Debunked: Preterisme (Deel III): Problemen met Preterisme

In het laatste deel over preterisme (het idee onder een groep christenen dat het boek Openbaring al in de eerste eeuw is vervuld) zullen we stilstaan bij enkele problemen van deze eschatologische visie. Veel vragen zijn in deel 1 en deel 2 al beantwoord, maar mogelijk zijn er toch nog vragen over gebleven. Die zullen we in dit deel bespreken, en daarmee de serie afsluiten.

Drie van de 4 Ruiters van de Apocalyps, door Dall-E

“Wanneer u dan de gruwel van de verwoesting, waarover gesproken is door de profeet Daniël, zult zien staan op de heilige plaats – laat hij die het leest, daarop letten! - laten dan zij die in Judea zijn, vluchten naar de bergen.”
​(Mattheüs 24:15-16, HSV)

Pella
​Preteristen hebben hun geschiedenis vaak niet op orde. Zij denken geregeld in termen van ‘ongeveer’ en zijn allesbehalve precies. Op zo’n manier is het natuurlijk makkelijk om de feiten een bepaalde kant op te sturen en zo lijkt het net alsof het waar is wat zij beweren. Vluchten naar de bergen in het hedendaagse Jordanië, is inderdaad wat gebeurde in die eerste eeuw na Christus. De preteristen beseffen echter niet dat de Joden rond 70 AD naar een heel specifieke plek vluchtten in het huidige Jordanië, en niet naar de plek waarover we in andere eschatologische Bijbelteksten lezen. Epiphanius vertelt in zijn Verhandelingen tegen 80 sektes (deel 29, hoofdstuk 7:7-8) dat de Joodse christenen rond 68 AD naar Pella vluchtten, wat in het noorden van het huidige Jordanië ligt. Ook Eusebius bevestigt dit in de Geschiedenis van de Kerk (boek 3, hoofdstuk 5:3). Wanneer we de Bijbel er echter naast leggen, en kijken waarheen de Joden zullen vluchten in het einde van de tijd, ontstaat er een ander plaatje. We zien daar namelijk dat de Joden naar een plaats zullen vluchten die Bozra heet, en ruim 200 kilometer zuidelijker ligt dan Pella. Bozra werd ook wel Petra genoemd, wat velen van u veel bekender in de oren zal klinken vanwege de prachtig uitgehouwen rotsen aldaar. Laten we eens lezen wat de Bijbel hierover zegt.

“Ik zal u, Jakob, zeker verzamelen, geheel en al. Ik zal het overblijfsel van Israël zeker bijeenbrengen. Ik zal het samenbrengen als schapen van Bozra, als een kudde midden in zijn weide. Het zal er gonzen van de mensen. De Doorbreker trekt vóór hen op. Zij zullen doorbreken, door de poort trekken en daardoor naar buiten gaan. Hun Koning gaat vóór hen uit, de HEERE gaat aan de spits.” (Micha 2:12-13, HSV)

​Bozra
​We zien dat de HEER niet alleen Zijn volk beschermt in die schaapskooi, maar dat Hij ook wraak uitoefent op degenen die proberen de Zijnen te doden. In de tekst uit Jesaja hieronder is dat goed te zien; let vooral ook op de onderstreepte woorden.

“ 1. Wie is Deze Die uit Edom komt, in helrode kleding uit Bozra, Die luisterrijk is in Zijn gewaad, Die voorttrekt in Zijn grote kracht? Ik ben het, Die spreek in gerechtigheid, Die machtig ben om te verlossen. 2. Waarom is dat rood aan Uw gewaad, en is Uw kleding als die van iemand die de wijnpers treedt? 3. Ik heb de pers alleen getreden; er was niemand uit de volken met Mij. Ik heb hen vertreden in Mijn toorn, hen vertrapt in Mijn grimmigheid. Hun bloed is op Mijn kleding gespat, heel Mijn gewaad heb Ik besmet. 4. Want de dag van de wraak was in Mijn hart, het jaar van Mijn verlosten was gekomen. 5. Ik keek rond, maar er was niemand die hielp; Ik ontzette Mij, want er was niemand die ondersteunde. Daarom heeft Mijn arm Mij heil verschaft, en Mijn  grimmigheid, die heeft Mij ondersteund. 6. Ik heb de volken vertrapt in Mijn toorn, Ik heb hen dronken gemaakt in Mijn grimmigheid, Ik heb hun bloed ter aarde doen neerdalen.” (Jesaja 63:1-6, HSV)

​Openbaring
In het boek Openbaring vinden we hiervan diverse parallelteksten. De eerste tekst komt uit het laatste gedeelte van hoofdstuk veertien, maar ook in hoofdstuk negentien zien we herkenbare elementen. Hieronder kunt u die tekst lezen. Let ook hier weer op de onderstreepte woorden.

“ 11. En ik zag de hemel geopend, en zie, een wit paard, en Hij Die daarop zat, werd getrouw en waarachtig genoemd. En Hij oordeelt en voert oorlog in gerechtigheid. 12. En Zijn ogen waren als een vuurvlam en op Zijn hoofd waren vele diademen. Hij had een Naam, die opgeschreven was, en die niemand kent dan Hijzelf. 13. En Hij was bekleed met een in bloed gedoopt bovenkleed, en Zijn Naam luidt: Het Woord van God. 14. En de legers in de hemel volgden Hem op witte paarden, gekleed in fijn linnen, wit en smetteloos. 15. En uit Zijn mond kwam een scherp zwaard, opdat Hij daarmee de heidenvolken zou slaan. En Hij zal hen hoeden met een ijzeren staf. En Hij treedt de wijnpersbak van de wijn van de grimmige toorn van de almachtige God. 16. Er stond op Zijn bovenkleed en op Zijn dij deze Naam geschreven: Koning der koningen en Heere der heren.” 

Petra
We kunnen nu dus al concluderen dat Jesaja, Micha en Johannes over hetzelfde spreken. Er komt een moment in de nabije toekomst waar het overblijfsel van Israël naar Bozra zal vluchten om gered te worden van de volken die hen naar het leven staan. Jezus Zélf zal dit doen. We kunnen dit simpelweg niet als reeds vervuld beschouwen, omdat de christelijke Joden destijds naar Pella vluchtte, ruim 200 kilometer ten noorden van Petra, ofwel Bozra. Te zeggen dat dit hetzelfde is, is net zoiets als te zeggen dat Zwolle en Maastricht hetzelfde zijn. Ook denk ik niet dat God slecht was in topografie. Het woord van God lijkt mij betrouwbaarder dan het woord van een preterist. De Bijbel vertelt nog veel meer over Bozra en het plan dat God heeft met de Joden die daarheen zullen vluchten, naar de bergen in de woestijn, zie daarvoor Openbaring 12:6-16, 14:18-20, Jesaja 34:1-17 (let met name op vers 6), Jeremia 49:7-22 (let op vers 13 en 22) en Amos 1:12. 

" .. die ook zeiden: Galilese mannen, waarom staat u omhoog te kijken naar de hemel? Deze Jezus, Die van u opgenomen is naar de hemel, zal op dezelfde wijze terugkomen als u Hem naar de hemel hebt zien gaan." (Handelingen 1:11, HSV)

Olijfberg
​Als Jezus bij Zijn hemelvaart afscheid neemt van de discipelen, is Hij op de Olijfberg (vers 12) en vaart hierbij op met een wolk. Tegen de discipelen wordt voorts gezegd dat Jezus weer op dezelfde manier terug zal komen als Hij naar de hemel ging. Dat houdt twee zaken in: a. dat Hij ook weer op een wolk terug zal keren (vers 9), en b. dat Hij Zijn voet tevens op de Olijfberg zal zetten als Hij terugkomt. Op welke andere plek in de Bijbel lezen we hierover? Fijn dat u het vraagt.. In het boek Zacharia.

" 3. Dan zal de HEERE uittrekken en tegen die heidenvolken strijden, zoals de dag dat Hij streed, op de dag van de strijd. 4. Op die dag zullen Zijn voeten staan op de Olijfberg, die voor Jeruzalem ligt, ten oosten ervan. Dan zal de Olijfberg in tweeën gespleten worden naar het oosten en naar het westen. Er zal een zeer groot dal ontstaan, als de ene helft van de berg naar het noorden zal wijken en de andere helft ervan naar het zuiden." (Zacharia 14:3-4, HSV)

Zacharia
Dat die Olijfberg nog niet in tweeën gespleten is, is wel duidelijk. Ongetwijfeld zijn velen van mijn lezers weleens in Jeruzalem geweest, en hebben met eigen oog kunnen zien dat die berg nog steeds uit één stuk is. "Ja, maar dat moet u geestelijk zien," zal de preterist wellicht zeggen. Dit is kenmerkend voor hun hermeneutiek. Alles wat men niet uit kan leggen, moet maar geestelijk opgevat worden. Maar zo werkt dat niet. "When the plain text makes sense, seek no other sense," zei een Amerikaanse Bijbelleraar ooit eens. "Als de gewone tekst geen problemen oplevert, laten we er dan geen probleem in zoeken," betekent dit, vrij vertaald. In de tekst worden immers allerlei geografische gegevens genoemd, zoals Jeruzalem, het oosten, westen, noorden en zuiden. En in andere verzen van hetzelfde hoofdstuk worden ook Azal, de Vlakte, Geba, Rimmon, de poort van Benjamin, de Hoekpoort en de Hananeëltoren genoemd. En ook die gegevens zullen geïnterpreteerd moeten worden. Woorden betekenen iets! De auteurs van de Bijbel waren geen mondschuimende, raaskallende magiërs die zomaar willekeurig wat woorden opschreven. Nee, zij waren volledig bij hun verstand en elk woord werd meticuleus door de Geest ingeademd (2 Tim. 3:16). De Olijfberg is nog helemaal intact. Er loopt weliswaar een grote vallei langs (de Kidronvallei), maar die was er al in de tijd van de Bijbel (2 Sam. 15:23). Bovendien loopt deze vallei van noord naar zuid en niet van oost naar west, zoals Zacharia vertelt. Er is een grote riftvallei die van de Jordaan helemaal naar Mozambique loopt, maar ook deze loopt van noord naar zuid, en bovendien langs Jeruzalem dus niet er doorheen. Er is echter wel een vertakking van deze riftvallei die richting Jeruzalem loopt. De breuklijn daarvan loopt dwars door de Olijfberg, van oost naar west. Er bestaat dan ook een reëel risico op een aardbeving in Jeruzalem in de nabije toekomst, waarbij de Rotskoepel bijvoorbeeld groot gevaar loopt. Er zal ook levend water stromen vanuit Jeruzalem naar de Dode Zee en de Middellandse Zee. Is dit al gebeurd Natuurlijk niet. De Dode Zee is nog steeds zo dood als een pier. En er komt al helemaal geen water vanuit Jeruzalem die kant op, of de kant van de Middellandse Zee. En wat te denken van de andere data in de tekst? De ogen van allen zullen wegteren in hun kassen en hun tong wegteren in hun mond (vers 12). Wanneer is dit precies gebeurd? Het dunkt me dat zo'n ingrijpende gebeurtenis wel ergens opgetekend zou zijn, nietwaar? Ook zouden alle heidenvolken elk jaar optrekken naar Jeruzalem om daar het Loofhuttenfeest te vieren (vers 16). Ik heb dit nog niet zien staan in de agenda van ons ministerie van Buitenlandse zaken, eerlijk gezegd.

" 1. En ik zag een engel neerdalen uit de hemel met de sleutel van de afgrond en een grote ketting in zijn hand. 2. En hij greep de draak, de oude slang, dat is de duivel en de satan, en bond hem voor duizend jaar, 3. en wierp hem in de afgrond, en sloot hem daarin op en verzegelde die boven hem, opdat hij de volken niet meer zou misleiden, totdat de duizend jaar tot een einde gekomen zouden zijn. En daarna moet hij een korte tijd worden losgelaten." (Op. 20:1-3, HSV)

Ketting
​Zo kan ik nog veel meer voorbeelden blijven noemen van profetieën die niet uitgekomen zijn, en preteristen zullen die op hun beurt toch weer proberen in de eerste eeuw te plaatsen met teksten uit de werken van Josephus, Tacitus of welke obscure bron dan ook, maar opvallend hierbij is hoe onnauwkeurig al die "vervullingen" zijn. Specifieke details worden weggelaten, en de uitleg van preteristen wordt hierbij vooral gekenmerkt door de kwalificatie "ongeveer". Zo werkt dat echter niet. Jezus vervulde ook niet "ongeveer" alle ruim 300 profetieën tijdens Zijn leven op aarde, maar zéér nauwgezet! We moeten als zorgvuldige Bijbelstudenten niets minder dan absolute precisie accepteren. Of hebben we zo'n klein beeld van God? Natuurlijk niet! Als laatste wil ik daarom nog een belangrijk feit vaststellen. Satan zit op dit moment namelijk absoluut niet opgesloten, zoals Openbaring 20 hierboven meldt! Kijk om u heen! De tentakels van Satan reiken overal, soms zelfs tot ín de kerk. Het is bijna gekmakend soms. Denk aan de extreme christenvervolgingen in bijvoorbeeld Noord-Korea of Iran. Of de satanische LGBTQ+ agenda die nu ook onze kerken binnen sijpelt. Nu ja, noem het maar rustig een stortvloed. Ook satanisch ritueel misbruik (SRM) is aan de orde van de dag op veel plekken in de wereld die het daglicht niet kunnen verdragen. De Tempel van Satan kreeg dit jaar in de VS gewoon de ruimte om SatanCon te organiseren; een soort festival waarbij de verering van Satan in het middelpunt werd gezet. Gebeurt dit allemaal onder Jezus' absolute Theocratie, zoals beschreven in Jesaja 11? Nergens zal men meer kwaad doen of verderf aanrichten, zegt vers 9 van dat hoofdstuk. "Als Satan opgesloten zit, is zijn ketting een beetje te lang," zei Bijbelleraar Chuck Smith ooit gekscherend. Wees echter gerust; er komt binnenkort écht een dag dat Jezus terug zal komen om orde op zaken te stellen en de bezetter (Satan) te onttronen en voor 1000 jaar op te sluiten, waarna hij in de poel des vuurs gegooid zal worden. Mijn hoop is daarom in een veel preciezere, grotere en rechtvaardigere God dan die van de preteristen.

"En God zal alle tranen van hun ogen afwissen, en de dood zal er niet meer zijn; ook geen rouw, jammerklacht of moeite zal er meer zijn. Want de eerste dingen zijn voorbijgegaan." (Openbaring 21:4, HSV)