Gedeeltelijke opname? (Deel 3)

Toen ik laatst de 1e Thessalonicenzenbrief weer eens bestudeerde, viel me opeens iets op dat ik nooit eerder had gezien. Ik ben ongetwijfeld niet de eerste die dit opviel, maar het was voor mij in elk geval wel een eye-opener. In beide brieven wordt veel stilgestaan bij de eindtijd, en het is daarom goed om zo'n brief dan ook met die bril op te lezen. Soms krijgen ogenschijnlijk onbetekenende zinnetjes dan opeens veel meer waarde, in dat licht bezien. Zo ook hoofdstuk 5. 

Hier vindt u deel 1 en deel 2 van deze serie.

"Want God heeft ons niet bestemd tot toorn, maar tot het verkrijgen van de zaligheid, door onze Heere Jezus Christus, Die voor ons gestorven is, opdat wij, hetzij wij waken, hetzij wij slapen, samen met Hem zouden leven."
​(1 Thessalonicenzen 5:9-10, HSV)

Waken en slapen
In het onderstreepte gedeelte vinden we twee werkwoorden; waken en slapen. Beide woorden kunnen, los van de context, soms wat ambigu overkomen. Om die reden zijn er Bijbelvertalingen die dit dan ook als "hetzij wij leven, hetzij wij sterven" vertalen. De CJB (Complete Jewish Bible) vertaalt dit bijvoorbeeld zo, maar ook de GNB (Groot Nieuws Bijbel), de NBV (Nieuwe Bijbelvertaling), de NBV21, de BGT (Bijbel in Gewone Taal), HB (Het Boek) de GWT (God's Word Translation), TMG (The Message Translation), de NCV (New Century Version), de NIRV (New Internation Reader's Version), de NLT (New Living Translation) en de OJB (Orthodox Jewish Bible) doen dit in gelijke bewoordingen. Ondanks dat veruit de meeste vertalingen wél over waken en slapen spreken, wordt dit dan toch tijdens preken of in Bijbelcommentaren uitgelegd als "leven of ontslapen zijn". Toegegeven, die uitleg ligt oppervlakkig gezien wel voor de hand. Ontslapen zijn is een term die in het Nieuwe Testament immers veelvuldig gebruikt wordt voor wanneer iemand is gestorven. Zelfs in het hoofdstuk ervoor nog (1 Th. 4:13-17), wat ongetwijfeld voor veel vertalers en commentators één van de belangrijkste motivaties geweest zal zijn voor deze vertaalkeuze of uitleg. Toch moeten hierbij een aantal belangrijke dingen opgemerkt worden.

"Want dit zeggen wij u met een woord van de Heere, dat wij die levend zullen overblijven tot de komst van de Heere, de ontslapenen beslist niet zullen voorgaan." (1 Thessalonicenzen 4:15, HSV)

Vier en vijf
In het Grieks vinden we in 1 Thessalonicenzen 5 de woorden gregoreo (waken) en katheudo (slapen). In 1 Thessalonicenzen 4 vinden we echter de woorden zao (levend) en koimao (ontslapen). Dit lijkt een klein nuanceverschil te zijn, maar laten we het gebruik van deze woorden door het Nieuwe Testament heen eens nauwkeurig volgen. Een aantal dingen moeten dan vastgesteld worden:

1. Gregoreo wordt nooit gebruikt om leven aan te duiden, maar altijd oplettendheid.
2. Katheudo wordt nooit gebruikt om een letterlijke dood aan te duiden, maar slapen. *
3. Zao wordt nooit gebruikt om oplettendheid aan te duiden.
4. Koimao wordt slechts tweemaal gebruikt om een letterlijk slapen aan te duiden. **

* In Mattheüs 9:24 spreekt Jezus over de dochter van Jaïrus alsof zij "slaapt". De reactie van de lachende omstanders geeft echter aan dat zij dit begrepen als een letterlijk slapen. Verder wordt in Efeze 5:14 het woord katheudo gebruikt als "wakker worden vanuit de dood", maar gezien de context wordt hier overduidelijk een geestelijke dood bedoeld, die is ontstaan door het blijven deelnemen aan de onvruchtbare werken van de wereld (vers 11).
​** Het wordt echter 16x gebruikt om een letterlijke dood aan te geven in de tekst.

Leven en dood
Als we hoofdstuk 4 met hoofdstuk 5 vergelijken moet verder ook worden opgemerkt dat het woord koimao exclusief in hoofdstuk 4 wordt gebruikt, en kathuedo exclusief in hoofdstuk 5. Ook gregoreo wordt enkel in hoofdstuk 5 gebruikt, niet in hoofdstuk 4. Zao wordt tweemaal in hoofdstuk 4 gebruikt, en ook één keer in hoofdstuk 5, maar enkel om aan te geven dat Jezus weer levend is geworden (vers 10). Wat wil ik hiermee zeggen? Het lijkt erop, dat als we deze woorden gewoon gebruiken zoals de Herziene Statenvertaling ze heeft vertaald, het meest in de buurt komen van de oorspronkelijke bedoeling. Er zit duidelijk een nuanceverschil in, en dat is niet voor niets. Paulus wilde twee ideeën overbrengen. Één idee in hoofdstuk 4; het gegeven dat zowel de dode als de levende christenen opgenomen zullen worden. En in hoofdstuk 5 het idee dat zowel christenen die wakker zijn (opletten), als christenen die geestelijk dood zijn (slapen) opgenomen zullen worden. Ik weet het, dat is nogal een uitspraak, maar ik zal dat hieronder verder motiveren. 

"Laten wij dan niet, evenals de anderen, slapen, maar laten wij waakzaam en nuchter zijn. Want zij die slapen, slapen 's nachts en zij die dronken zijn, zijn 's nachts dronken." (1 Thessalonicenzen 5:6-7, HSV)

Zes en zeven
Hoewel veel vertalers hebben gekeken naar de meer indirecte context van hoofdstuk 4, als het gaat om het "slapen", zijn de verzen 6 en 7 van hoofdstuk 5 veel dichterbij, en geven veel meer duidelijkheid over de preciezere context. Hier wordt tweemaal gesproken over slapen (net als in vers 10 wordt hier ook weer het woord katheudo gebruikt - wat we dus niet in hoofdstuk 4 vinden!) als een tegenstelling tot wakker zijn. Dit is in deze context absoluut onmogelijk uit te leggen als een letterlijke dood! Het wordt ook vergeleken met dronken zijn. Wakker zijn wordt hier vergeleken met nuchter zijn, niet met enkel "leven".

Dronken en nuchter
Begrijp me goed; ik roep hier niemand op om er maar een beetje op los te leven, omdat we toch wel gered zijn en blijven. Paulus maakt dat dan ook heel duidelijk in vers 8: blijf nuchter! Hij brengt ons echter wél troost voor broeders of zusters die wél in zonde blijven leven, ook al zijn zij gered. Geestelijk dood zijn impliceert dat er ooit leven was. Een ongelovige is per definitie levenloos; er is nooit leven aanwezig geweest. Zij waren nooit gered. Zij vallen in de categorie waartegen Jezus zal zeggen: Ik heb u nooit gekend. Niet ooit, nee.. Nooit!

Eens gered, altijd gered
Ook in de eerdere twee delen van deze serie heb ik al eens duidelijk gemaakt dat een christen, wanneer hij eenmaal écht gelooft in het perfecte verzoenoffer van Jezus Christus voor zijn persoonlijke zonden, hij gered is en blijft. Ik weet dat veel lezers hier aanstoot aan nemen, al begrijp ik niet helemaal waarom. Als de doctrine van eens gered, altijd gered (EGAG) of in het Engels; once saved, always saved (OSAS) immers onwaar zou zijn, zouden wij iets toe kunnen voegen aan het offer van Jezus om onze redding te kunnen behouden, of er iets aan af kunnen doen om het te verliezen. Is Jezus' offer dan niet voldoende? Wie denken wij te zijn dat we daar nog iets aan toe moeten voegen? Was Hij niet machtig genoeg om ons voor ééns en altijd vrij te kopen? Zo machtig bent u niet, lieve broeder of zuster, dat u daar iets aan toe zou kunnen voegen of af zou kunnen doen. Teveel christenen willen zichzelf stiekem op de borst kunnen slaan, en later (of nu al) kunnen zeggen dat zij iets hebben gedaan om het te verdienen. De waarheid is dat wij helemaal niets verdienen! Onze redding is een gift, die enkel door geloof ontvangen kan worden, niet uit werken (Ef. 2:8-9).

Rechtvaardigheid en zonde
De rechtvaardigheid die wij christenen menen te hebben, is dan ook niet uit onszelf, maar hebben wij ontvangen van Christus. Het is eigenlijk Zíjn rechtvaardigheid die wij ontvangen (Fil. 3:9). Hij ontving onze schuld en werd daardoor zonde, zodat wij die rechtvaardigheid van Hem zouden ontvangen, als een soort transactie op Golgotha (2 Cor. 5:21). Als u gered bent, bent u veilig in de handen van zowel Jezus als God Zélf (Joh. 10:28-29). Denkt u dat Zij glibberige vingers hebben? Dit zijn de machtigste handen op aarde. Het probleem dat christenen hebben met EGAG/OSAS is vaak de postcalvinistisch-meritocratische bril die zij op hebben, in combinatie met een immer aanwezige hang naar bevestiging van ons als persoon; we willen ertoe doen. We zoeken erkenning, bevestiging. Door iets te kunnen doen, zoals bijvoorbeeld de katholieken een sterke focus hebben op werken naast ons geloof, krijgen we het idee dat ook wíj iets hebben bijgedragen aan onze zaligheid. Ook meer subtiele vormen van werken voor onze zaligheid zoals Lordship Salvation plakken werken aan de achterkant van onze redding, en denken daarmee hun geloof "levend te houden" zodat zij hun redding niet verliezen (Arminianisme) of moeten bewijzen dat zij wedergeboren zijn (Calvinisme).

Evangelie
Ongetwijfeld gaat dit weer een hoop discussie opleveren, maar ik wil u graag vragen om dan éérst de bovenstaande video van dr. Andy Woods (links) of Dennis Rokser (rechts) te bekijken. Als u dan vervolgens nóg met uit de context getrokken Bijbelteksten wilt gaan smijten, check dan eerst even of dr. Andy Woods die niet al heeft gedebunked in deze serie. Het gaat me er niet om dat ik gelijk heb, of wie dan ook. Ik wil dat u gered bent, en zoveel mogelijk anderen. Als u echter nog nooit geloofd hebt dat het offer van Jezus helemaal voldoende was, maar dat u er nog iets aan moest toevoegen of aan af kon doen, bent u niet gered. Dat klinkt hard, maar zo simpel is het. Veel christenen geloven dit echter wel, en dat komt vaak doordat sprekers de Bijbel niet goed snappen, en dus ook niet uit kunnen leggen. Heeft u nog nooit geloofd in OSAS? Dan bent u verloren. U heeft uw redding dan (deels) afhankelijk gemaakt van uzelf, van uw eigen gedrag, en dat is compleet antithetisch aan de Bijbel. Daarom hamer ik daar ook altijd zo op! Ik wil niet dat u verloren gaat. Verdiep u erin. Het is het meest essentiële van ons geloof, als we het over onszelf hebben althans. Want het meest essentiële van ons geloof is natuurlijk Jezus Christus.

Slot
​Terug naar het oorspronkelijke onderwerp. Ja, als wij gered zijn, blijven wij gered. Ook al groeien we niet. Ook al vallen we weer terug in onze oude natuur. Ook zij zullen worden opgenomen, hoewel ze veel of misschien wel al hun loon zullen verliezen (1 Kor. 3:10-15). Denk niet dat God hen onbestraft zal laten. Hij kastijdt wie Hij liefheeft. Dat gebeurt in dit leven al. Christenen worden daarom soms ziek (niet exclusief - ziekte kan ook vele andere oorzaken hebben!) of overlijden. Zie bijvoorbeeld 1 Korinthe 11:30-32. En in het leven hierna zullen wij dan gered zijn, maar misschien geen enkele kroon ontvangen (2 Joh. 1:8, Op. 3:11). Denk niet dat u ongestraft door kunt gaan met zondigen nadat u gered bent. Toch maakt de tekst duidelijk dat ook al waken wij (leven wij volgens Zijn wil) of slapen wij (leven wij naar de normen van de wereld), wij zullen leven mét Hem, in de context van de opname. Er is geen "gedeeltelijke opname", waarbij de vleselijke gelovigen achter zullen blijven en door de verdrukking moeten. Is dat geen geweldig fijn idee? Teveel "christenen" leven al jaren, soms decennia met het idee dat hun zaligheid aan een zijden draadje hangt, dat God elk moment door kan knippen. Of dat ze de ergste periode uit de geschiedenis, de grote verdrukking, door moeten. Zo wilt u toch niet leven? Ik heb 30 jaar zo geleefd, en er vele slapeloze nachten van gehad. Dat gun ik niemand. Het is mijn gebed dat dit artikel u helpt om rust en zekerheid te vinden. Zodat u niet vanuit angst blijft "werken" voor uw zaligheid, maar vanuit een diep vertrouwen en dankbaarheid zult gaan geloven en dan die werken vanzelf voortvloeien uit een gezonde, liefdevolle relatie met onze Heer Jezus :) God bless!