden, en de rest van de wereld (niet de kerk!) worden slechts terloops genoemd. De kerk was immers nog een m​ysterie, schrijft Paulus (Rom. 16:25-27, Kol. 1:25-27 en Ef. 3:1-6) en zou pas later worden onthuld. Dit maakt de opname zélf, die geldt voor de gemeente van Christus, natuurlijk nog méér tot een mysterie. Dat wordt dan ook bevestigd in 1 Korinthe 15:51-52. Hoe zou Jezus daar dan al allerlei details over kunnen geven in Mattheüs 24?
​
Wegname
Anderson merkt terecht op dat veel pretribbers tóch proberen de opname in Mattheüs 24 te vinden, en ik ben met hem eens dat we dat níet moeten doen. Het zou ons arbitrair maken in onze hermeneutiek. Het is ook helemaal niet nodig! De wegname in de verzen 40 en 41 gaat zoals ik al eerder liet zien, niet over een bonafide opname. Het wordt in vers 39 immers vergeleken met de zondaars die door de zondvloed worden weggenomen. Is dat een goede wegname? Natuurlijk niet! Die opname wilt u niet bij zijn. Sommige vertalingen hebben gemeend dit met "aangenomen" te moeten vertalen. Dat vind ik persoonlijk erg jammer; het is mijns inziens een vertaalfout. De context maakt immers duidelijk dat degenen die weg worden genomen slécht af zijn, en degenen die achterblijven juist goed af. Het Griekse woord dat we in de grondtekst vinden op deze plek, is paralambano. Dit woord wordt bijvoorbeeld ook in Mattheüs 4:5 gebruikt om aan te geven dat de satan Jezus meeneemt. Vraagje: Is dat dan een bonafide, een goede wegname? Ook wordt dit woord in Mattheüs 12:45 gebruikt om aan te geven dat een boze geest andere geesten meeneemt als hij een lege ziel vindt. Nóg een vraagje: Is dít dan een goed voorbeeld van een wegname? Of wat dacht u van de Romeinse soldaten die Jezus meenamen in Mattheüs 27:27, of de Romeinse soldaten die Paulus meesleurden in Handelingen 23:18? Hier wordt telkens het woord paralambano gebruikt, terwijl 1 Thessalonicenzen 4 het heeft over harpazo. Mijn antwoord op Anderson zou dus heel stellig zijn; Nee, Mattheüs 24 en 25 gaan nérgens over de opname. 

Uitverkorenen
Voorts merkt Jimenez op dat het woord "uitverkorenen" in Mattheüs 24 niet per sé op Israël hoeft te slaan, zoals sommige pretribbers beweren. Ik ben met hem eens dat dit woord niet per sé een technische term is (een term die altijd en overal hetzelfde betekent, door de hele Bijbel heen), maar daarbij moeten we wel op de context lezen. Zoals we zagen is de context in Mattheüs 24 overduidelijk Joods, en omdat er in deze Rede op de Olijfberg nog niets over het mysterie van de gemeente is gezegd, is het niet logisch om hierbij aan de kerk te denken. De eerste keer dat over de Uitverkorene wordt gesproken, is dat in Jesaja 42. Hier is dat in het enkelvoud, en het gaat daarbij overduidelijk over Jezus, als we kijken welke eigenschappen aan Hem worden toegedicht in de context. Drie hoofdstukken later wordt Israël juist Gods uitverkorene genoemd. Van de in totaal 17x dat deze term genoemd wordt, zijn er 8 referenties naar Israël, 6 referenties naar personen binnen de gemeente, 2 referenties naar Christus en 1 referentie die niet helemaal éénduidig is (angelos in 1 Tim. 5:21 kan zowel menselijke boodschapper als engel betekenen). Anderson en Jimenez geven echter al van tevoren aan dat ze niet door de hele lijst willen gaan "omdat er niet genoeg tijd is", en dat komt hen natuurlijk wel heel goed uit. Zo kunnen ze ook hier dus weer selecteren, en daar gaat uiteraard weer genoeg mis. Ze ratelen er gigantisch vlot doorheen, en als u niet oplet, zou u de logische fouten misschien niet eens opmerken. Anderson noemt als voorbeeld Romeinen 11:7 (waar overigens gesproken wordt over "election" en niet over "elect" - klein detail, maar ik zal er niet moeilijk over doen), en betrekt dit op heidense christenen. Dat is gezien de context echter heel vreemd. In Romeinen 9 tot en met 11 bespreekt Paulus met de Romeinse christenen (waar ook veel bekeerde Joden deel van uitmaakten) wat er met de Joden zal gebeuren. Lees maar eens hoe hij deze sectie introduceert in Romeinen 9:3-5. Het valt absoluut niet te ontkennen dat het hier over Israël gaat! In Romeinen 11 sluit hij deze sectie af, maar in vers 7 zit hij nog middenin het verhaal over de edele Olijfboom, wat overduidelijk een verwijzing is naar Abraham, de vader van álle gelovigen. De Joden zijn de natuurlijke takken, en de ingeënte takken zijn de heidenen. Ook zijn er takken uitgerukt, maar die kunnen wel weer opnieuw worden ingeënt. Ze zijn dus wél geroepen, maar níet per sé uitverkoren. In de grote verdrukking zullen heel veel Israëli's tot geloof komen in Jezus, onder andere de 144.000 uit de 12 stammen van Israël (Openbaring 7), en uiteindelijk zal na een zuivering 2/3e sterven (Zacharia 13:8-9), maar de rest geheel behouden worden (Zach. 12:10-14, Op. 1:7, Rom. 11:25-26) als de volheid van de heidenen is ingegaan. Vraagje: waarín zijn zij ingegaan? Hint: het heeft iets te maken met de opname. De denkfout die Anderson en Jimenez (bewust?) maken, is heel vreemd. Ze trekken de definitie eerst héél breed en algemeen, als "gelovigen" uit welke etnische achtergrond dan ook, maar kijken niet naar de definitie in smallere zin. Als ik het heb over schapen, bedoel ik dan áltijd die wollige beesten? Of bedoel ik soms ook de kuddedieren die braaf alle propaganda van de overheid volgen? Dat hangt van de context af natuurlijk! En dat is precies wat Anderson en Jimenez hier niet doen, als ze in rap tempo even een dozijn teksten bespreken. Lees ze zelf, de hyperlinks staan hierboven. Geloof me niet omdat ik het zeg, maar doe uw eigen onderzoek onder leiding van de Heilige Geest en u zult zélf tot de juiste conclusie komen (Hand. 17:10-11, 1 Thess. 5:21).

Het vervolg van dit artikel vindt u hier. God bless! (: